چشم‌انداز گشایش روابط تهران و قاهره روشن نیست
نویسنده خبر:
رحمان قهرمان‌پور
گفتاری از دکتر رحمان قهرمان‌پور کارشناس و تحلیل‌گر مسائل مصر و جهان عرب
منوچهر متکى، وزیر خارجه ایران امروز یکشنبه بیست و یکم تیرماه در راس هياتى براى شرکت در اجلاس وزراى خارجه و پس از آن اجلاسسران جنبش عدم تعهد (نم) به ميزبانى مصر به شرم‌الشيخ رفت.
گفتاری از دکتر رحمان قهرمان‌پور کارشناس و تحلیل‌گر مسائل مصر و جهان عرب:
هنوز خبری در ارتباط با دیدار وزیر خارجه ایران با مقامات مصری پیرامون روابط دو جانبه در حاشیه اجلاس وزرای خارجه جنبش عدم تعهد در شرم الشیخ مصر قطعی نشده است، اما در حال حاضر روابط دو کشور در مرحله‌ای است که به خصوص پس از حادثه سامی شهاب و اختلافات میان مصرز و حزب الله لبنان به شدت سرد شده است.
در شرایط فعلی بعید به نظر می‌رسد که دیدارهایی در سطح وزیران خارجه دو کشور صورت پذیرد که منجر به آغاز رسمی روابط و یا ارتقای سطح روابط دیپلماتیک به سطح سفیر شود. در این وضعیت اگر ملاقاتی میان وزیر خارجه ایران و همتای مصری وی یا دیگر مقامات کشور میزبان انجام شود بیشتر پیرامون مسائل مشترک خواهد بود.
در سال‌های گذشته به ویژه از سال 2006 تاکنون منافع ایران و مصر در منطقه بیشتر جنبه واگرایی داشته و بیش از این که دو کشور منافع نزدیکی در منطقه به یکدیگر داشته باشند منافع‌شان از هم دور شد. در مسئله عراق، لبنان و فلسطین نیز شاهد بودیم که روند تضاد منافع میان تهران و قاهره تشدید شد.
به این ترتیب شرایط کنونی برای برقراری روابط میان دو کشور مناسب نیست چراکه شرایط منطقه‌ای برای این تعامل نامناسب است و روابط دو جانبه نیز همواره تابعی از شرایط منطقه‌ای است.
از سوی دیگر در روابط تهران و قاره در حد لزوم منافع قوی دو جانبه موجود نیست، دو کشور بیشتر در سطح منطقه دارای منافع مشترک هستند و به همین دلیل بعید است ایران و مصر در کوتاه مدت به گشایشی جدی در روابط دو جانبه دست یابند.
صلح خاورمیانه و تشدید تضاد میان ایران و مصر
از سوی دیگر با توجه به نقشی که مصر در تلاش است برای برقراری صلح در خاورمیانه بازی کند می‌تواند منجر به تضاد منافع میان ایران و مصر در منطقه شود بویژه که رویدادهای پیش آمده پس از سال 2006 و نقش مصر در این رویدادها امکان تشدید تضاد منافع را میان دو کشور تقویت کرده است.
اما برخی تحلیل‌گران بر این باورند که روی کار آمدن باراک اوباما در ایالات متحده امریکا موجب کاهش فشارها بر قاهره به نسبت دوران جرج بوش شده و این امر نگرانی نخبگان مصری را کاهش داده است.
در عین حال بحث‌هایی نیز پیرامون عدم تمایل واشنگتن به جانشینی جمال مبارک در مصر مطرح است؛ اگر این تحلیل‌ها را بپذیریم در این صورت ممکن است مصر برخورد نرم‌تری در قبال ایران داشته باشد.
در عین حال با پیروزی گروه 14 مارس در انتخابات پارلمانی لبنان از یک سو و اظهار تمایل امریکا برای روابط با سوریه و تبادل سفیر میان دو کشور از سوی دیگر موجب کاهش احساس تهدید برای مصر شده است این مسئله نیز به نوبه خود می‌تواند انگیزه تعامل با ایران را میان مقامات مصری ایجاد کند.
نظر شما :