ترکیه؛ با سیاستی متغیر، متوازن و منعطف
ديپلماسى ايرانى: فرستاده ویژه واشنگتن به ترکیه از رهبران آنکارا خواسته است که خود را به رعایت قطعنامه‌های تحریمی‌شورای امنیت سازمان ملل متحد و تحریم‌های یک‌جانبه اقتصادی آمریکا و اروپا علیه ایران ملزم و متعهد بدانند. در واکنش به این خواست ایالات متحده، مقامات بلندپایه آنکارا بر رعایت تحریم‌های وضع شده از سوی شورای امنیت، به رغم آنکه رای مخالف به آن داده‌اند، تاکید دارند، اما خود را مکلف به همراهی با تحریم‌های جداگانه و یک‌جانبه وضع شده از سوی آمریکا و اروپا نمی‌دانند، این در حالی است که واشنگتن مصرانه خواستار تحقق این همراهی است.
آنکارا مدعی است که بخش قابل توجهی از انرژی مورد نیازش، به خصوص در بخش گاز از منابع گازی ایران تامین می‌شود و همزمان نیز مبادلات تجاری ارزشمندی با تهران دارد و به سادگی نمی‌تواند از این نیاز و منافع، چشم بپوشد.
مبادلات اقتصادی ترکیه و ایران در چند دهه گذشته، به ویژه طی سال های اخیر رقم قابل ملاحظه‌ای را به خود اختصاص داده و منافع و درآمد این تبادلات تجاری، چیزی نیست که ترکیه به راحتی از آن چشم پوشی کند! به این منافع، باید، موقعیت سیاسی ترکیه را نیز افزود که رهبران این کشور با ایفای نقش محوری در حوادث و بحران‌های منطقه‌ای از جمله موضوع فلسطین و اسراییل و پرونده هسته‌ای ایران، تلاش وافری دارند تا به عنوان کشوری محوری و تاثیرگذار در منطقه، خود را تثبیت کنند.
این در حالی است که در دیدار اخیر مقام‌های اقتصادی و هیئت‌های تجاری ایران و ترکیه در آنکارا نخست وزیر ترکیه خواستار توسعه مبادلات تجاری و اقتصادی با ایران تا سقف ۳۰ میلیارد دلار برای چندین سال آینده شد.
سوال اینجاست این تحرکات و مواضع ترکیه با چه هدفی صورت می‌گیرد؟ آنکارا به دنبال چه امتیازاتی از غرب است؟ آگاهان پیش‌بینی می‌کنند که در صورت تامین خواسته‌های آنکارا، این کشور، تردیدی در همراهی و هماهنگی با آمریکا به خود راه نخواهد داد.
به نظر می‌رسد اینها بخشی از مطالبات و خواسته‌های اقتصادی مقامات آنکارا از هم پیمانان غربی‌اش است. آیا در لیست خواسته‌های ترکیه، امتیازات اقتصادی و سیاسی دیگری هم قرار دارد؟ دیپلماسی متغیر، متوازن و مُنعطف ترکیه کدام چشم انداز را هدف گیری کرده است؟
اینکه دولت ترکیه به بانک‌های خود، به ویژه بانک‌ها و بنگاههای مالیِ خصوصی این کشور اختیار داده که راساً نسبت به سیاستگذاری و به اجرا گذاردن تحریم‌ها اقدام کنند و دست آنان را در رعایت محتوای تحریم‌های اقتصادی شورای امینت سازمان ملل متحد درباره ایران، باز گذاشته است، چراغ سبزی به غرب نیست؟ به نظر نگارنده رهبران ترکیه به دنبال گرفتن تضمین‌های لازم اقتصادی و سیاسی از غرب هستند، تا با آسودگی همراهی خود با آمریکا و اروپا را در اجرای تحریم‌ها اجرایی کنند. و البته این همراهی، به معنای قطع رابطه کامل با تهران نخواهد بود.
آنکارا در این توازن، خواهید کوشید، تهران را به حداقل‌ها و غرب و آمریکا را به حداکثرها راضی کند. و میزان این حداقل و حداکثر بسته به شرایط سیاسی و موقعیت منطقه‌ای تعیین خواهد شد.
نظر شما :