نیویورک شهری که دوست می‌دارم
نشست امسال مجمع عمومى سازمان ملل متحد تحت تاثیر سه موضوع قرار دارد. اولین و مهم ترین آنها این است که باراک اوباما رییس جمهور بلندبالای ایالات متحده ریاست شورای امنیت را برعهده دارد. این موضوع با توجه به اولین حضور اوباما در مجمع عمومی و محبوبیت او نزد اغلب روسای دولت ها جالب توجه خواهد بود.
نکته دیگر سفر معمر قذافی به نیویورک با شیوه خاص خود اوست. او به نمایندگی کشورش که رياست شصت و چهارمين نشست مجمع عمومى سازمان ملل را عهده دار است، هیچ قولی برای رعایت ادب و نزاکت در مدت اقامتش در نیویورک نداده است.
درخواست قذافی براى خيمه زدن در يکى از املاک کشورش در ايالت نيوجرسى با واکنش سوزان رايس سفير امريکا در سازمان ملل همراه شده است. او از رهبر لیبی خواسته تا در دوره اقامتش در نيويورک با ادب باشد.
موضوع بحث انگیز ديگر حضور محمود احمدی نژاد برای پنجمین بار در نیویورک است با تفاوت هایی بسیار با دفعات گذشته. او این بار با خود چمدانی از حاشیه و خبر همراه دارد که مطمئنا در طول اجرای برنامه های پیش بینی شده اش، به اتفاقاتی غیرقابل پیش بینی خواهد انجامید.
او به نمایندگی از ملتی به سازمان ملل می رود که وجهه ای متفاوت از او در جهان پیدا کرده است. همین تفاوت باعث شد تا اعتراض هایی از سوی ایرانیان مقیم و امریکایی ها نسبت به سفر وی به نیویورک انجام شود و حتی تا چند روز مانده به برگزاری مجمع عمومی، دعوت از او را در پرده ابهام فرو برد.
اما احمدی نژاد زمینه سازی به موقعی برای حضور آبرومندانه در نیویورک - دست کم در میان همتایانش -فراهم کرد. ایران به درخواست های مکرر غرب برای مذاکره، در روزهایی پاسخ داد که بیش از هر موعد دیگری و از جهات گوناگون زیر تیغ انتقادات بین المللی رفته بود و به عنوان یک عامل تهدید خوانده می شد.
تحولات سه ماهه گذشته ایران و تداوم بحران های داخلی باعث شد تا تصویری خشن و رعب انگیز از دولت احمدی نژاد به جهانیان ارائه شود و همین مسئله بر شتاب غرب برای مجاب کردن تهران به پذیرش گفتگو و نشست پای میز مذاکره افزود.
البته احمدی نژاد بارها اشتیاقش را به برقراری رابطه ای که تا امروز نامشروع تلقی می شده، نشان داده است. او عموما به جای مذاکره از لفظ مناظره استفاده می کند. در رویایی که احمدی نژاد در سر دارد، دو تریبون از چوب بلوط در تالاری آیینه کاری شده دیده می شود که هیچ کس پشت آنها نایستاده اما پرچم های ایران و امریکا در پس زمینه خودنمایی می کند و در حالی که عکاسان و خبرنگاران بی تابانه از سر و کول یکدیگر بالا می روند تا در زاویه ای بهتر قرار بگیرند، دو رییس جمهور وارد می شوند و نور فلاش ها اوج می گیرد و احمدی نژاد لبخندهای معروفش را به دوربین ها هدیه می کند و دست راستش را به جای سلام تا کنار پیشانی بالا می آورد و...
و سپس می گوید: «قبلا در دولت بوش هم اعلام کرده بوديم آمادگى داريم در برابر رسانه‌هاى جهانى درباره موضوعات مختلف دنيا به مناظره بنشينيم. معتقديم اين روش براى روشن شدن مسائل و حل و فصل مسائل جهانى بهترين روش است. دوران حرف‌ها و توافقات پنهانى براى تعيين سرنوشت مردم جهان به پايان رسيده است، تک تک آحاد مردم جهان محترم اند و بايد از امورى که براى آنها تصميم‌گيرى مى‌شود مطلع باشند. در مناظره مى‌توانيم به ريشه مشکلات جهانى اشاره کنيم و آنها هم نظرشان را بدهند. اين روش ديدگاه‌ها را بيشتر به همديگر نزديک مى‌کند و ريشه مشکلات را نشان مى‌دهد. ما از اين بابت نگرانى نداريم؛ ملت ايران منطق مستحکمى دارد که در هر جايگاهى مى‌تواند عرضه شود؛ از اين رو نگرانى‌اى از مناظره نداريم و من اعلام مى‌کنم که آماده مناظره و گفت‌وگو در برابر رسانه‌هاى جهانى هستم.»
البته آنچه خواندید بخشی از تازه ترین سخنان محمود احمدی نژاد بود که رایحه رویای مذاکره با امریکا را در فضا می پراکند و بار دیگر بر اهمیت سفر نیویورک و میل به گفتگو با مقام اول امریکا تاکید می کرد. نشستن پشت میز مناظره یا مذاکره با رییس جمهور امریکا به اندازه کافی به طرف مقابل، اهمیت جهانی می بخشد. نشان به آن نشان که مجتبی ثمره هاشمی مشاور ارشد احمدی نژاد با نوعی مشابه نمایی، بسته پیشنهادی ایران را با پیشنهادهای اوباما مقایسه کرده و گفته است: "پيشنهاد ايران شبيه درخواست باراک اوباما رييس جمهور آمريکا در ماه آوريل در زمينه حذف تسليحات هسته‌اى جهان است."
و بخوانید اظهارات علی اکبر جوانفکر مشاور رسانه ای احمدی نژاد را: "پيشنهاد آقاى احمدى نژاد ریيس جمهور به آقاى اوباما رييس جمهور آمريکا براى انجام مناظره در سازمان ملل، مبتنى بر پرداختن به ريشه‌هاست. برگزارى يک مناظره آزاد با حضور خبرنگاران و نمايندگان ساير کشورهاى جهان، فصل نوينى را در مناسبات بين المللى رقم خواهد زد و در پرتو آن، دو کشور ايران و آمريکا مى‌توانند روابط تازه‌اى را بر پايه دوستى، احترام متقابل و تضمين منافع مشترک بنيان نهند."
پرسش اینجاست که این دو خط موازی چگونه یکجا به هم می رسند؟ دشمنی نظام جمهوری اسلامی با ایالات متحده و تعارض منافع و سیاست های آنها با یکدیگر آن قدر بارز است که نیازی به میان کشیدن مبانی فکری جمهوری اسلامی برای درک تفاوت ها نیست. ایران و امریکا نه تنها از جنس یکدیگر نیستند بلکه همواره بنیان های فکری و سیاسی یکدیگر را دشمن بشریت و محکوم به فنا خوانده اند. می توان گفت تمایل ایران و امریکا به مذاکره و گفتگو، تمایلی از سر احتیاج و احتیاط است نه از سر اختیار.
و اما نیویورک. باراک اوباما قرار است براى اولين بار در نشست ساليانه مجمع عمومى سازمان ملل حاضر شود. منابع خبری می گویند او طرح جديد صلح خاورميانه را که پیشتر وعده اش را داده، مطرح خواهد کرد و نشست ميان بنيامين نتانياهو و محمود عباس را نیز میزبان خواهد بود. بحران مالی جهان و خلع سلاح هسته ای از دیگر موضوعات مهم مطروحه در نشست امسال است که ایران نیز گفته برای آن نسخه هایی دارد. البته باید دید آیا این نسخه قابلیت اجرایی دارد یا اینکه لحن آن به بیانیه ها و بسته های پیشنهادی اش پهلو می زند؟
آنچه برای ایران اهمیت دارد، تبدیل شدن و پیش از آن تصور شدن به عنوان یک قدرت جهانی است و یکی از مهم ترین انگیزه های احمدی نژاد برای مناظره یا مذاکره با رییس جمهور امریکا، القای همین مسئله است. حضور در نیویورک هم صحنه ای مطلوب برای ابراز یا اعلام قدرت به جهان است. اصرار بر تغییر ساختار سازمان ملل، اعتراض به یکجانبه نگری و امریکامحوری این سازمان، تلاش برای اثرگذاری در تصمیمات و حتی تغییر مکان سازمان ملل هم همین انگیزه را القا می کند.
در سوی دیگر گفته می شود که باراک اوباما نشستی با احمدی نژاد نخواهد داشت اما این احتمال می رود که دست کم برای شنیدن سخنان او در سالن حضور داشته باشد.
گره اصلی امریکا درباره ایران متوجه قضیه هسته ای و جلوگیری از تنش های احتمالی در منطقه بعد از هسته ای شدن ایران است. گیتس وزیر دفاع اوباما درباره پیشنهاد احمدی نژاد برای مناظره (مذاکره) با طعنه گفته است: "وقتی ایران از ادامه فعالیت های اتمی کوتاه نمی آید، چه سخنی می تواند با رییس جمهور ایالات متحده داشته باشد؟"
حتی اگر مسئولان کشورها به ترک سالن جلسه اقدام کنند، حتی اگر تظاهرات میلیونی در اعتراض به حضور احمدی نژاد در نیویورک برپا شود، حتی اگر سخنان او صدای اسراییلی ها را بلند کند و حتی اگر مواضع ایران در دفاع از حقوق بشر و کرامت انسانی و عدالت و صلح و... مورد استهزا قرار گیرد، سفر نیویورک برای احمدی نژاد در حکم سفر با قالیچه پرنده ای است که تار و پودش را از ایدئولوژی بافته اند.
بدیهی است چنین سفری واکنش های مخالفی به همراه می آورد ولی دستاوردهای آن در خبرسازی و ایجاد حواشی و رساندن نام او به تیتر اول رسانه ها دستاوردی است که از نگاه دولت ایران، همرسته با دستاوردهای نظامی (یعنی عاملی برای القای قدرت) تعبیر می شود.
نظر شما :