ایران به‌دنبال گشایش ارتباط با امریکا نیست
گفت‌وگوی دیپلماسی ایرانی با دکتر حمید احمدی، استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین‌الملل
سخنگوى وزارت امور خارجه ايران يک روز پس از اظهارات باراک اوباما در باره رويکرد تازه وى در قبال تهران گفت که ايران منتظر مشاهده تغييرات در دولت جديد آمريکا است.
گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با دکتر حمید احمدی، استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل:
- درک مشخص دستگاه دیپلماسی ایران از مواضع آینده رئیس جمهور جدید امریکا در مورد تهران چیست که موکدا خواستار تغییر این مواضع و رویکردهاست؟
تهران تاکید دارد که چه دموکرات ها و چه جمهوری خواهان در امریکا بر سر کار باشند، وارد مذاکره نمی شود مگر آنکه امریکا تغییر کند، طرف امریکایی خواستار مذاکره در شرایطی است که ایران تغییر کرده باشد، این امری طبیعی است که دو طرف همواره خطاب به یکدیگر تکرار می کنند.
اما اینکه چرا دولت اوباما ایران را همچنان تهدید جدی برای امریکا می داند، باید گفت که واشنگتن استراتژی و تعریف مشخصی از منافع ملی دارد، احزاب امریکایی بروی موجودیت چالش و تهدید با یکدیگر اختلافی ندارند، اما نحوه برخورد آنها در این خصوص متفاوت است، نمی توان انتظار داشت که آقای اوباما بیاید و بگوید که ایران تهدیدی برای امریکا نیست، او قطعا بر این مسئله تاکید می کند.
اصول امریکا تعریف شده است و دولت خاصی این اصول را تعریف نمی کند بلکه تحلیل گران و استراتژیست های امریکایی دست به تدوین اصول اساسی امریکا می زنند، بنابراین اظهارات جدید اوباما در مورد ایران بعید نبوده و بدیهی و قابل انتظار بود.
- آیا نمی توان در نهایت نقطه آغازی برای تعامل و پذیرش دیدگاه های یکدیگر را از ایران و امریکا انتظار داشت؟
به هر حال در مسائل دیپلماتیک باید طرف های گذشت هایی داشته باشند و در مذاکرات و چانه زنی ها تاحدودی کوتاه بیایند تا توافقی حاصل شود، البته این امر مشروط بر تمایل طرف های برای تعامل است، اگر چنین تمایلی موجود نباشد که بحث دیگری است، ممکن است یک طرف علاقمند به تعامل نبوده و سیاست های خود را به لحاظ داخلی و خارجی سودمند بداند.
- به نظر شما اظهار نظرهای مقامات ایران نشان از عدم تمایل برای برقراری تعامل با امریکا دارد؟
به نظر می رسد که ایدئولوژی انقلاب اسلامی ایران و گفتمانی که قبل از انقلاب حاکم بوده است؛ گفتمان رادیکالیسم چپ امپریالیسم محور بوده که بعد به گفتمانی استکبارستیز تبدیل شده است، به طور تقریبی مقدار زیادی از سیاست ها و موجودیت ها به این شعارها گره خورده است که سودمندی خود را نیز برای دولت داشته است.
به نظر نمی رسد که با این توصیف ایران بخواهد که گشایشی در مناسبات تهران و واشنگتن حاصل شود، فکر نمی کنم که طرف ایرانی خواستار گشایش باشد و برای حصول گشایش شرایطی می گذارد که طبیعی است امریکا آنها را نمی پذیرد.
- آیا شرایط بین المللی و منطقه ای کنونی لزوم همکاری تهران و واشنگتن را اقتضا نمی کند، با توجه به این مسئله که اوباما مشارکت دادن ایران را آغاز رویکرد جدید خود ارزیابی می کند؟
مشارکت دادن ایران رویکرد جدید اوباما نیست، بلکه رویکرد او همان است که جرج بوش نیز در مورد ایران دنبال کرد. ایران و امریکا در عراق همکاری داشتند، در افغانستان نیز در حد بسیار کمتری دو طرف با یکدیگر همکاری داشته اند، اکنون نیز ادامه همکاری در عراق و افغانستان مد نظر است و مساله دیگری وجود ندارد. به نظر می رسد این نوع همکاری ها نیز تنها با هدف تنش زدایی و کاهش فشارهای سیاسی و اقتصادی است و گشایش اساسی در روابط و تعاملات بین طرفین مورد نظر نیست.
- بوش در آخرین سخنرانی خود و خطاب به اوباما، نسبت به خطر حمله به امریکا هشدار داد و ایران و کره شمالی را همچنان خطرهایی جدی توصیف کرد، آیا از نظر واشنگتن، ایران می تواند یکی از منشاء های حمله به امریکا باشد؟
در دیدگاه طرف امریکایی از پیش نیز همین مساله مطرح بود، بحث استقرار سپر دفاع موشکی در شرق اروپا نیز در همین راستا مطرح شد، طرف امریکایی در مورد ایران یا کره شمالی بیشتر بروی جنگ های نامتقارن تاکید می کند چراکه به طور قطع نه ایران و نه کره شمالی توان هدف قرار دادن امریکا را ندارند و ممکن است در چهارچوب جنگ های نامتقارن اینگونه تصور کنند که کشوری چون ایران از طریق گروه های کوچک رادیکال علیه امنیت امریکا اقدام کنند، نگرانی واشنگتن بیشتر از حملات نامتقارن است.
گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با دکتر حمید احمدی، استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل:
- درک مشخص دستگاه دیپلماسی ایران از مواضع آینده رئیس جمهور جدید امریکا در مورد تهران چیست که موکدا خواستار تغییر این مواضع و رویکردهاست؟
تهران تاکید دارد که چه دموکرات ها و چه جمهوری خواهان در امریکا بر سر کار باشند، وارد مذاکره نمی شود مگر آنکه امریکا تغییر کند، طرف امریکایی خواستار مذاکره در شرایطی است که ایران تغییر کرده باشد، این امری طبیعی است که دو طرف همواره خطاب به یکدیگر تکرار می کنند.
اما اینکه چرا دولت اوباما ایران را همچنان تهدید جدی برای امریکا می داند، باید گفت که واشنگتن استراتژی و تعریف مشخصی از منافع ملی دارد، احزاب امریکایی بروی موجودیت چالش و تهدید با یکدیگر اختلافی ندارند، اما نحوه برخورد آنها در این خصوص متفاوت است، نمی توان انتظار داشت که آقای اوباما بیاید و بگوید که ایران تهدیدی برای امریکا نیست، او قطعا بر این مسئله تاکید می کند.
اصول امریکا تعریف شده است و دولت خاصی این اصول را تعریف نمی کند بلکه تحلیل گران و استراتژیست های امریکایی دست به تدوین اصول اساسی امریکا می زنند، بنابراین اظهارات جدید اوباما در مورد ایران بعید نبوده و بدیهی و قابل انتظار بود.
- آیا نمی توان در نهایت نقطه آغازی برای تعامل و پذیرش دیدگاه های یکدیگر را از ایران و امریکا انتظار داشت؟
به هر حال در مسائل دیپلماتیک باید طرف های گذشت هایی داشته باشند و در مذاکرات و چانه زنی ها تاحدودی کوتاه بیایند تا توافقی حاصل شود، البته این امر مشروط بر تمایل طرف های برای تعامل است، اگر چنین تمایلی موجود نباشد که بحث دیگری است، ممکن است یک طرف علاقمند به تعامل نبوده و سیاست های خود را به لحاظ داخلی و خارجی سودمند بداند.
- به نظر شما اظهار نظرهای مقامات ایران نشان از عدم تمایل برای برقراری تعامل با امریکا دارد؟
به نظر می رسد که ایدئولوژی انقلاب اسلامی ایران و گفتمانی که قبل از انقلاب حاکم بوده است؛ گفتمان رادیکالیسم چپ امپریالیسم محور بوده که بعد به گفتمانی استکبارستیز تبدیل شده است، به طور تقریبی مقدار زیادی از سیاست ها و موجودیت ها به این شعارها گره خورده است که سودمندی خود را نیز برای دولت داشته است.
به نظر نمی رسد که با این توصیف ایران بخواهد که گشایشی در مناسبات تهران و واشنگتن حاصل شود، فکر نمی کنم که طرف ایرانی خواستار گشایش باشد و برای حصول گشایش شرایطی می گذارد که طبیعی است امریکا آنها را نمی پذیرد.
- آیا شرایط بین المللی و منطقه ای کنونی لزوم همکاری تهران و واشنگتن را اقتضا نمی کند، با توجه به این مسئله که اوباما مشارکت دادن ایران را آغاز رویکرد جدید خود ارزیابی می کند؟
مشارکت دادن ایران رویکرد جدید اوباما نیست، بلکه رویکرد او همان است که جرج بوش نیز در مورد ایران دنبال کرد. ایران و امریکا در عراق همکاری داشتند، در افغانستان نیز در حد بسیار کمتری دو طرف با یکدیگر همکاری داشته اند، اکنون نیز ادامه همکاری در عراق و افغانستان مد نظر است و مساله دیگری وجود ندارد. به نظر می رسد این نوع همکاری ها نیز تنها با هدف تنش زدایی و کاهش فشارهای سیاسی و اقتصادی است و گشایش اساسی در روابط و تعاملات بین طرفین مورد نظر نیست.
- بوش در آخرین سخنرانی خود و خطاب به اوباما، نسبت به خطر حمله به امریکا هشدار داد و ایران و کره شمالی را همچنان خطرهایی جدی توصیف کرد، آیا از نظر واشنگتن، ایران می تواند یکی از منشاء های حمله به امریکا باشد؟
در دیدگاه طرف امریکایی از پیش نیز همین مساله مطرح بود، بحث استقرار سپر دفاع موشکی در شرق اروپا نیز در همین راستا مطرح شد، طرف امریکایی در مورد ایران یا کره شمالی بیشتر بروی جنگ های نامتقارن تاکید می کند چراکه به طور قطع نه ایران و نه کره شمالی توان هدف قرار دادن امریکا را ندارند و ممکن است در چهارچوب جنگ های نامتقارن اینگونه تصور کنند که کشوری چون ایران از طریق گروه های کوچک رادیکال علیه امنیت امریکا اقدام کنند، نگرانی واشنگتن بیشتر از حملات نامتقارن است.
نظر شما :