تلاویو نگران از توافق احتمالی واشنگتن با روحانی

دیپلماسی ایرانی: هنگامی که صحبت از سرگیری مذاکرات اسرائیلی – فلسطینی شد، هم زمان اظهار نظرهایی درباره روابط امریکا – اسرائیل در سایه پرونده هسته ای ایران که چگونگی برخورد با آن مجددا مطرح شده است، به میان آمد. موضوعی که دوباره به مساله چالشی میان باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل تبدیل شده است. حتی می توان گفت که نوعی بحران اعتماد شخصی شدید در روابط دو طرف به وجود آمده به گونه ای که نتانیاهو علنا در پشت پرده به طور روشنی امریکایی ها را توبیخ و به شدت مورد انتقاد قرار می دهد، مثلا اخیرا گفته است: «هر کس که نپذیرد در مقابل ایران خط قرمز قرار دهد اخلاقا نمی تواند خط قرمزی در برابر اسرائیل برای حمله نظامی به این کشور قرار دهد!»

اظهارات نتانیاهو درباره پرونده هسته ای ایران به این معنا است که تا زمانی که در برابر ایران خط قرمزی تعریف نشود نمی توان اسرائیل چیزی را انتظار داشت، و این دو وجه دارد، اول این که نشان می دهد تا چه اندازه بی اعتمادی در سیاست باراک اوباما در برابر ایران پررنگ است، به گونه ای که نتانیاهو نمی خواهد برای حمله نظامی به ایران در هر مرحله ای که خود لازم ببیند از اوباما کمک بگیرد، به معنای دیگر نتانیاهو از این که اوباما در برابر ایران هسته ای تسلیم شود به شدت نگران است. و چنین مساله ای اسرائیلی هایی که به شدت تمایل به حمله نظامی به ایران دارند را کلافه می کند. از سوی دیگر نشان می دهد که نتانیاهو خوب می داند که نمی تواند در حال حاضر به ایران حمله نظامی کند، این مساله باعث می شود تا بیش از پیش تحت فشار باشد، برای همین تلاش می کند تا این فشار را از روی دوش خود برداشته و متوجه اوباما کند که تا کنون در این کار هم کاری از پیش نبرده است.

روزنامه هاآرتص نوشت که نماینده ویژه ای از سوی دولت بریتانیا اخیرا به طوری سری به اسرائیل آمده و نتانیاهو را از انجام هر گونه حمله یک جانبه به تاسیسات هسته ای ایران برحذر داشته است. در این جا می توان به اهمیت اظهارات ژنرال جیمز ماتیاس که در مرکز آسیان ایراد کرد پی برد که گفت تهران تنها یک سال تا ساخت بمب اتم فاصله دارد، که به اعتقاد او نشان می دهد که چرا اسرائیل تا این اندازه به حمله نظامی به تاسیسات هسته ای ایران تمایل دارد. در عین حال نشان می دهد که تصمیم گیران سیاسی در تلاویو امریکایی ها را در جریان طرح نظامی خود قرار نداده اند، حرفی که ماتیاس به روشنی به آن اشاره کرد اما او بر این نکته نیز تاکید کرد که حتی همکاری مشترک ایالات متحده امریکا و اسرائیل نیز نمی تواند تاسیسات هسته ای ایران را به طور کامل ویران کند، تنها می تواند اهداف هسته ای ایران را یک سال تا یک سال و نیم به تعویق بیندازد و بهتر است که به جای این کار از این زمان دیپلمات های امریکایی برای حل مسالمت آمیز پرونده هسته ای ایران استفاده کنند.

در سایه این هشدارها، مطالعات جدیدی که مرکز بگین – سادات اسرائیلی انجام داده است، نشان می دهد که تاریخ تاکید دارد که رهبران عاقل وقتی که می بینند قدرت کافی در اختیار ندارند، تلاش نمی کنند که همه چیز را از بین ببرند، علی رغم این که حتی دستاوردی هم به دست نیاورده باشند، چنین چیزی نزد رهبران تهران به روشنی وجود دارد. آنها اگر دریابند که در صورت حمله نظامی به اسرائیل چیزی نیست که از دست بدهند، حتما به آن حمله خواهند کرد. از این زاویه این مطالعه تاکید می کند که در ایران کسی نیست که بر سر پرونده هسته ای اش بحث و جدلی داشته باشد، ایرانی ها معتقدند که می توانند اسرائیل را ویران کنند چرا که یک منطقه کوچکی است که نیمی از ساکنان یهودی آن در سه شهر بیت المقدس، تلاویو و حیفا زندگی می کنند و ویرانی دو شهر از این سه شهر فاجعه ای بزرگ برای اسرائیل رقم خواهد زد. این مطالعه تاکید می کند که ایران همه ابزارهای تکنولوژیکی لازم برای حمله نظامی به اسرائیل را در اختیار دارد.

در این مطالعه به عنوان شاهد ادعا آمده است که اوباما چند بار گفت که به هیچ وجه نمی پذیرد حکومت سوریه بر استفاده از سلاح های شیمیایی از خطوط قرمز عبور کند در حالی که امریکا هیچ گاه این تهدید را علیه اسد عملی نکرد.  

در بررسی مرکز مطالعات بگین – سادات در پاسخ به این سوال که آیا اسرائیل واقعا به فکر حمله نظامی به ایران است، آمده است که دلایل متعددی وجود دارد که نشان می دهد اسرائیل قصد چنین کاری را ندارد، حمله نظامی فقط برای مدت کوتاه کارساز است، علاوه بر آن در صورت وقوع چنین حمله ای ایران حق خود می داند که دست به عملیات انتقامی علیه اسرائیل بزند که چنین کاری می تواند ضرر بزرگی بر روابط ایالات متحده و اسرائیل وارد کند. اسرائیل دقیقا نمی داند که واکنش ایران در مقابل حمله نظامی اش چه خواهد بود. تنها سوالی که در این میان وجود دارد، این است که آیا واقعا اسرائیل برای حمله نظامی به برنامه هسته ای ایران اطمینان کافی دارد؟ رهبران جدید ایران، به ویژه رئیس جمهور روحانی توسعه برنامه های هسته ای ایران را در دستور کار خود قرار خواهند داد و این دلیل کافی برای حمله ایالات متحده و اسرائیل به ایران را فراهم خواهد آورد، اگر چه انتظار می رود که در سایه تحریم های اقتصادی و فعالیت های دیپلماتیک ایران لحن خود را در برابر غرب تغییر دهد، اما اگر این راهکار به نتیجه ای نرسد امریکا و اسرائیل ترجیح می دهند به هر قیمتی شده حتی با گزینه نظامی جلوی هسته ای شدن ایران را بگیرند.

در آخر می توان به اظهارات مایکل اورن، سفیر امریکا در اسرائیل اشاره کرد که گفت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل می تواند به ایران حمله نظامی کند، وی موفق شد تا توجه جامعه جهانی را به تهدید هسته ای ایران معطوف کند و تحرکی بی سابقه برای اعمال تحریم های شدید مثل تحریم هایی که متوجه کره شمالی و پاکستان شد، علیه ایران به وجود آورد. نتانیاهو فعلا موفق شده است که دنیا را علیه ایران تحریک کند.

وی که با روزنامه هاآرتص مصاحبه می کرد در ادامه می گوید: «توافقی که میان نتانیاهو و پرزیدنت اوباما شده فلسطین در برابر ایران است. اما این توافق تا کنون عملی نشده برای این که نه اوباما می خواهد با ایران برخورد مورد انتظار نتانیاهو را انجام دهد و نه نتانیاهو تا کنون حاضر شده اقدامی تاریخی در برابر تشکیل کشور مستقل فلسطینی انجام دهد. البته این پایان کار نیست، ببینید بهار 2009 کجا بودیم و الآن کجا هستیم. امروز دیگر صحبت از حذف برنامه هسته ای ایران نمی شود از ما هم کسی نمی خواهد شهرک سازی ها را متوقف کنیم و تحرکی در سیاست های امریکا به سود ما آغاز شده است!»

وی همچنین می گوید: «اختلافات نتانیاهو و اوباما استراتژیک نیست بلکه تاکتیکی است. بحران حقیقی در روابط آنها وجود ندارد، البته به طور کلی فضا تنش آلود است اما در پشت پرده به عنوان هم پیمان با هم کار می کنیم.»

حقیقت این است که اظهاراتی که نتانیاهو علیه ایران به کار می برد بیشتر برای تحریک امریکا برای فشار بیشتر به ایران به جای پیگیری مذاکرات دو جانبه و علنی برای حل دیپلماتیک – سیاسی پرونده هسته ای ایران است که در نهایت زمینه را برای قبول ایران هسته ای فراهم می کند. این چیزی است که اسرائیلی ها از آن می ترسند و می گویند که نمی توانند به این شکل در کنار ایران هسته ای زندگی کنند. توافقی که اگر در صورت قبول مصالح اعراب خلیج فارس به ویژه عربستان و حفظ ثبات منطقه حاصل شود، کابوس اسرائیلی ها را تکمیل می کند.

منبع: الحیات