رابطه ايران و ونزوئلا؛ رابطه جنوب-جنوب در سيستم برد-برد است

دیپلماسی ایرانی: هوگو چاوز، رئیس‌جمهور ونزوئلا در روزهای آینده به عنوان سومین مسافر خارجی بعد از دهمین انتخابات ریاست جمهوری راهی ایران خواهد شد تا ضمن دیدار مجدد با احمدی‌نژاد به نوعی بر تحکیم روابط دو کشور تاکید کرده باشد. آخرین سفر وی به ایران در روزهای نخست امسال بود.

گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با احمد سبحانی، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل آمریکای لاتین:

اخبار حاکی از سفر هوگو چاوز رئیس جمهور ونزوئلا به تهران طی روزهای آتی است، این سفر چه اهدافی دارد؟
با توجه به روابط بسیار خوب و رو به رشد ایران و ونزوئلا و در ادامه رایزنی‌های سیاسی و اقتصادی، آقای چاوز در یک سفر منطقه‌ای به سوریه، ایران و بعد از آن روسیه خواهد رفت. در سفر به کشورمان وی قصد دارد بعد از تشکیل کابینه و دولت جدید در ایران پیوندهای سیاسی و اقتصادی کشورش را با تهران گسترش دهد.

در این سفر علاوه بر رایزنی‌های سیاسی که انجام خواهد شد برخی از پروژه‌های اقتصادی ایران در ونزوئلا که نمونه موفق همکاری های جنوب – جنوب بر اساس سیستم برد- برد است مرور شده و احتمالا چند پروژه جدید برای آغاز پس از اتمام پروژه‌های قبلی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.

از جمله پروژه‌های موفق قبلی ساخت ده هزار واحد مسکونی است که توسط شرکت‌های خصوصی ایرانی در ونزوئلا به اتمام رسیده است، پرداخت های این پروژه به موقع انجام شده و بخش خصوصی از این همکای کاملا راضی است. طرف ونزوئلایی نیز با توجه به این که قیمت و کار انجام شده در مقایسه با کاری که کشورهای خارجی دیگر انجام می‌دهند، بهتر بوده. احتمالا پروژه‌های جدیدی را برای انجام توسط بخش خصوصی ایران تعریف خواهد کرد.

آیا به لحاظ اقتصادی تعریف پروژه‌های مختلف در کشوری که از نظر مسافت بسیار از ایران دور است، دارای صرفه خواهد بود؟
یکی از اهداف دولت‌های جمهوری اسلامی ایران همواره صدور خدمات فنی- مهندسی و اصولا صادرات است. مقصد این صادرات اهمیت ندارد، هر کجا بازاری وجود داشته باشد ما در آن‌جا حضور پیدا خواهیم کرد.

طرف ونزوئلایی هم زمانی که می‌بیند کیفیت و قیمت خدمات ایران در کشورش مناسب است از ادامه این همکاری استقبال می‌کند. اگر صرفه اقتصادی مطرح نبود بخش خصوصی از ادامه فعالیت خودداری می‌کرد.

پروژه احداث ده هزار واحد مسکونی در ونزوئلا از نمونه‌های موفق در سیستم برد- برد است که اگر فضای مناسبی برای اجرای چنین پروژه‌هایی در دیگر نقاط جهان هم برای ایران وجود داشته باشد از آن استقبال می‌کنیم.

مناسبات اقتصادی ایران و ونزوئلا قطعا با پشتوانه مناسبات سیاسی و بهره‌گیری از منافع سیاسی میان دو کشور تعریف می‌شود در حالی که به نظر برخی صاحب نظران ونزوئلا در برخی زمینه‌ها همسویی لازم را با ایران نداشته و در بعد اقتصادی مثلا در تحویل هواپیما به ایران با استناد به ممنوعیت‌هایی که جامعه جهانی ایجاد کرده از تحویل خودداری کرده است، نظر شما در این زمینه چیست؟
متاسفانه اطلاع رسانی در ارتباط با روابط ما و کشورهای آمریکای لاتین بسیار بد انجام شده و برخی اخبار دروغ و کاملا کذب در ارتباط با این روابط منتشر شده است. آن‌چه شما گفتید نمونه‌ای از این اخبار کذب است، ونزوئلا اصولا هواپیمایی ندارد که بخواهد به ایران بدهد، این کشور هواپیماساز نیست.

شرکت های هواپیمایی ونزوئلا تماما خصوصی هستند و اخیرا یک شرکت هواپیمایی راه اندازی شده که خط پروزا میان تهران و کاراکاس است. زمانی قرار بود این پرواز توسط خلبان‌های ایرانی انجام شود، هیچ گاه بحث صدور هواپیما یا خدمات یدکی هواپیما از ونزوئلا به ایران مطرح نبوده است.

همواره بحث همکاری میان ایران و ونزوئلا مطرح بوده و همچنان ادامه دارد و پرواز میان تهران و کاراکاس هم همچنان ادامه کار می‌دهد و احتمال وجود دارد که پرواز میان دو کشور به دو خط پروازی، یکی با هواپیمای ونزوئلا و دیگری با هواپیمای ایران تبدیل شود.

اما اظهار این مطلب که ونزوئلا یا دیگر کشورهای آمریکای لاتین همسویی سیاسی با ایران نداشته‌اند یک جفا برای روابط است، زمانی که نماینده ونزوئلا دست خود را در شورای حکام بلند کرد و اجماع این شورا علیه ایران را شکست شاهد بزرگترین همسویی سیاسی این کشور با ایران بودیم.

اهمیت این همسویی را زمانی درک می‌کنیم که برخی کشورهای همسایه یا هم منطقه‌ای ما به نفع ایران رای ندادند و در کشور خود به شدت دچار مشکلات سیاسی شدند و حتی نزدیک بود دولت‌های این کشورها سقوط کنند.

در مورد جنگ سی و سه روزه علیه لبنان یا جنگ بیست و دو روزه علیه مردم غزه تنها کشوری که موضع گرفت و روابط را با اسرائیل قطع کرد و با ایران همسویی کرد، ونزوئلا بود.

احتمال توسعه روابط سیاسی و اقتصادی ونزوئلا و برخی دیگر از کشورهای حوزه آمریکای لاتین با ایالات متحده امریکا چه تاثیری بر روابط تهران و این کشورها خواهد گذاشت؟
ایران تقریبا با همه کشورهای آمریکای لاتین رابطه دارد و در برخی از این کشورها سفارت خانه ایران مستقر است. برخی از این کشورها همسویی هایی نیز با امریکا دارند اما برخی دیگر چنین همسویی هایی نداشته و در جناح پیشرو قرار می گیرند.

رابطه ما با این کشورها بر اساس اصل عدم دخالت در امور داخلی هر کشور استوار است و فکر می‌کنیم که دولت‌ها گذرا هستند، باید رابطه ملت‌ها برقرار شود و هر کشور در سیاست داخلی خود استقلال دارد.

این که گفته می‌شود ونزوئلا نفت خود را به امریکا می‌فروشد پس رابطه حسنه‌ای میان دو کشور وجود دارد، مطلب درستی نیست به این دلیل که نفت ونزوئلا نفتی از نوع سنگین و فوق سنگین است. مشتری این نفت پالایشگاه‌های امریکایی هستند، به این ترتیب رابطه‌ای ایجاد شده که هر دو سوی رابطه سود می‌برند.

ایران نیز روابط اقتصادی با امریکا دارد، برخی تحریم ها در زمانی برداشته شده و شرکت‌های ایرانی و امریکایی با یکدیگر همکاری کرده‌اند، اگر باز هم حلقه تحریم‌ها بازتر شود بیشتر همکاری خواهیم کرد چراکه معتقدیم کلیه این تحریم‌ها ناعادلانه است و روابط میان ملت‌ها باید ادامه داشته باشد.

این تحلیل که کشورهای آمریکای لاتین در حال نزدیکی با ایالات متحده هستند تحلیل درستی از اوضاع نیست.

آیا قدرت ونزوئلا در تولید نفت و انرژی می‌تواند مرهمی بر زخم تحریم بنزین ایران باشد؟
به طور قطع ونزوئلا برای فروش بنزین به ایران هیچ مانعی ندارد و این کشور حتما می‌تواند مرکزی محلی برای تامین بنزین ایران باشد اگرچه همکاران ما در وزارت نفت تمهیداتی را برای خودکفایی ایران در تامین انرژی اندیشیده اند.