تشدید تلاش آمریکا برای تحریم صدور بنزین به ایران

تنش انتخاباتی ایران تلاش برخی از اعضای کنگره آمریکا را برای تحریم واردات بنزین ایران تشدید کرده است، اما برخی از اعضای دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا با اعمال محدودیت های مالی علیه تامین کنندگان بنزین ایران مخالفند.

بر اساس گزارش شبکه خبری «بی بی سی» کمیته بودجه مجلس نمایندگان کنگره هنگام تصویب طرح بودجه سالانه وزارت امور خارجه آمریکا، یک ماده الحاقی به این طرح ضمیمه کرده است که اعطای وام و اعتبار به شرکتهای خارجی تامین کننده بنزین ایران را منع می کند.بنا بر گزارش «سرمایه» با وجود آنکه تصویب طرح تحریم صادرات بنزین به ایران اردیبهشت ماه سال جاری از سوی مجلس نمایندگان و مجلس سنای آمریکا برای مدت نامعلومی به تعویق افتاد کمتر از یک ماه بعد کمیته ای از مجلس نمایندگان آمریکا طرحی برای ایجاد محدودیت برای صدور بنزین به ایران را پیشنهاد کرد.

 به گزارش رویترز یکی از کمیته های مجلس نمایندگان آمریکا سه شنبه گذشته طی اقدامی مداخله جویانه در اعتراض به آنچه سرکوب معترضان به نتایج انتخابات از سوی دولت ایران خواند، طرحی را پیشنهاد کرد که براساس آن صدور بنزین به ایران مشمول محدودیت های جدید خواهد شد.

این پیشنهاد در حالی مطرح شد که دولت جورج بوش نیز طرحی مشابه را در دو مجلس نمایندگان و مجلس سنای آمریکا مطرح کرده بود. این طور به نظر می رسد که به رغم اعلام آمادگی باراک اوباما برای مذاکره با ایران، اتفاقات رخ داده در ایران و اظهار نظرهای روسای جمهوری ایران و آمریکا مانع برقراری این ارتباط باشد.

بر این اساس اوایل اردیبهشت ماه گروهی از نمایندگان کنگره آمریکا طرحی را برای مسدود کردن جریان صادرات بنزین ایران با هدف آنچه متقاعد کردن تهران به تعلیق غنی سازی اورانیوم خوانده شد تهیه کردند. براساس این طرح که «قانون پیشبرد تلاش های دیپلماتیک در مورد ایران» نامگذاری شده نهادهایی که در عرضه، دلالی، بیمه یا تحویل بنزین به ایران نقش دارند یا به ساختن پالایشگاه­های تولید بنزین در ایران کمک می کنند تنبیه خواهند شد.

 برد شرمن نماینده دموکرات این مجلس که از دیگر نویسندگان طرح است، ادعا کرد: «نیاز ایران به وارد کردن بخش مهمی از بنزین خود، از جمله بهترین اهرمهایی است که در اختیار داریم.» این قانونگذاران اشاره کردند که ایران به رغم ذخیره عظیم نفتی، برای رفع نیازهای داخلی خود، بنزین وارد می کند که بخش اعظم آن را پنج شرکت اروپایی و یک شرکت هندی تامین می کنند.

سهم40 درصدی واردات در تامین بنزین مصرفی ایران

 
بر اساس برخی از برآوردها، ایران حدود 40 درصد از بنزین مورد نیاز خود را از خارج وارد می کند و بخش اعظم بنزین وارداتی ایران توسط شرکت ریلاینس، شرکت فرانسوی توتال، شرکت های سوئیسی ویتول و گلنکور و شرکت بریتانیایی بریتیش پترولیوم تامین می شود و شرکت بیمه لویدز لندن بیمه کننده بیشتر محموله های بنزین صادراتی به ایران است.

بنا بر این گزارش، به گفته مارک کرک عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا، یکی از صادرکنندگان اصلی بنزین به ایران یعنی شرکت هندی ریلاینس، هدف اصلی این الحاقیه است.

مارک کرک که الحاقیه یادشده را تهیه کرده است، می گوید: «بانک صادرات و واردات آمریکا در سال های گذشته وام هایی را به ارزش تقریبی 900 میلیون دلار در اختیار شرکت ریلاینس قرار داده است».

اما این سیاستمدار جمهوریخواه، درصدد جلوگیری از تکرار اعطای وام های مشابه به شرکت ریلاینس در سال مالی 2010 است که در ماه اکتبر امسال آغاز خواهد شد.

ادعای توقف صادرات بنزین به ایران توسط شرکت هندی

خرداد ماه گذشته نشریه اقتصادی «اکونومیک تایمز» هندوستان با چاپ گزارشی ادعا کرد که کمپانی هندی «ریلاینس» که بزرگ ترین کمپانی صادرکننده بنزین به ایران است از ماه مه سال جاری صادرات بنزین به ایران را متوقف کرده است.

خبرگزاری یونایتدپرس به نقل از این نشریه اقتصادی هندی مدعی شد: «این توقف در اثر فشارهای سیاسی بوده که از طرف آمریکا علیه این شرکت هندی برای توقف صادرات بنزین به ایران صورت پذیرفته است».
در این حال یکی از مقامات این کمپانی هندی به شرطی که نامش فاش نشود در گفت وگو با نشریه اقتصادی اکونومیک تایمز هندوستان خبر توقف صادرات بنزین به ایران را تایید کرده است.

مقامات این شرکت هندی طرح تصویبی اخیر در مجلس سنای آمریکا مبنی بر تحریم شرکت­هایی که به ایران بنزین صادر می کنند را دلیل اصلی تصمیم خود به توقف صادرات بنزین به ایران دانسته اند.

حال آنکه برخی از اعضای دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا مانند جیمز موران نماینده ایالت ویرجینیا با اعمال محدودیت های مالی علیه تامین کنندگان بنزین ایران مخالفند و این اقدام را نوعی دخالت در امور داخلی ایران دانسته اند.

گزارش بی بی سی حاکی از آن است که مجلس نمایندگان آمریکا به زودی طرح بودجه سالانه وزارت امور خارجه آمریکا که شامل الحاقیه وضع محدودیت ها علیه شرکت های تامین کننده بنزین ایران است را بررسی خواهد کرد که البته احتمال رد این الحاقیه وجود دارد.

این در حالی است که مقام های دولت ایران بارها تاکید کرده­اند برای مقابله با هرگونه تحریم بنزین وارداتی به این کشور آماده اند و چنین تحریمی شکست خواهد خورد.

در ادامه این گزارش آمده است: «تلاش اصلی در کنگره آمریکا برای تحریم بنزین وارداتی ایران از ماه آوریل امسال آغاز شد. مجالس سنا و نمایندگان کنگره در اواخر ماه آوریل طرح تحریم واردات مواد نفتی پالایش شده از جمله بنزین و گازوئیل ایران را تدوین کردند. این طرح به اختصار «ایرپسا» نام دارد».

در صورت تصویب و اجرای این طرح، شرکت های تامین کننده نفت و گازوئیل ایران دسترسی به بازار آمریکا را از دست خواهند داد، مگر آنکه ارتباط خود را قطع کنند.

طرح ایرپسا بنا بر تصمیم مقام های ارشد حزب دموکرات که کنترل کنگره را در دست دارند، در عمل وارد پروسه قانونگذاری نشده است.

هاوارد برمان رئیس دموکرات کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان در آن زمان تاکید کرده بود: «به دلیل حمایت از استراتژی کاخ سفید برای مذاکره مستقیم با ایران، قصد ندارد آن طرح را در آینده نزدیک به تصویب برساند.» با این وجود کارشناسان معتقدند تجربه تحریم های جهانی نشان می دهد کشورهای مورد تحریم همواره می توانند به کالا و خدمات خود در بازار پررقابت منفعت گرا دست یابند و نیاز خود را البته با پرداخت مبلغ بیشتری رفع کنند.

سهمیه بندی بنزین تدبیر موثر ایران

بنا بر این گزارش واردات بنزین در سال 1385 و قبل از سهمیه بندی بنزین، از 16 کشور و به میزان 10 میلیارد و250میلیون لیتر بوده است که این میزان واردات ارزشی بالغ بر چهار میلیارد و173 میلیون دلار داشته است اما پس از اجرای تدبیر موثر سهمیه بندی و عرضه بنزین با کارت سوخت،
مصرف داخلی بنزین کنترل شد و کاهش قابل ملاحظه ای نیز داشت به طوری که در سال 87 میزان واردات بنزین ایران به سه میلیارد و 62 میلیون لیتر به ارزشی بالغ بر دو میلیارد و 737 میلیون دلار رسید.

تعداد کشورهای صادرکننده بنزین به ایران از 16 کشور در سال 85 به 10 کشور در سال 87 رسیده است.

منبع: سرمایه