چراغ سفارت کانادا در تهران روشن می‌شود؟

به نظر می رسد که دولت کانادا در آستانه تدوین پیش نویس توافق نهایی هسته ای میان ایران و گروه کشورهای 1+5 در مواضع خود نسبت به تهران تجدید نظر کرده است.

«وقتی از وی درباره نقش احتمالی سلطنت نشین عمان در بازسازی روابط کانادا و ایران سوال شد، وزیر خارجه کانادا گفت که علاقه مند است از دیدگاه عمان در این زمینه باخبر شود اما خواستار تغییرات اساسی در ایران است.»

به گزارش «نامه نیوز» همین دو جمله کافی بود تا رسانه های داخلی و خارجی درباره یک میانجگری جدید در روابط تهران با دیگر کشورهای جهان به گمانه زنی بپردازند. اظهاراتی که بخشی از مصاحبه روزنامه «تایمز عمان» با «جان برد» وزیر خارجه کانادا که در سفر رسمی دو روزه در سلطنت نشین عمان به سر می برد، است. کانادا از شهریور سال 91 تاکنون تمامی روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را با ایران قطع کرده است.

دولت کانادا نزدیک به یک سال پس از حادثه سفارت انگلیس در تهران، سفارت خود در ایران را تعطیل کرد و روابط دیپلماتیک کشورش را با ایران به حالت تعلیق درآورد و از کارمندان سفارت ایران در خیابان «روزولت» خواست تا با ترک ساختمان سفارت ایران در اتاوا ظرف مدت 5 روز خاک این کشور را ترک کنند.

دولت اتاوا به ریاست «استفان هارپر» اما مواضع سرسختانه خود در قبال ایران را به همین موضوع محدود نکرد. این کشور که سیاست خارجی ایران در قبال منطقه و به ویژه سوریه و رژیم صهیونیستی را بهانه ی قطع روابط دیپلماتیک خود با تهران عنوان کرده بود، 9 ماه پس از این موضوع اقدام تمامی روابط اقتصادی خود با تهران را قطع کرد تا کلاف تنش ها و مشکلات ایران در سیاست خارجی در دولت های نهم و دهم کورتر شود.

از لیست بلندبالای تحریم علیه ایران تا دعوت مردم برای عدم شرکت در انتخابات ریاست جمهوری

دولت کانادا یک روز پس از آنکه نام 100 فرد و شرکت ایرانی را به لیست بلندبالای تحریمی خود افزود و تعداد این افراد و موسسات در لیست تحریم های کانادا را به 600 مورد رساند با صدور بیانیه ای ضمن الصاق فهرستی از اتهامات بی پایه و اساس از جمله ادامه نقض حقوق بشر، حمایت ایران از تروریسم بین المللی و ادامه تلاشهای تهران برای دست یابی به سلاح هسته ای، تمامی روابط اقتصادی خود با ایران را قطع کرد.

جان برد، وزیر خارجه کانادا همچنین در اظهاراتی مداخله جویانه سه هفته پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران از مردم کشورمان خواست تا در انتخابات شرکت نکنند و مدعی شد کهح کومت ایران توخالی و ناتوان از تامین آینده ای خوب برای مردم ایران است.

پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران و پیروزی «حسن روحانی» با وعده تنش زدایی در سیاست خارجی و بهبود روابط ایران و همچنین حل پرونده هسته ای در 24 خرداد سال 92 نیز، دولت محافظه کار استفان هارپر دست از مواضع گذشته خود برنداشت و در حالی که بسیاری از کشورهای اروپایی از لحن رئیس جمهوری جدید ایران استقبال کرده و خواستار ارتقاء و گسترش روابط کشورشان با ایران شدند، وزیر خارجه کانادا در واکنش به پیروزی «حسن روحانی» اعلام کرد که انتخابات و نتایج آن کاملاً بی مفهوم و بی معنی است.

وزیر خارجه کانادا که به دلیل این اظهارات با انتقادات گسترده ای در داخل این کشور و از سوی حزب مخالف دولت مواجه شده بود، چند روز پس از آن با صدور بیانیه ای اعلام کرد که به رای مردم ایران احترام می گذارد.

کانادا پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران و تغییر فضای سیاست خارجی در تهران نیز دست از مواضع تقابل جویانه خود علیه تهران برنداشت. در شهریور ماه گذشته دولت کانادا بخشی از دارایی های ایران در این کشور را به نفع قربانیان ترور در کانادا توقیف کرد، پس از آن و در سال 93 نیز این کشور اقدام به توقیف 7 میلیون از دارایی های ایران در کانادا کرد تا همه ی شواهد و قرائن از مواضع تندوریانه حزب حاکم در کانادا در قبال ایران با وجود تغییر دولت در کشورمان حکایت کند.


توافقی که مواضع اتاوا را تغییر نداد

توافق ژنو نیز نتوانست نظر اتاوا را جلب کند؛ پس از آنکه ایران و گروه کشورهای 1+5 توانستند پس از برگزاری چندین دور مذاکرات مهم و فشرده به توافق هسته ای با هدف حل و فصل نهایی پرونده هسته ای ایران دست پیدا کنند قریب به اتفاق همه ی کشورهای جهان از این توافق استقبال کردند. در این بین معدود کشورهای عربی منطقه، رژیم صهونیستی و در کنار آن دولت کانادا بود که روی خوش به این توافق نشان ندادند.

«جان برد» وزیر خارجه کانادا این بار نیز بیانگر مواضع سخت اتاوا در قبال تهران بود، وی عنوان داشت که درباره توافق هسته ای جامعه بین الملل با ایران در «ژنو» بسیار تردید دارد و تحریم ها علیه ایران را همچنان حفظ می کند.

پس از توافق ژنو روابط ایران و غرب به ویژه کشورهای اروپایی دست خوش تغییرات چشمگیر و مهمی شد، هیئت های دیپلماتیک و اقتصادی از نخستین روزهای پس از توافق راهی تهران شدند تا علاوه بر آنکه جای پای خود را در این کشور محکم کنند از بازار سرمایه و تجارت در ایران نیز عقب نمانند.

«محمد جواد ظریف» که در راس دستگاه دیپلماسی ایران قرار گرفته است پس از کسب موفقیت در پرونده هسته ای ایران، گره سفارت انگلیس در تهران را نیز توانست با مهارت باز کند و به تنش در روابط تهران- لندن نیز پایان دهد.در این بین و پس از آنکه ایران با خروح از فضای انزوا و افول روابط خارجی به عرصه جدیدی از تعاملات خارجی قدم گذاشته بود پالس هایی مثبتی از سوی اتاوا به گوش رسید.

برای نخستین بار، «علاء الدین بروجردی» رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی کشورمان بود که از اعلام آمادگی کانادا برای بازگشایی سفارتخانه در تهران خبر داد و گفت: تمایل برخی کشور ها برای تفاهم بیشتر با ایران از نشانه های این تغییرات است.

حافظ منافع کانادا در تهران، باز هم در نقش میانجی

جان برد، وزیر خارجه نام آشنای کانادا که هفته جاری در سفر رسمی به سلطنت نشین عمان در مسقط به سر میبرد در اظهاراتی در مصاحبه با روزنامه عمانی تایمز از تمایل این کشور برای اطلاع از موضع مسقط برای میانجگری در روابط تهران-اتاوا خبر داد. اظهاراتی که پس از شکسته شدن پی در پی قفل های سیاست خارجی کشورمان با غرب تعجب برانگیز نبود و از عقب نشینی و تلاش کانادا برای از دست ندادن بازار سرمایه در ایران خبر می داد.

با تعیین عمان به عنوان حافظ منافع کانادا در ایران از سوی دولت یازدهم و همچنین سابقه موفقیت آمیز این کشور در میانجگری میان تهران و آمریکا، بهبود روابط ایران و کانادا و روشن شدن چراغ سفارت کانادا در خیابان «نور» تهران در سایه میانجگری مسقط دور از ذهن نیست.