گام های پیش روی ایران برای تولید سلاح هسته ای

دیپلماسی ایرانی : باراک اوباما اینگونه تخمین می زند که ایران یک سال یا بیشتر به زمان نیاز دارد تا یک سلاح هسته ای بسازد. اما این سلاح احتمالا برای نصب بر روی یک موشک بالستیک بسیار بزرگ و خام خواهد بود. ساخت یک سلاح هسته ای که بتواند اسرائیل، اروپا یا ایالات متحده را نشانه بگیرد، زمان طولانی تری لازم دارد و در این راستا ایران باید سه مرحله کلیدی را تکمیل کند.

گام نخست:تولید مواد شکافت پذیر

مواد شکافت پذیر یکی از مهمترین اجزای یک سلاح هسته ای به شمار می رود.دو نوع ماده شکافت پذیر وجود دارد که یکی اورانیوم با درجه تسلیحاتی است و دیگری پلوتونیوم. تهران به طور مقدماتی روی اورانیوم کار کرده و سه مرحله در این بخش وجود دارد:

 غنی سازی 90 درصدی: محتمل ترین راه برای ایران به منظور تولید مواد شکافت پذیر، افزایش سطح غنی سازی ذخایر اورانیوم کنونی تا سطح 90 درصد است که آژانس های اطلاعاتی غربی می گویند ایران هنوز در مورد آن تصمصم گیری نکرده است.

 غنی سازی 3.5 درصدی: تا اوایل سال 2013، ذخایر اورانیوم با خلوص 3.5 درصد در ایران 18 هزار پوند برآورد شده است. این ذخیر تنها در صورتی که فرآوری بیشتری روی آن انجام شود، برای تولید 7 بمب هسته ای کفایت می کند. کارشناسان می گوید ایران دست کم به چهار ماه زمان نیاز خواهد داشت تا اورانیوم لازم برای یک بمب هسته ای را با توجه به ذخایر موجود تولید کند.

غنی سازی 20 درصدی: در اوایل سال 2013، آژانس بین المللی انرژی اتمی، اعلام کرد که ایران 375 پوند اورانیوم غنی شده با غلظت 20 درصد در اختیار دارد. این در حالی است که برای یک بمب هسته ای به 551 پوند اورانیوم غنی شده با خلوص 20 درصد نیاز است که باید عملیات فرآوری بیشتر روی آن انجام شود.

گام دوم: تولید یک کلاهک

در گام بعدی ایران به یک کلاهک هسته ای نیاز دارد. در صورتی که ایران بخواهد یک سلاح هسته ای را روی موشک نصب کند باید این کلاهک هسته ای بر مبنای الگوی انفجار از داخل طراحی شود. مدارک آژانس بین المللی انرژی اتمی نشام می دهد که ایران اطلاعات کافی در مورد طراحی و تولید یک ابزار منفجر شونده از داخل بر مبنای سوخت هسته ای شکافت پذیر دارد. از سوی دیگر آژانس تا کنون بارها در مورد آزمایش های انفجاری در تاسیسات پارچین واقع در جنوب شرق تهران ، ابراز نگرانی کرده و اعلام کرده است که این آزمایش ها می تواند در راستای توسعه یک کلاهک هسته ای باشد. با این حال هم اکنون هیچ مدرک مستندی وجود ندارد که نشان دهد ایران در حال طراحی یا ساخت چنین کلاهکی است و در صورتی که ایران چنین تصمیمی را بگیرد ، دست کم به چند سال زمان نیاز خواهد داشت تا یک کلاهک هسته ای کوچک و سبک بسازد.

گام سوم، نصب کلاهک بر روی سیستم انتقال دهنده

در صورتی که ایران سلاح هسته ای بسازد، به راهی برای انتقال آن نیاز دارد. موشک شهاب 3 با برد هزار و 200 میال به اندازه کافی برای هدف قرار دادن هر نقطه ای در خاورمیانه شامل اسرائیل، برد دارد و احتمالا به جنوب اروپا نیز می رسد. این موشک ها چندان دقیق نیستند اما از نظر تئوریک می توانند یک کلاهک هسته ای را حمل کنند.

موشک سجیل 2 :نیز یک موشک با برد متوسط است که هزار و 375 مایل برد داشته و گفته می شود که می تواند یک کلاهک هسته ای با وزن هزار و 650 پوند را حمل کند. باید گفت ایران تنها کشوری است که پیش از تولید سلاح هسته ای، سیستم موشک ها با چنین بردی را توسعه داده است. اما این موشک تنها یک بار در سال 2009 آزمایش شد و برخی از قطعات آن نیز از منابع خارجی تامین شده است.

به طور کلی ایران سال ها با تولید موشک هایی که بتوانند خاک ایالات متحده را هدف قرار دهند، فاصله دارد. گزارش سال 2012 وزارت دفاع آمریکا حاکی از آن است که شاید ایران به لحاظ تکنیکی قادر باشد تا سال 2015 و با کمک خارجی، موشک های قاره پیما را آزمایش کند. اما گزارش دیگر در دسامبر 2012، نشان می دهد که ایران نمی تواند در این بازه زمانی موشک قاره پیما بسازد و شاید تا سال 2020 نیز به زمان نیاز داشته باشد.

تجربه کره شمالی

دولت کلینتون در سال 1993 با کابوس مشابهی در مورد برنامه هسته ای کره شمالی مواجه بود. جامعه اطلاعاتی برآورد کرده بود که پیونگ یانگ پلوتونیم لازم برای ساخت یک یا دو بمب را در اختیار دارد. اما این جامعه نمی توانست بگوید که آیا کره شمالی تسلیحات هسته ای عملیاتی ساخته یا خیر. به گفته تحلیلگران شاید ایران سال ها با نصب کلاهک هسته ای بر روی یک موشک دور برد فاصله داشته باشد اما در صورتی که ایران مواد شکافت پذیر لازم برای ساخت بمب هسته را تولید کند، آنگاه نگرانی ها به اوج خود می رسد.

منبع: لوب لاگ / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: پنجشنبه 29 فروردین 1392/ باز انتشار: دوشنبه 3 اردیبهشت 1392