در ساعات اولیه پس از سقوط پهپاد آمریکایی در تهران چه گذشت؟!

ترامپ پس از سقوط پهپاد گرانقیمت و پیشرفته «گلوبال هاوک» مدعی شد که ده دقیقه به آغاز حمله نظامی به ایران، به علت تلفات انسانی فرمان توقف عملیات را صادر کرده است. اعلام  این موضوع در ابتدا سبب تحلیل ها و اخبار متضادی درباره صحت و یا نادرستی این مساله شد. اخیرا دو شاهد معتبر ایرانی و یک شاهد آمریکایی بدست آمده است که آمریکایی ها تمایل به پاسخ نظامی را داشته اند ولی یک دلیل کاملا ایرانی بیش از دلایل آمریکایی  مانع توقف عملیات شده است. دو شاهد ایرانی هم اظهارات وزیر اطلاعات و رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور است که هر دو از اعلام تصمیم آمریکا برای حمله محدود به ایران و سپس پاسخ بازدارانده ایران به این تصمیم حکایت دارد.

و البته شاهد سوم؛ تشکیک بسیار مهم و کارشناسی «لئون پانه‌تا»، وزیر دفاع اسبق آمریکا است که البته علت شهرت ویژه او برای جامعه اطلاعاتی ایران، به چندین سال ریاستش بر سازمان سیا بر می گردد. پانه‌تا در مصاحبه‌ای با روزنامه آلمانی اشپیگل، درباره علت توقف حمله نظامی به ایران گفته است: نمی‌توانم تصور کنم که وزارت دفاع برنامه‌ای برای حمله به اهداف مشخصی داشته باشد و شمار تلفات ناشی از هدف قرار دادن آن مواضع را مشخص نکرده باشد.این موضوع باید در نخستین رایزنی‌ها مشخص‌شده باشد.

اما بررسی اظهارات این سه شاهد مهم چه می‌گوید:
الف: اینک مشخص است که در ساعات پس از سقوط پهپاد گلوبال هاوک یک عامل و به تعبیییر دقیق تر یک پیام  ایرانی سبب توقف تصمیم عجولانه و غیر منطقی ترامپ و دولت این کشور شده است. تصریح به لفظ عجولانه هم به این دلیل است که ساعاتی پس از فروکش هیجان در جامعه سیاسی و نظامی آمریکا، حتی شخص ترامپ نیز پس از دور شدن از التهابات و فشار ساعات اول ناشی سقوط پهپاد به صراحت گفته که خوشحال است که عملیات نظامی را علیه متوقف کرده است. اما این پیام بازدارنده ایرانی به آمریکا نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی یک گزاره راهبردی و بسیار معتبر در حوزه امنیت ملی خود تولید کرده است: " هر نوع حمله و در هر سطحی به منزله آغاز جنگ و  با پاسخ سریع و گسترده – همه به لحاظ نوع ابزار تسلیحاتی و پاسخ نظامی و هم به لحاظ جغرافیایی-  ایران مواجه می شود". این گزاره آنقدر برای آمریکایی‌ها معتبر شده که نه تنها حمله گسترده نظامی و حتی محدود به ایران را برای آنها منتفی کرده، بلکه توانایی کنترل مقامات آمریکا حتی در یکی از هیجانی‌ترین لحظات سیاسی و نظامی این کشور را در یک دهه اخیر نیز اثبات کرده است.

ب: فرآیند تصمیم و انهدام سقوط پهپاد آمریکایی نشان می‌دهد، که تصمیمات نظامی در تهران کمترین زمان ممکن و با چاشنی اعتماد به نفس فوق العاده گرفته می شود. اما به دلایل متعددی این اعتماد به نفس – بخوانید اعتقاد به قدرت بومی نظامی کشور- در ساعات پس از سقوط پهپاد بیشتر نمایان است. درست در زمانی که احتمال عملیات نظامی علیه کشور به اوج خود می‌رسد، اتاق تصمیم گیر ارشد نظامی ایران، در نهایت شجاعت احتمال پاسخ نظامی  گسترده و غیر محدود  ایران را با معتبر سازی  فوق العاده صادر می‌کند. این پیام آنقدر معتبر است که آمریکایی‌ها نیز یقین پیدا می‌کنند که پاسخ به حمله ایران، پاسخی به بزرگی یک جنگ تمام عیار را برای آنها خواهد داشت.

ج: اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد، باور آمریکا به حقیقی بودن پاسخ نظامی ایران است. این باور چگونه در آمریکایی‌ها شکل گرفته است؟! برای پاسخ دقیق به این سوال باید در مطلبی دیگر به صورت مفصل به آن پرداخت ولی اجمالا می‌توان گفت که این باور محصول این گزاره است: آمریکایی‌ها به قدرت نظامی ایران اعتراف دارند و مهمتر از همه اینکه در تمام سالهای گذشته در مناطق مختلف خلیج فارس عملا قاطعیت و واقعی بودن پیام‌های فرمانده هان نظامی ایران را در صحنه‌های واقعی جنگ مستقیم و نیابتی کاملا لمس کرده‌اند.  

د: حال باید برگشت و به این سوال پاسخ داد که در ساعات اولیه بعد از سقوط پهپاد آمریکایی در تهران چه گذشته است: آمادگی قبلی، آرامش، اعتماد به نفس و نهایتا شجاعت، چهار گزینه‌ای است که روح همه تصمیمات و اتفاقات در پایتخت ایران در یکی از حساس ترین مقاطع نظامی و امنیتی چند سال اخیر کشور و منطقه است.