۸ ماه زمامداری

دیپلماسی ایرانی: دولت محمد شیاع السودانی در این حدودا 8 ماهی که بر سر کار است، فراتر از انتظارها عمل کرده است. بسیاری در ابتدا دولت او را مستعجل تصور می کردند و انتظار داشتند دولتش خیلی زود به چالش های سیاسی گرفتار شود، اما الآن که نزدیک به 8 ماه از آغاز به کار دولت او می گذرد، می توانیم بگوییم تا الآن عملکرد قابل قبولی داشته است. 

مهمترین دستاورد دولت السودانی تصویب بودجه سه ساله بود که تا اندازه بسیاری در تثبیت موقعیت سیاسی او موثر است، چرا که الآن دولت می داند مطابق با کدام بندهای بودجه امور اقتصادی کشور را پیش ببرد و اجازه ندهد که چالشی برایش در این زمینه به وجود آید. چالش هایی که در گذشته دامنگیر دولت های قبل بود. ویژگی بودجه جدید این است که برای سه سال متوالی تصویب شده و این تا اندازه ای دست دولت را در اداره امور باز می گذارد.

مهمترین چالشی که انتظار می رفت السودانی با آن مواجه شود، مقتدی صدر بود که فعلا روزه سکوت اختیار کرده و تا به اکنون مزاحمتی برای دولت او به وجود نیاورده است. البته هنوز داغترین روزهای تابستان که عموما مردم عراق از خشم گرما و کمبود خدمات به خیابان ها می آیند و احزاب از این خشم به عنوان ابزاری برای بهره برداری سیاسی استفاده می کنند، فرا نرسیده اما در این زمینه هم تلاش های دولت برای کاهش رنج کمبود برق مشهود است و چه بسا بتواند تا اندازه ای مردم عراق را راضی کند. همچنین اگر دولت اقتدار لازم را از خود نشان دهد و ضعف مهمی بروز ندهد، می تواند انتظار داشته باشد که از این تابستان داغ نیز عبور کند. 

از سوی دیگر با مشارکت و تعامل مثبتی که السودانی در دولت خود با احزاب مختلف و همچنین رقیب داشته و حتی نیروهای جریان صدر را در رده های میانی دولت به کار گرفته، سبب شده است تا بتواند رضایت کلی جریان های سیاسی را تا الآن جلب کند. برای همین حداقل در بیت شیعی و در میان احزاب سیاسی آنها، اعتراضی جدی به دولت السودانی مشاهده نمی شود. 

در عین حال السودانی اقداماتی عوام پسندانه انجام می دهد که ضمن جلب توجه رسانه ها و افکار عمومی، مردم ساده کوچه و بازار را نیز تا اندازه ای راضی نگه داشته است. حضور سرزده در فرودگاه بغداد و گلایه علنی از عملکرد رئیس فرودگاه که به عزل او انجامید یا استخدام کارمندان جدید در دولت یا حضور گاه و بیگاهش در میان مردم به مناسبت های مختلف و همچنین حضورش در کنفرانس های متعدد سیاسی و اقتصادی تا به اینجای کار از او چهره ای مقبول ایجاد کرده است.

البته کارهای عمرانی دولت را نیز نباید فراموش کرد، از جمله بازسازی خیابان های بغداد، بازسازی اماکن تفریحی و عمومی، افتتاح پروژه های مهم نظیر پالایشگاه کربلا، بهبود وضعیت خدماتی در شهرهای مختلف از جمله نجف اشرف و کربلا و بغداد، میزبانی پر سر و صدا از بازی های جام ملت های خلیج فارس در بصره یا آغاز ساخت پروژه عظیم "راه توسعه" که جنوب عراق را از بصره با بزرگراه و راه آهن به شمال، مرزهای ترکیه، وصل می کند، همگی در ایجاد تصویری ایجابی از دولت موثر بوده است. 

در سطح منطقه ای و بین المللی نیز السودانی کارنامه قابل دفاعی داشته است. از حضور در اروپا گرفته تا میانجی گری در پرونده ایران و عربستان و اکنون ایران و مصر و همچنین حضور موثر در پایتخت های عربی و نشست های بین المللی از جمله در قاهره، امان و نشست اتحادیه عرب در جده، نمره قابل قبولی را به کارنامه دیپلماسی او داده است.

با این حال السودانی نگرانی های جدی دارد و نسبت به آینده نگران است. بیش از همه از جانب امریکایی ها که سابقه رفتارهای آنها را با دولت عادل عبدالمهدی دیده است. برای همه در عراق روشن است که دولت او، مورد حمایت الحشد الشعبی است و حتی دولت او را دولت جریان های تشکیل دهنده الحشد الشعبی می دانند. و این را هم همه می دانند که الحشد الشعبی مورد حمایت قاطع جمهوری اسلامی ایران است، در نتیجه می توان نتیجه گرفت که دولت السودانی مآلا مورد حمایت ایران است. با این وجود السودانی موفق شده است به نوعی در تعاملش با ایران و امریکا توازن برقرار کند. اگرچه از سوی هر دو کشور به دلایل مختلف تحت فشار است – از ایران بابت دریافت پول هایش در حساب های بانک های عراق بابت صادرات برق و گاز به این کشور و از امریکا بابت تمایل بیشتر به آن و عمل به تحریم ها و هم صدا شدن با آن برای همراهی بیشتر در جبهه مقابل ایران و برخورد سخت تر با الحشد الشعبی و جریان های سیاسی همسو با ایران – اما با این حال توانسته است تا به این لحظه تعادل را در رابطه با دو کشور حفظ کند. 

در این میان السودانی تلاش دارد زمینه های سفر خود به ایالات متحده را نیز فراهم کند. او دوران سخت عادل عبدالمهدی و مخالفت های مکرر امریکا با سفر او به واشنگتن به دلیل همراهی با ایران در برابر فشارهای امریکا را به خاطر دارد و تمایل ندارد به سرنوشت دولت او دچار شود. در افواه عمومی عراق این برداشت وجود دارد که دلیل سقوط دولت عادل عبدالمهدی با وجود موفقیت های مهمی که داشت از جمله در زمینه دیپلماسی و اقتصاد، به دلیل فشار امریکایی ها و ناخرسندی آنها از همراهی اش با ایران بود. برای همین السودانی گمان می کند سفر به امریکا و مثبت بودن نتایج این سفر در تثبیت دولت او می تواند بسیار موثر باشد. پیش از این گفته می شد که السودانی بعد از تعطیلات عید فطر به واشنگتن خواهد رفت، به ویژه که قبل از او فواد حسین، معاون او و وزیر امور خارجه اش به امریکا رفته بود و حدود 10 روز در آنجا بود، اما چنین نشد و اکنون با نزدیک شدن به عید قربان نیز انتظار نمی رود واشنگتن برنامه سفری برای السودانی در نظر گرفته باشد.

از سوی دیگر السودانی انتخابات استانداری ها را پیش رو دارد که می تواند آزمونی جدی برای او و احزاب سیاسی عراق باشد. 

اگر او بتواند از گردنه های سیاسی به خوبی عبور کند و همین سیر صعودی فعلی را حفظ کند می توان انتظار داشت دولت او تا انتخابات پیش رو در قدرت بماند و مشکلی جدی برایش به وجود نیاید.