هند را دریابیم؛ شاید قابل بازیافت باشد

دیپلماسی ایرانی: مقاله ای که در مورد هند نوشتم واکنش های منطقی متفاوتی داشت؛ بران شدم تا به آنها پاسخ دهم.

بدیهی است در هر موضوع سیاسی که از زوایای مختلف به آن توجه می شود؛ نتیجه؛ جمع اضداد خواهد بود. نامهربانی دولت هند با مسلمانان و همزمان ستایش تمدن ایرانی در تضاد با هم هستند. همکاری هند با اسرائیل و آمریکا و همزمان عضویت در جنبش عدم تعهد معنی ندارد. قانون اساسی هند بر سیکولارسیم تاکید دارد اما؛ قدرت به کام هندوهاست. به "گاو" بیشتر از بعضی از اقشار در جامعه هندی احترام می گذارند! بازی بین ایران و اعراب و بین چین و امریکا و بسیاری موارد دیگر نتیجه ای جز جمع اضداد در مورد هند ندارد. 

به نظر می رسد باید محور سیاست خارجی را بر مبنای منافع دراز مدت اولویت بندی کرد. باید در سیاست خارجی یک محور اصلی تعیین کرد و حول آن محور حرکت کرد. آیا هدف تعیین روابط بر مبنای رفتار هند با مسلمانان است یا امنیت جمعی آسیا؟ یا هر دو. اولویت کدام است؟ آیا هدف تامین منافع اقتصادی تحت عنوان منافع ملی است یا توجه به مسیر سیاسی هند با اسرائیل و امریکا نیز تاثیرگزار است؟ لذا مشاهده می شود جمیع خواسته ها که بعضا در تضاد با یکدیگر قرار دارند؛ حداقل در شرایط فعلی، قابل جمع نیستند.

توجه به مقوله "امنیت" از جمله مباحث ضروری در هر سیستم سیاسی است. امنیت معادل سلامتی ارزیابی می شود. آرامش، اقتصاد و پیشرفت همگی در سایه وجود "امنیت" تجلی پیدا می کنند. نخبگان هندی گذشته هند را "دوران از دست رفته" ترسیم می کنند. چرا؟ برای اینکه اکثرا در تنش با همسایگان بودند. مسیر جدید هند هم متاسفانه در همان راستا قرار دارد. بدیهی است برای خوشنودی اسرائیل که برای هند در کنگره امریکا لابی کند، دوری از جمهوری اسلامی و نزدیکی به اعراب گمراه، بخشی از بده بستان های سیاسی هند با اسرائیل و امریکا است. 

با توجه به توضیحات فوق، می توان با اجماع برای دراز مدت در قاره آسیا برنامه ریزی کرد. سیاستمداران و نخبگان کشورهای آسیایی در ایجاد اجماع و رسیدن به هدف محوری یعنی تامین "امنیت"، نقشی بسزا دارند که اگر به موقع اقدام نشود؛ نه تنها دیر است بلکه دیر شده است. اشاره به چند نکته ضروری است:

۱- توافق های گروهی و منطقه ای، برای ایجاد "امنیت" کمک کننده هستند و مثال بارز آن اتحادیه اروپایی است که برای تامین "امنیت" اول با اشتراک گذاشتن معادن فولاد دو کشور آلمان و فرانسه شروع شد و در حال حاضر به غول امنیتی – اقتصادی اتحادیه اروپایی تبدیل شده است. شهروندان امروز اروپایی همان هایی هستند که پدرانشان با هم در جنگ بودند و مجبور به دوراندیشی یعنی تامین "امنیت جمعی" شدند. ملاحظه می شود با جدا شدن جزیره انگلیس از قاره اروپا؛ نگرانی ها و مخالفت ها آغاز شده است؛ مبادا "واگرایی" منجر به نقصان امنیتی در اروپا شود. "امنیت" محور است و اهمیت دارد. در این رابطه هند را می توان عضو همکاری اقتصادی "اکو" کرد.

2 - اگر نظریه فوق مبنی بر اولویت "امنیت" پذیرفته شود؛ می توان نتیجه گرفت که اگر نمی توان همزمان به مسلمانان میانمار، شیعیان عربستان، مستضعفان در اقصی نقاط جهان رسیدگی کرد و مدافع حقوق آنها بود، به این دلیل است که تامین "امنیت" اولویت دارد و در سایه امنیت می توان به حل دیگر مشکلات پرداخت و در حال حاضر  اولویت؛ توجه و تمرکز بر اعاده حقوق فلسطینی ها است زیرا رژیم اشغالگر قدس و امریکا با حرص و تجاوز، آغازگر اشغال، توطئه و ویرانی کشورهای اسلامی و کشتار مسلمانان و کودکان است و لذا "مقاومت" برای تامین "امنیت" در دستورکار قرار دارد.

3- "جواهر لعل نهرو" و همفکرانش طی جنگ سرد با تاسیس جنبش عدم تعهد، بیش از صد کشور را از صدمات دو قطب شرق و غرب حفظ کردند؛ در شرایط فعلی که در دوران گذار "بی نظمی در سیاست بین الملل" بسر می بریم؛ می توان به "بازیافت" هند امیدوار بود و نیازمند دوراندیشی و ژرف نگری سیاستمداران و نخبگان برای همگرایی در قاره آسیا هستیم.