زرادخانه‌های سری اسرائیل چگونه لو رفت؟

27 سال قبل انتشار گزارشی در نشریه «ساندی تایمز» جامعه جهانی را به این قطعیت رساند که اسرائیلی ها ذخایر بزرگی از تسلیحات شیمیایی در اختیار دارند.

به گزارش فارس، 28 مارس 1988، دادگاه منطقه ای قدس اشغالی، پشت درهای بسته و در محیطی به شدت امنیتی تشکیل جلسه داد. دادگاه به ریاست «الیاهو نوام» و با حضور «زوی تال» و «شالوم برنر» دو تن از قضات برجسته اسرائیلی رسمیت یافت تا به اتهامات موکل «آویگدور فلدمن» رسیدگی کند.

هرچند تا یازده سال بعد از دادگاه، هیچ جزئیاتی از روند رسیدگی به پرونده منتشر نشد، اما بعدها گفته شد که فلدمن، تمام تلاش خود را کرد تا بلکه موکل خود را از اتهامات وارد شده برهاند. تلاشی بی فایده که نهایتا نتوانست حکمی بهتر از 18 سال زندان را برای موکلش به همراه داشته باشد.

موکل فلدمن به هیچ وجه اجازه برخورد و گفت وگو با رسانه ها را نداشت. اما او در حین انتقال به دادگاه از روبرو شدن با عکاسان نهایت استفاده را برد. کف دست خود را از پشت شیشه خودرو به سمت آن ها گرفت. روی کف دست وی نوشته شده بود: «وانونو – ام». در ساعت 21:00 روز 30 /09/ 1986 در «رم» ربوده شد. او با پرواز BA504 به رم رفته بود.

«مردخای وانونو» یا «جان کراسمن» تکنسینی بود که دادگاه وی را به جرم «جاسوسی و خیانت به اسرائیل» به 18 سال حبس محکوم کرد. وانونو از مخالفان سرسخت ساخت و به کارگیری تسلیحات هسته ای بود و بعد از 9 سال فعالیت در نیروگاه هسته ای «دیمونا»، دست به افشاگری زد.

وانونو در سال 1985 توانسته بود دوربینی به داخل تاسیسات دیمونا ببرد. او دست کم 57 عکس از محوطه داخلی این تاسیسات برداشت. وی نهایتا پس از شرکت در تظاهراتی که در حمایت از تشکیل دولت فلسطینی برگزار شد، از دیمونا اخراج شد.

این یهودی مراکشی الاصل بعد از مهاجرت به استرالیا، به انگلیس سفر کرد و تصاویر و اطلاعاتی را که در اختیار داشت، در اختیار هفته نامه «ساندی تایمز» قرار داد. این اطلاعات بعد از راستی آزمایی اولین بار در روز 5 اکتبر 1986 در صفحه اول «ساندی تایمز» تحت عنوان «افشا شد: اسرار ذخایر هسته ای اسرائیل» به چاپ رسید.

هرچند قبل تر هم گزارش های جسته و گریخته ای از مجهز شدن اسرائیل به تسلیحات اتمی منتشر شده بود، اما این اولین باری بود که چنین اطلاعات ناب و دست اولی در مورد برنامه سری تسلیحات اتمی اسرائیل به بیرون درز می کرد.

اسرائیلی ها که از یکسو از افشای اطلاعات بیشتر هراسان شده بودند و از سوی دیگر نمی خواستند در خاک انگلیس دست به آدم ربایی و عملیات محرمانه بزنند، تصمیم گرفتند تا وانونو را در کشور دیگری بازداشت کنند. وانونو نهایتا در سال 1986 بعد از آنکه با فریب یک مأمور مخفی زن اسرائیلی به ایتالیا سفر کرد، در رم توسط نیروهای اطلاعاتی اسرائیل ربوده شد.

وی پس از انتقال به اسرائیل، در دادگاهی که پیشتر شرح آن آمده است، به 18 سال حبس محکوم شد. وانونو تنها به اتهام اینکه جهان را از خطر رو به گسترش تسلیحات اتمی اسرائیل آگاه کرد، یازده سال را به صورت مداوم در سلول انفرادی به سر برد. وی در سال 2004 در حالی آزاد شد که با محدودیت های گسترده ای در ارتباط با رسانه ها و زندگی شخصی مواجه بود. وانونو بعد از آن چندین بار دیگر هم به بهانه های مختلف از جمله مصاحبه با رسانه ها بازداشت شد.

سال 1958 تقریبا اولین باری است که اسناد اطلاعاتی آمریکا وجود تاسیسات هسته ای «دیمونا» را تائید می کند. در آن سال هواپیمای جاسوسی «یو-2» سرویس های اطلاعاتی آمریکا گزارش دادند که یک سایت هسته ای در صحرای «نقب» در نزدیکی شهر «دیمونا» تاسیس شده است. در همان سال ها یک استاد علوم هسته ای به نام «هنری گومبرگ» نیز که برای همکاری در پروژه های صلح آمیز هسته ای به اسرائیل سفر کرده بود، بعد از مذاکراتی که با مقامات اسرائیلی داشت، به این نتیجه رسید که اسرائیل برنامه ای گسترده و سری برای تولید تسلیحات شیمیایی در جریان دارد. وی این جمع بندی را به اطلاع «اوگدن رید» سفیر آمریکا در تل آویو، نماینده کمیسیون انرژی اتمی در پاریس و همچنین سازمان های اطلاعاتی آمریکا، رسانده است. نهایتا در دسامبر 1960 سازمان سیا وجود تاسیسات هسته ای دیمونا را تائید کرد و این موضوع را به اطلاع کاخ سفید، کنگره و وزارت خارجه نیز رساند.

محافل کارشناسی هسته ای و اطلاعاتی معتقدند که اواسط دهه 1950 آغاز رسمی برنامه هسته ای اسرائیل بوده است. این برنامه در ابتدا با مشاوره و همکاری دولت فرانسه آغاز شده و بعدها گسترش پیدا کرده است. فرانسه تا سال 1963 منابع اورانیوم اسرائیل را نیز تامین می کرده است. از آن سال به بعد اسرائیلی ها توانسته اند اورانیوم مورد نیاز و کیک زرد را از دولت آرژانتین تهیه کنند. دستگاه های اطلاعاتی آمریکا، بریتانیا و کانادا نیز از این معاملات آگاه بوده اند. حتی در سال 1964 مقامات آمریکایی تلاش کرده اند تا آرژانتین را متقاعد کنند که در صادرات اورانیوم به اسرائیل، برخی پادمان ها و موارد ایمنی را مد نظر داشته باشد. در سال 1965 بار دیگر شایعاتی مطرح می شود مبنی بر اینکه فرانسه نیز بار دیگر فروش کیک زرد به اسرائیل را از سر گرفته است.

هرچند که کارشناسان هسته ای آمریکا از سال 1960 به بعد هر سال از تاسیسات هسته ای اسرائیل دیدن می کردند، اما سازمان سیا اولین بار در سال 1968 در گزارشی به رئیس جمهور «لیندون جانسون» دستیابی اسرائیل به بمب اتم را تائید کرده است. سازمان سیا سال های بعد نیز به گزارش دهی در مورد تاسیسات هسته ای اسرائیل ادامه داده است. در گزارشی که این سازمان در سال 1974 در اختیار رئیس جمهور وقت قرار داده، تائید کرده است که حجم بالای اورانیوم خریداری شده توسط اسرائیل، نشان دهنده آن است که اسرائیلی ها احتمالا تعداد زیادی کلاهک هسته ای تولید کرده و برنامه گسترده ای هم برای تولیدات بیشتر دارند. سیا در سال 1976 هم در گزارشی که به کمیسیون نظارت هسته ای ارائه شد، تولید موشک های «جریکو» را نشانه دیگری از دستیابی اسرائیل به کلاهک های هسته ای می داند، چراکه این موشک ها قطعا «برای حمل کلاهک های هسته ای طراحی شده اند» و استفاده از آن ها به عنوان تسلیحات متعارف، به نظر بی جهت می رسد.

در سال 1973 مجله «تایم» گزارشی را منتشر کرد و در آن مدعی شد که اسرائیلی حدود 12 بمب هسته ای را آماده کرده و حتی قصد داشته از آن در جنگ با اعراب استفاده کند. در سال 1974 هم «افرایم کاتزیر» رئیس وقت رژیم صهیونیستی در سخنرانی ای می گوید: همیشه قصد داشتیم به توان بالقوه هسته ای دست پیدا کنیم... حالا به این پتانسیل رسیده ایم.

پنج سال پس از آن یعنی در 22 سپتامبر 1979، ماهواره آمریکایی «ولا» نور شدیدی احتمالا ناشی از یک انفجار را در سواحل جنوبی آفریقا به ثبت رساند. اطلاعات جمع آوری شده توسط این ماهواره و دیگر منابع اطلاعاتی آمریکا، نشان می داد که این نور ناشی از یک آزمایش هسته ای بوده است. سازمان سیا در سال های قبل از این آزمایش هسته ای، از مشارکت اسرائیل در برنامه های تحقیقات هسته ای آفریقای جنوبی مطلع شده بود. در یکی از یادداشت های سازمان سیا هم که در سال 1979 نگاشته شده، آمده است: تنها اسرائیل است که احتمالا چنین گزینه مخفیانه ای را برمی گزیند.

سیا نهایتا در سال 1980 در گزارشی که به شورای امنیت ملی آمریکا ارسال کرد، نور رصد شده در روز 22 سپتامبر را مربوط به آزمایش اتمی دانسته که احتمالا با مشارکت اسرائیل و آفریقای جنوبی انجام شده است.

در سال 1981 پس از آنکه جنگنده های اسرائیلی نیروگاه اتمی «اوسیراک» عراق را نابود کردند، «موشه دایان» وزیر خارجه وقت اسرائیل در مصاحبه با «نیویورک تایمز» علنا اعلام کرد اسرائیل توان تولید تسلیحات هسته ای را دارد و در صورتی که اعراب در جهت تولید این تسلیحات گام بردارد، اسرائیل نیز به سرعت چنین بمب هایی تولید می کند.

سال 1985 روزنامه «لس آنجلس تایمز» در گزارشی از قاچاق سوئیچ های پرسرعتی به اسرائیل پرده برداشت که کاربری آن ها استفاده از بمب اتم بود. بین سال های 1979 تا 1983 دستکم 810 عدد از این سوئیچ ها به اسرائیل قاچاق شده و در اختیار یکی از شرکت های زیرمجموعه وزارت جنگ اسرائیل قرار گرفته بود.

تکه های پازل اطلاع جامعه جهانی از برنامه هسته ای اسرائیل، یک سال بعد از گزارش «لس آنجلس تایمز» با افشاگری های «مردخای وانونو» تکمیل شد.

بعد از افشاگری های وانونو، هرچند مقامات اسرائیلی به سیاست سکوت رسانه ای خود یعنی نه تائید کامل و نه تکذیب کامل وجود تسلیحات اتمی در اسرائیل ادامه دادند، اما پیش فرض جهانی بر این شد که اسرائیل قطعا به جمع دارندگان تسلیحات اتمی پیوسته است.

از آن زمان تخمین ها متعددی در مورد تعداد کلاهک های هسته ای اسرائیل مطرح شده است. اطلاعاتی که وانونو اولین بار منتشر کرد، نشان می داد که اسرائیل پلوتونیوم کافی برای تولید 150 کلاهک هسته ای را در اختیار داشته است. اغلب گمانه زنی ها ارقام نزدیک به 200 کلاهک را تائید کرده ، اما ارزیابی های اطلاعاتی دیگری هم وجود دارد که نشان می دهد که اسرائیل ممکن است تا 400 کلاهک هسته ای در اختیار داشته باشد.

گفته می شود اسرائیل در حال حاضر انواع مختلفی از تسلیحات اتمی از جمله بمب های حرارتی و بمب های کوچک هسته ای برای حملات محدود را در اختیار دارد. اسرائیلی ها برای استفاده از کلاهک های هسته ای خود، بیش از هر چیز بر روی موشک های «جریکو» 1، 2 و به تازگی 3 حساب کرده اند. این موشک ها با برد بیش از 10 هزار کلیومتر، به ادعای اسرائیلی ها قادرند کلاهک های هسته ای را تا برد 4 هزار کیلومتر حمل کنند. اسرائیل در سال 2011 ادعا کرد که موشک «جریکو 3» را با موفقیت از پایگاه نظامی «پالامچین» تست کرده است. موشک های فضایی «شاویت» نیز قادرند با کلاهکی به وزن 150 تا 250 کیلو، اهدافی در فاصله 4500 کیلومتر را مورد حمله قرار دهند. برخی مقامات اسرائیلی برد این موشک را تا 7 هزار کیلومتر هم عنوان کرده اند.

جنگنده های اف-16، اف-15، اف-4 ای، اف -15 آی و اف-16 آی نیز قادرند برای عملیات های دوربرد و حملات اتمی و شیمیایی به کار گرفته شوند. «گابریل-4» موشک کروزی است که قادر است کلاهک هایی به وزن 500 کیلومتر را تا برد 200 کیلومتر حمل کند. اسرائیلی ها در طول 10 سال گذشته چندین زیردریایی آلمانی «دلفین» نیز خریداری کرده اند. این زیردریایی ها قادر به شلیک موشک های کروز هستند. «باراک اوباما» در سال 2009 نیز با تحویل 100 موشک دریا به دریای «هارپون» با برد 120 کیلومتر به اسرائیل موافقت کرد. این موشک ها قادرند کلاهک هایی به وزن 220 کیلوگرم را حمل کنند.

با وجود آنکه اسرائیلی ها تا این حد آشکار برنامه تسلیحات هسته ای را پیگیری می کنند و هر سال بر توان هسته ای خود می افزایند، کشورهای غربی و به خصوص آمریکا همچنان به حمایت بی چون و چرا از رژیم صهیونیستی و برنامه های هسته ای این رژیم ادامه می دهند.

تازه ترین اقدام کشورهای غربی در حمایت از این برنامه تسلیحاتی، رأی مخالف به قطعنامه پیشنهادی کشورهای غربی در آژانس بین المللی انرژی اتمی بود. این قطعنامه هرچند که الزام آور نبود، اما از اسرائیل می خواست که دستکم تاسیسات هسته ای خود را تحت نظارت بین المللی قرار دهد و پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای را امضا کند. با این وجود آمریکا به همراه تمام 28 عضو اتحادیه اروپا، سوئیس، کانادا، استرالیا، ژاپن و کره جنوبی به این قطعنامه رأی منفی دادند و آن را با شکست مواجه کردند، تا همچنان تلاش ها برای اعمال حداقلی ترین نظارت بر برنامه هسته ای تنها رژیم دارنده تسلیحات اتمی در خاورمیانه، ناکام بماند.