دورخیز ترامپ برای برداشتن تحریم های روسیه

الوقت- تا دو روز دیگر دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده آمریکا کار خود را به صورت رسمی در کاخ سفید آغاز خواهد کرد. در آستانه آغاز به کار دولت جدید آمریکا، ترامپ در سخنانی به احتمال پایان تحریم های روسیه در قبال کاهش زرادخانه تسلیحات اتمی این کشور اشاره کرده است.  دونالد ترامپ در گفتگو با روزنامۀ «تایمز» لندن که متن آن روز دوشنبه منتشر شد، گفت: «اجازه دهید ببینیم که آیا می توانیم توافق خوبی با روسیه داشته باشیم یا خیر.» ترامپ افزود: «به دلایلی فکر می کنم که تسلیحات اتمی باید کاهش پیدا کنند. روسیه به شدت از تحریم ها آسیب دیده است. فکر می کنم توافقی می تواند صورت گیرد که افراد زیادی از آن منتفع شوند.» این اظهارات ترامپ در حالی مطرح شد که در تاریخ 8 آوریل سال 2010 (19 فروردین 1389) آمریکا و روسیه پیمانی را برای کاهش تسلیحات اتمی در پراگ، پایتخت جمهوری چک، امضاء کردند. به موجب این پیمان، امریکا و روسیه اجازه داشتند حداکثر یک هزار و 550 کلاهک هسته ای داشته باشند.

احمد وخشیته، سردبیر دیدبان روسیه در گفتگو با پایگاه تحلیلی - خبری «الوقت» درباره چرایی این سخنان ترامپ و با اشاره به مناسبات اخیر مسکو-واشنگتن گفت:« از سپتامبر 2015 تا به امروز روسیه هیچ گاه این را نخواسته که در تقابل با آمریکا قرار بگیرد. به عنوان مثال زمانی که ترک ها هواپیمای روسیه را هدف قرار دادند خبرنگاری از پوتین سوال پرسید که آیا کشور سومی در حمایت از سقوط هواپیمای روسیه نقش داشته است یا خیر. پوتین در آن زمان گفت می دانم منظور شما چه کشوری است اما نپذیرفت که آمریکا در این قضیه نقش داشته است.» به گفته این کارشناس، این روند بین آمریکا و روسیه تا شب کریسمس که دیپلمات های روس از آمریکا اخراج شدند ادامه پیدا کرد و در این مقطع نه تنها پوتین موضع تندی در قبال این اقدام واشنگتن اتخاذ نکرد بلکه همان روند قبلی را ادامه داد.

وخشیته درباره علل این رویکرد مسکو در برابر ایالات متحده آمریکا توضیح داد:« روسیه می داند برای آنکه در سوریه موفق باشد، نقش پذیری موفقی در خاورمیانه داشته باشد یا بخواهد در موضوعات دیگری مانند اوکراین و افغانستان منافعی کسب کند، به ائتلاف با آمریکا نیاز دارد.»

در عین حال در مورد آینده روابط روسیه و آمریکا همواره باید توجه داشت که این دو قدرت اگر چه ممکن است در مورد یا مواردی با یکدیگر اختلاف داشته باشند و حتی در تقابل با یکدیگر قرار بگیرند، اما همواره درهایی را برای همکاری های مشترک با یکدیگر حفظ کرده اند. تاریخ روابط خارجی کرملین و کاخ سفید نشان می دهد که هیچگاه تیرگی همه جانبه در روابط مسکو-واشنگتن بسیار طولانی نبوده است و دو کشور و به خصوص روس ها بر همکاری های متشرک تاکید داشته اند. همین همکاری های مشترک سبب پیدایش گفتگو و مذاکره در نقاط تقابل می شود.

از سوی دیگر ترامپ سال گذشته در خلال فعالیت های انتخاباتی اش گفته بود آمریکا باید توانمندی های اتمی اش را به شدت گسترش دهد؛ ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، نیز خواستار تقویت و گسترش «نیروهای اتمی استراتژیک» این کشور شده بود. ترامپ پیش تر در گفتگو با وال استریت ژورنال اعلام کرده بود بعد از برگزاری مراسم تحلیف در 20 ژانویه (اول بهمن 1395) آماده است با ولادیمیر پوتین دیدار کند. ترامپ همچنین از پوتین تمجید کرده و او را سیاستمداری باهوش خوانده بود. وی بارها آمادگی خود را نیز برای بهبود روابط با دولت روسیه اعلام کرده است.

وخشیته در ارزیابی سخنان اخیر ترامپ درباره مسکو نیز گفت:« آمریکا و به خصوص ترامپ متوجه این موضوع هستند که باید روابط با روسیه را حفظ کنند. »

این کارشناس با اشاره به جایگاه آمریکا در دکترین سیاست خارجی روسیه تاکید کرد:« در دکترین سیاست خارجی روسیه در بند 72 کرملین تاکید می کند که روسیه خواستار برقراری روابط متقابلا سودمند با ایالات متحده آمریکا با توجه به مسئولیت ویژه دو دولت در قبال ثبات راهبردی جهانی و به طور کلی وضعیت امنیت بین المللی است.

همچنین در زمینه کنترل تسلیحات در بند 93 به ضرورت همکاری چندجانبه با آمریکا در روند خلع سلاح هسته ای اشاره شده است. در این بند اشاره شده است که مذاکرات درباره کاهش بیشتر تسلیحات تهاجمی راهبردی تنها با در نظر گرفتن همه عوامل موثر بر ثبات راهبردی جهانی امکانپذیر است. این موید این موضوع است که دو کشور اگر همکاری هایشان در حوزه نظامی و امنیتی و حتی کاهش تسلیحات به منظور دخالت در امور دیگری نباشد با یکدیگر مشکلی نخواهند داشت.» این کارشناس مسائل روسیه تاکید می کند، لذا صحبت ترامپ شاید جواب مثبتی به همین بندهایی است که روس ها در مورد آمریکا ذکر کرده اند و این گام مثبتی در جهت افزایش همکاری های دو کشور است. همچنین یک پیام مثبت به مسکو است که تحریم های آن کشور را کاهش خواهد داد.

در نهایت سردبیر دیدبان روسیه با اشاره به سخنان ترامپ مبنی بر احتمال پایان تحریم های روسیه در قبال کاهش زرادخانه تسلیحات اتمی این کشور تاکید کرد:« باید توجه داشت که اگر رئیس جمهوری جدید آمریکا بخواهد تحریم های روسیه را کاهش دهد باید به گونه ای رفتار کند که دموکرات ها نیز آن را بپذیرند و لذا او پیش شرطی برای کاهش تحریم ها تعیین کرده است تا روند قانونی به آن بدهد. یعنی مسکو یک گام بردارد و در مقابل نیز آمریکا گام دیگری برای کاهش تحریم های این کشور بردارد.»

طی سال های اخیر، واشنگتن و متحدانش به اتهام مداخلۀ روسیه در مناقشۀ اوکراین، تحریم های اقتصادی گسترده ای علیه مسکو اعمال کرده اند