امریکا خواهان دولتی است که موافق تفاهم باشد

با نزدیک شدن به زمان انتخابات دور دهم ریاست جمهوری ایران همچنین توجه خاص کاندیداهای مطرح این انتخابات به موضوع حائز اهمیت مذاکرات احتمالی ایران و امریکا، باید دید دولت و رئیس جمهور دهم چه راهکارهایی را برای رسیدگی به این موضوع به عرصه عمل خواهند آورد.

گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با مهدی محتشمی، تحلیل گر مسائل امریکا و اروپا :

- برخی معتقدند که مقدمات مذاکره امریکا با دولت فعلی ایران فراهم شده است، نظر شما در این ارتباط چیست؟
با توجه به مجموعه پارامترهای دیگری که در پرونده ایران و امریکا وجود دارد- از جمله موضوع هسته ای ایران- حداقل در کمپ دولت جدید امریکا نگرش های متفاوتی نسبت به این موضوع وجود دارد، در واقع آنها پیرامون مذاکره با ایران هنوز به جمع بندی نهایی نرسیده اند علی رغم آن­که برخی مقامات امریکایی پیشتر اعلام کرده بودند فارغ از این که چه دولتی در ایران سر کار باشد، حاضر به مذاکره با تهران هستند، با این حال به نظر نمی رسد که از لحاظ فنی و تکنیکی این مذاکرات در دولت فعلی آغاز شود.

بر این اساس معتقدم که به لحاظ ملاحضات تکنیکی این مذاکرات به طور قطع به بعد از انتخابات و دولت دهم موکول می شود، گرچه ممکن است که با همین دولت پس از انتخابات شاهد مذاکرات ایران و امریکا باشیم، اما این نگرانی وجود دارد که مقامات کاخ سفید با دولت فعلی ایران نتوانند به تفاهمات اولیه دست یابند، ابا این حال بر اساس برخی از اطلاعات، زمینه سازی­های اولیه مذاکرات در دولت نهم افراهم شده است.

- دولت دهم چه راهکارهایی را باید در مذاکرات احتمالی ایران و امریکا مد نظر قرار دهد؟
یقینا جمهوری اسلامی ایران یکسری اصولی دارد که غیر قابل مذاکره است اما در تاکتیک مذاکرات باید توجه داشت که هر مذاکره، زمانی می تواند نتیجه بخش باشد که طرفین آمادگی داشته باشند ضمن تمرکز بر نقاط قوت و منافع، در مواردی به لحاظ شیوه اجرا چنان عمل کنند که مذاکرات آغاز شود. قطعا سرآغاز مذاکرات ایران و امریکا به این دلیل که موضوعات و مسائل متعددی را شامل می­شود، نیازمند زمان است.

این­که فکر کنیم دسترسی به نتیجه مذاکرات ایران و امریکا در کوتاه مدت وجود دارد، دور از ذهن است چراکه موضوعات مورد گفت و گو میان ایران و امریکا بسیار متنوع است، موضوع پرونده هسته ای ایران یا صلح خاورمیانه تنها نمونه­ای از این موضوعات است، مسائل منطقه ای چون عراق و افغانستان و ... مسائلی نیست که به سادگی قابل تفاهم باشد اما این که طرفین بپذیرند و شرایطی رابرای آغاز مذاکرات فراهم کنند؛ می تواند موثر و مثبت باشد.

- از نظر شما غرب تمایل دارد که چه نوع دیدگاهی از انتخابات دهم ریاست جمهوری بیرون آید، در واقع غرب پیروزی کدام دیدگاه در ایران را بیشتر همسو با منافع خود می داند؟
آنها علاقمند هستند شرایطی را در ایران شاهد باشند که خواسته های خود را بیشتر بتوانند در آن به پیش ببرند. تمایل دارند در دولت دهم با دولتی مواجه شوند که حداقل از نوع ادبیات یا تفکراتی بهره گیرد که قابلیت توافق  بر سر مسائل اختلافی را داشته باشد.

با این حال یقینا هر دولتی که بر سر کار آید، منافع ملی ایران ایجاب می کند که از منافع خود دفاع کنیم، برخی از خواسته­های ما مانند برنامه هسته­ای از موضوعاتی نیست که دولتی قادر باشد از آن کوتاه آید، این نوع موضوعات ربطی به این­که چه دولتی روی کار آید، ندارد.

از سوی دیگر مهم است که ما فرصت ها را برای مذاکرات آن هم در شرایطی که دولت جدید امریکا اعلام می کند که هیچ پیش شرطی را برای مذاکره قائل نیست از دست ندهیم..