سفر نانسی پلوسی به دمشق و تاثیر آن بر دیپلماسی نومحافظه کاران
نانسى پلوسى، رئيس دمکرات کنگره آمريکا چهارم آوریل با سفر خاورميانه‌اى خود و به ويژه توقف در دمشق و ديدار با بشار اسد، رئيس‌جمهور سوريه، دولت جرج بوش و سياست‌هاى خارجى دولت آمريکا را تحت‌الشعاع قرار داد.
پلوسى که پس از پرزيدنت بوش و ديک چنى، سومين مقام سياسى ارشد آمريکا محسوب مى‌شود، در حالى راهى دمشق شد که به خاطر اين سفر تحت فشار شديد دولت جرج بوش و سياستمداران نومحافظه‌کار قرار داشت و از سوى آنها به «تضعيف سياست خارجى آمريکا» محکوم مى‌شد.
به رغم تأثيرگذارى دمشق در معادلات منطقه‌اى و منافع آمريکا در خاورميانه، دولت جرج بوش پس از ترور رفيق حريرى در فوريه 2005 سياست بى‌اعتنايى و منزوى‌سازى سوريه را در پيش گرفته و هرگونه تبادل ديپلماتيک با اين کشور را به حالت تعليق درآورده است؛ سياستى که حتى انتشار گزارش گروه بررسى عراق در اواخر سال2006 ميلادى و توصيه‌هاى آن براى گفتگو با ايران و سوريه نيز تغييرى در آن ايجاد نکرد.
هر چند هنوز عوامل مسئول در ترور نخست‌وزير سابق لبنان مشخص نشده‌اند، اما دولت لبنان، دولت بوش و اتحاديه اروپا همگى انگشت اتهام خود را به سوى دمشق نشانه رفته‌اند. دولت بوش همچنين در موارد متعدد دمشق را به جانبدارى از تروريسم و گروه‌هاى به زعم واشنگتن تروريستى چون حماس، حزب‌الله و تلاش براى سرنگونى دولت قانونى فواد سينيوره در لبنان متهم کرده است.
پرزيدنت بوش درست در زمانى که هواپيماى حامل نانسى پلوسى و هيات همرا او در حال ورود به مرزهاى هوايى سوريه بود، طى يک کنفرانس مطبوعاتى گفت سفر رئيس کنگره به دمشق موجب تضعيف تلاش‌هاى دولت آمريکا براى منزوى‌سازى سوريه خواهد شد. با اين حال خانم پلوسى ضمن رد انتقادهاى کاخ سفيد، مى‌گويد برقرارى ديالوگ با سوريه تنها راه حل بحران عراق و لبنان است.
خانم پلوسى در راه بازگشت به آمريکا طى گفتگويى که ضمن توقف در ليسبون پایتخت پرتغال با خبرگزارى آسوشيندپرس داشت، در جمع‌بندى سفر خاورميانه‌اى خود گفت: «به رغم تمام انتقادات تصور مى‌کنم سفر من به خاورميانه کمک بزرگ به دولت بوش بود. سفر به کشورهاى منطقه نشان داد که هر چند در آمريکا بر سر مسائل عراق اختلاف‌نظرهايى وجود دارد، اما در برابر تروريسم موضع يک‌پارچه‌اى وجود دارد.» خانم پلوسى همچنين پارا از اين هم فراتر مى‌گذارد و مى‌گويد: «پيامى که ما مى‌خواستيم به گوش بشار اسد برسانيم، تفاوتى با پيام دولت بوش نداشت. به رغم تمام تفاوت‌هايى که ميان رئيس‌جمهور، کنگره و حزب دمکرات وجود دارد، ما در مورد پيامى که مى‌خواهيم به گوش دولت سوريه برسانيم متفق‌القول هستيم.»
با تمام اين حرف‌ها، نومحافظه‌کارها و مشاوران دولت بوش همچنان لبه تيز انتقادات خود را متوجه سفر خاورميانه‌اى خانم پلوسى و به ويژه ديدار او با بشار اسد رییس جمهور سوریه کرده‌اند، چنان که گوردون جاندرو، سخنگوى شوراى امنيت ملى آمريکا مى‌گويد: «اين گونه ملاقات‌ها باعث مى‌شود تا دولت سوريه تصور کند که حمايت‌هايش از تروريسم هيچ پيامدى براى اين کشور در پى ندارد.»
پلوسى همچنين درباره محتواى مذاکرات خود با اسد، مى‌گويد که او با رئيس‌جمهور سوريه درباره حمايت اين کشور از گروه‌هاى به زعم آمريکا تروريستى حزب‌الله و حماس، ورود مبارزان خارجى از مرز سوريه به عراق و نيز پيام اسرائيل مبنى بر آمادگى اين کشور براى مذاکره با سوريه، سخن گفته است.
نانسی پلوسى همچنين پس از دمشق، توقف کوتاه و کم‌حاشيه‌ترى نيز در رياض داشت. خانم پلوسى درباره ديدار خود با ملک‌عبدالله به خبرنگاران گفت که او درباره انتقاد ملک عبدالله از سياست‌هاى آمريکا در منطقه سخنى نگفته است، بلکه در عوض ملک عبدالله را به خاطر تلاش براى برقرارى صلح ميان اعراب و اسرائيل و برقرارى آرامش در سومالى و دارفور مورد ستايش قرار داده است. پلوسى مى‌گويد همچنين درباره عدم حضور زنان در صحنه سياسى اين کشور و عدم وجود سياستمدار زن در عربستان با پادشاه اين کشور گفتگو کرده است.
بوش در حاشيه
هنگامى که نگاهى به مهم‌ترين تحولات هفته‌هاى اخير در عرصه جهانى مى‌اندازيم، نکته‌اى جالب توجهى را در مى‌يابيم: نانسى پلوسى در دمشق با بشار اسد ديدار مى‌کند و پيام صلحى از اسرائيل براى دولت سوريه مى‌آورد، ايران 15 ملوان انگليسى را آزاد مى‌کند و موجب خاتمه يک بحران بين‌المللى مى‌شود، ملک عبدالله، پادشاه عربستان، براى برقرارى صلح ميان اعراب و اسرایيل پيش‌قدم مى‌شود... اما حلقه گمشده اين تحولات چه کسى است؟ هيچ کس به جز جرج بوش.
به نظر مى‌رسد بوش هر روز بيش از پيش در صحنه سياست جهانى و حتى در صحنه داخلى آمريکا و در ميان اعضاى حزب جمهورى‌خواه، منزوى مى‌شود. در حالى که بوش بر مواضع خود پافشارى مى‌کند و با کنگره تحت کنترل دمکرات‌ها در مورد بودجه جنگ عراق چانه مى‌زند و از گفتگوى مستقيم با ايران و سوريه و حماس طفره مى‌رود، بازيگران ديگرى پا به صحنه شطرنج سياست مى‌گذارند.
جوديت کيپر، کارشناس خاورميانه شوراى روابط خارجى (CFR) مى‌گويد پرزيدنت بوش بايد پيشنهادهاى گروه بررسى عراق براى گفتگو و مذاکره مستقيم با ايران و سوريه را جدى‌تر مى‌گرفت.
کيپر مى‌گويد: «نمايندگان کنگره و در راس آنها خانم پلوسى حق دارد که براى تحقيق درباره واقعيات جهان معاصر به هر کجا سفر کنند و با هر کسى که مى‌خواهند گفتگو کنند. کنگره آمريکا در شکل‌گيرى سياست خارجى نقش دارد. اعضاى کنگره به عنوان نمايندگان مردم، پول و امنيت کافى را براى مردم آمريکا تامين مى‌کنند.»
در عين حال به اعتقاد بعضى تحليلگران، سفر پلوسى به خاورميانه نشانگر عزم جديد دمکرات‌ها براى تاثيرگذارى بيشتر بر سياست خارجى آمريکا پس از پيروزى در انتخابات کنگره است.
چارلز او. جونر يکى از کارشناسان مرکز تحقيقاتى بروکينگ، در اين‌باره مى‌گويد: «دمکرات‌ها پس از پيروزى در انتخابات ماه نوامبر به اين نتيجه رسيدند که نبايد تنها به قانون‌گذارى اکتفا کنند و بايد تلاش کنند تا تغييراتى عينى در سياست‌هاى آمريکا به وجود آورند.»
نظر شما :