علل تصميم عجيب و دور از انتظار گامبيا
.jpg)
ديپلماسى ايرانى: علت اعلام قطع يک‌جانبه روابط گامبيا با ايران هنوز مشخص نيست و تا زمانى که وزارت خارجه به طور رسمى‌چيزى را اعلام نکند، نمى‌توان ارزيابى و تحليل درستى از اين قضيه داشت. اما به عنوان يک تحليل‌گر سياسى و کسى که سوابق روابط ايران و گامبيا را مى‌داند، لازم مى‌دانم چند نکته را يادآورى کنم.
ايران و گامبيا، دو کشورى هستند که از روابط بسيار خوب و مستحکمى با يکديگر برخوردار بودند. از سال 1994 که آقاى يحيى جامه طى يک کودتاى نظامى آقاى داود جاوارا را سرنگون کرد و قدرت را به دست گرفت، روابط خوبى را با ايران برقرار کرد و از جمله سران کشورهايى بود که در اجلاس سران اسلامى در زمان آقاى خاتمى نيز شرکت کرد.
بعد از آن که در سال 84 دولت آقاى احمدى نژاد بر سر کار آمد، اولين رئيس کشورى بود که آقاى احمدى نژاد را به عنوان مهمان ويژه اجلاس سران اتحاديه افريقا در سال 1385 در بانجول دعوت کرد. او علاوه بر آقاى احمدى نژاد از هوگو چاوز هم دعوت کرده بود که در اين اجلاس به عنوان مهمان ويژه شرکت کند. بعد از آن هم آقاى احمدى نژاد حداقل در دو نوبت گذرى يعنى در مسير سفر به نيويورک به علت سوخت‌گيرى و در يک سفر رسمى که سال گذشته در دوم آذر ماه انجام شد، به گامبيا سفر کرد.
آقاى يحيى جامه، رئيس جمهور گامبيا هم در زمان آقاى احمدى نژاد، حداقل دو بار به ايران سفر کرده است. بنابراين روابط ايران و گامبيا، روابط بسيار خوبى بوده است. بعضى پروژه‌هاى عمرانى هم با کمک ايران در گامبيا در حال اجرا است.
بايد توجه داشت که گامبيا کشورى است که در يک کشور ديگر محصور شده است و به جز مرز آبى که با اقيانوس اطلس دارد، بقيه اين کشور در سنگال محصور است. من فکر مى‌کنم که دليل اتخاذ اين تصميم عجيب و دور از انتظار، بحرانى بود که ما درباره ارسال اسلحه با نيجريه پيدا کرديم. اطلاع داريد که نيجريه زمانى که اين سلاح‌ها را کشف کرد، اولين سوالى که داشت اين بود که به چه دليل ايران به نيجريه سلاح ارسال کرده است؟ ايران در پاسخ به اين سوال اعلام کرد که مقصد نهايى اين سلاح‌ها نيجريه نبوده است. ظاهرا در مذاکراتى که آقاى متکى داشته به مقامات نيجريه اعلام کرده است که مقصد اين تسليحات، گامبيا بوده است. حتى بنابر اطلاعات من آقاى يحيى جامه فرستاده‌اى را به نيجريه فرستاده بود که به آن‌ها اطمينان بدهد که مقصد نهايى اين محموله بانجول، پايتخت گامبيا بوده است.
شايد آقاى يحيى جامه فکر مى‌کرد که اين موضوع با رفت و آمد ديپلماتيک ميان ايران- نيجريه- گامبيا حل و فصل مى‌شود. اما به علت مسائلى که بعدا پيش آمد، مقامات نيجريه تصميم گرفتند که على‌رغم سفر آقاى متکى اين مسئله را به شوراى امنيت گزارش دهند و درست در روزى که آقاى متکى در حال مصاحبه مطبوعاتى درباره اين که اين مسئله سوء تفاهمى‌بوده است که با اين سفر رفع شده، بود، نيجريه به سفير خود در سازمان ملل دستور داد که اين مسئله را به عنوان يکى از مصاديق نقض قطعنامه 1929 شوراى امنيت به اين نهاد گزارش دهد.
احتمال قريب به يقين وجود دارد که در گزارشى که نيجريه به شوراى امنيت ارائه داده است، نامى از مقصد نهايى اين محموله که بانجول است، برده باشد و دولت گامبيا به دليل نقض تحريم‌ها عليه ايران از سوى شوراى امنيت مورد سوال قرار گرفته باشد و براى اين که خود را برى از اين کار کند، در اقدامى پيشگيرانه و احتمالا با فشار بعضى کشورها، روابط خود را با ايران قطع کرده است تا شوکى به اين مسئله وارد کند و خود را از مظان اتهام دور کند.
به نظر من اين صورت مسئله است، اما واقعيت اين است که همه اين‌ها در چارچوب ضعف‌هاى ديپلماتيک ما پيش مى‌آيد. مسائلى هست که متاسفانه در طول دو ماه گذشته يکى پس از ديگرى در حال اتفاق افتادن است. مسائلى از قبيل شوراى زنان سازمان ملل، جريان کنارکشيدن يونسکو از برگزارى روز جهانى فلسفه در ايران، اتفاقى که در مراسم افتتاحيه بازى‌هاى آسيايى پيش آمد و ... اين‌ها به نظر من، ضعف‌هاى ساختارى است که بايد در ناکارآمدى ديپلماتيک ما آن ها را جست و جو کرد. علت آن هم واضح است، وقتى که رويکرد خود را نسبت به مسائل بين المللى اصلاح نمى‌کنيم و تصور مى‌کنيم که با هياهو و جنجال مى‌توان کارى را پيش برد، بايد منتظر چنين عواقبى هم باشيم. کسى که باد مى‌کارد، طوفان درو مى‌کند.
نظر شما :