آمریکا تنها شده است

جیمز کلپر، توماس پیکرینگ

دیپلماسی ایرانی: "و سپس هیچ کس آنجا نبود" اسم به یادماندنی ترین داستان معمایی آگاتا کریستی در مورد یک مهمانی خانگی است که در آن مهمان ها یکی پس از دیگری کشته می شوند. سیاست ترامپ در قبال ایران تقریبا همین نتیجه را به همراه داشته است: آمریکا شرکایش را یکی پس از دیگری از دست می دهد که پیش از این از اقدامات آمریکا برای مقابله با ایران به ویژه در برنامه هسته ای اش حمایت می کردند.

بسیاری از کشورهایی که طی چند دهه دنباله روی آمریکا در سرکوب توانایی هسته ای ایران بودند، همگی اکنون خود را کنار کشیده اند. یکی از سه متحد باقی مانده آمریکا در این موضوع، عربستان سعودی، نقش کلیدی را در تعیین استراتژی آمریکا در کل خاورمیانه، بازی می کند. اما به خاطر قتل جمال خاشقجی و دلایل دیگر عربستان توان جولان دادن سابق را ندارد. امارات متحده عربی که به سعودی ها بسیار نزدیک است، نیز امکان دارد از دور خارج شود.

این کم بودن حمایت های بین المللی، دولت ترامپ را با خطر منزوی شدن روبه رو کرده است. "آمریکا در الویت است" نباید به معنا تنها شدن آمریکا باشد. آمریکا در معرض خطر از دست دادن حمایت ثابت شده و همیشگی متحدانش از سایر منافع امنیتی ملی اش است که به مرتب فراتر از مسئله ایران هستند.

مسبب این ماجرا کیست؟ همه می دانند. خروج دولت ترامپ در بهار گذشته از توافق هسته ای ایران، منجر به از بین رفتن حمایت ها از سیاست آمریکا شد. شش قدرت بزرگ دنیا و اتحادیه اروپا از طرفین مذاکره کننده این توافق بودند. شورا امنیت سازمان ملل به طور کامل این توافق را تایید کرد و کشورهای عضو سازمان ملل کاملا از آن حمایت کردند.

متحدان اروپایی نیز مانند ما نگران برخی از فعالیت های منطقه ای ایران هستند اما به شدت مخالف اعمال مجدد تحریم های ثانویه دولت ترامپ هستند. از نظر آنها تحریم های جدید دولت ترامپ نقض توافق هسته ای و قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل است.

افزایش مخالفت اروپایی ها و آسیایی ها با تندروی های آمریکا، همچنین باعث بروز نگرانی هایی در مورد نقش حکمفرما وزارت خزانه داری آمریکا و قدرت فراوان دلار آمریکا در سیستم اقتصاد دنیا شده است. برای اولین بار متحدان اروپایی ما به جد در حال تلاش برای دور زدن خزانه داری، تحریم ها و دلار آمریکا هستند.

به علاوه روسیه، چین و سایر کشورها در آسیا از شکاف ایجاد شده بین اتحادهای غربی و افول تسلط آمریکا خوشحال هستند.
دولت ترامپ بدون پشتیبانی بین المللی از استراتژی اش در قبال ایران از همکاری های سیاسی و دیپلماتیک که لازمه تحقق اهدافش در خاورمیانه است، محروم خواهد بود. آمریکا به تنهایی نمی تواند برای همیشه مانع دستیابی ایران به سلاح هسته ای مانع صادرات موشک های بالستیک و مانع حمایت ایران از حزب الله، شود. عملیات سری و یا نظامی به ما در دستیابی به اهدافمان کمک نمی کند. تنها فشارهای چند جانبه و سنجیده شده سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک می تواند ما را به اهدافمان برساند.

مهم تر از آن، آزادی شهروندان آمریکایی از زندان های ایران تنها از طریق دیپلماسی مستقیم و دوستانه آمریکا محقق می شود. بدین منظور باید روابط دو جانبه بهبود پیدا کند نه اینکه دولت به شکلی خصمانه و یک جانبه بیشترین فشار را بر ایران وارد کند.

مشخص است که استراتژی که دولت آمریکا به تنهایی اتخاذ کرده، به اقتصاد ایران ضربه وارد کرده و موجب ایجاد تنش داخلی شده است. اما این فشار بیش از حد باعث قدرت گرفتن تندروهای ایران شده است که سودی برای ما ندارد. آمریکا دیگر نمی تواند، مانند آنچه بر سر سایر کشور های منطقه آورده است، باعث تغییر نظام در ایران شود.

اکنون که روابط آمریکا با شاهزاده سعودی به شدت آسیب دیده، کسی که دولت ترامپ برای محقق استراتژی ضعیفش به کمک او حساب کرده بود، وقت آن رسیده است که به یک اتحاد واقعی چند جانبه برگردد.

آمریکا تنها زمانی می تواند در پیشبرد اهدافش در قبال تهران موفق شود که همکاری های گسترده ای را بر اساس بردباری و استفاده بهینه از فرصت ها ایجاد کند. و داشتن چند متحد بهتر از تنها بودن است.

منبع: نشنال اینترست / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33