بيشتر از قبل به صلح خوشبينم
گفتوگوی فريد زکريا با سفير سوريه در آمريکا
گروهى از سياستگذاران آمريکايى آرامآرام در مورد نقش جديدى براى سوريه فکر مىکنند.از ديد آنها سوريه يک کشور مهم عربى است و در صورتى که بتوانيم با سوريه وارد تعامل شويم ممکن است بتوانيم اتحاد غيرطبيعى دمشق-تهران را تضعيف کنيم.از ديد آنها اين روند راه را براى صلح ميان اسرائيل و سوريه هموار مىسازد.ما امروز با عماد مصطفى، سفير سوريه در ايالاتمتحده صحبت مىکنيم.بگذاريد با يک سوال اساسى شروع کنم.واکنش سورىها به انتخاب باراک اوباما چه بود؟
بايد بگويم که واکنش ما شبيه واکنش بقيه دنيا بود.ما احساس کرديم که آمريکا با انتخاب اوباما خود را از هشت سال وحشتناک دولت بوش پاک کرده است.مردم عادى در سوريه از اين واقعه کاملا خوشحال شدند.پيام انتخاب اوباما واقعا قدرتمند بود.فراموش نکنيد که او فقط «هر کس جز بوش» نيست، او باراک اوباماست.انتخاب نمادين اوباما تاثير بسيار قدرتمندى در سراسر جهان داشت و من مىتوانم ادعا کنم که بر سوريه هم چنين تاثيرى گذاشت.
و بايد به اولين گفتوگوى تلويزيونى او پس از رياست جمهورى اشاره کنم که با شبکه عربى العربيه انجام داد يا سخنرانىاش در ترکيه که در آنجا او اعلام کرد ايالات متحده هيچگاه با اسلام در جنگ نبوده است.او تاکيد کرد که شمارى از اعضاى خانوادهاش مسلمان هستند.اين اخبار چطور در سوريه پخش مىشوند؟ واکنش سورىها به آن چيست؟
اين اخبار البته در سراسر کشورهاى عربى و جهان اسلام پخش مىشود.در همه جا از جمله سوريه، بر آن تاکيد مىکنند.اگر چه در سوريه، تاکيد اصلى روى آن جمله اوباما در حمايت از روند صلح ميان سوريه و اسرائيل بوده است.اين جمله به تيتر اصلى روزنامههاى سوريه تبديل شد و آن را با مخالفت دولت بوش با مذاکرات صلح ميان سوريه و اسرائيل مقايسه کردند.از ديد ما اين پيامى بسيار مهم بود.
شما اخيرا در يک مصاحبه گفتهايد که نگرانىتان مساله عقبنشينى اسرائيل از بلندىهاى جولان است.فکر مىکنيد اگر بنيامين نتانياهو، نخست وزير جديد اسرائيل به عقبنشينى از جولان تمايل نشان بدهد در روند گفتوگو ميان تلآويو- دمشق تاثير مثبتى مىگذارد؟
بله.اين يک احتمال مهم است.ببينيد، بايد ميان مساله صلح ميان اسرائيل و سوريه و روند صلح خاورميانه تمايز قائل شويم.اسرائيل مىخواهد برپايه اصل «زمين در برابر صلح» با سوريه به توافق برسد و به اشغال بلندىهاى جولان خاتمه دهد.اين عادلانه است.
و اين صلح از ديد شما چگونه خواهد بود؟ بشار اسد اخيرا در يک مصاحبه آن را «صلح سرد» توصيف کرده چون مساله فلسطين را دربرنمىگيرد.شما در ازاى بازپسگيرى جولان با آنها صلح مىکنيد، شبيه آن کارى که مصر يا اردن انجام دادند.آيا به آنجا ديپلمات هم خواهيد فرستاد؟
اين در اصل يک توافقنامه صلح ميان دو کشور خواهد بود و جزئيات آن طبيعتا در مذاکرات مشخص خواهد شد اما شما به توافقات صلح اسرائيل با اردن و مصر اشاره کرديد.اگر اسرائيل چنين چيزى مىخواهد مىتوانيم بر سر آن مذاکره کنيم اما مساله اصلى اين نيست.مساله اين است که آيا نبايد ما آرامآرام به سمت صلحى حرکت کنيم که رنجهاى ملت فلسطين را پايان دهد؟
اميدوارى شما به صلح ميان اسرائيل و سوريه با وجود به قدرت رسيدن راستگرايان در تلآويو و با حضور آويگدور ليبرمن در وزارت خارجه اسرائيل براى من جالب است.شما فکر مىکنيد با هر دولتى در اسرائيل مىتوانيد صلح کنيد؟
من شخصا معتقدم که سر و کله زدن با کسى مثل ليبرمن بهتر از مذاکره با شخصى مانند ليونى است.دستکم ليبرمن صريح است.او دقيقا هر چه را که اعتقاد دارد بر زبان مىآورد. تزيپى ليونى – وزير خارجه قبلى – و همحزبىهايش هميشه از تمايل به صلح سخن مىگفتند اما در غزه يا ديگر مناطق فلسطينى خونريزى به راه مىانداختند.
پس در وضعيت کنونى شما آماده هستيد که قدمى برداريد.دولت شما خواستار حضور فعال آمريکايىها در اين روند شده و حتى ممکن است مذاکرات مستقيم ميان دو طرف آغاز شود.شما در حال حاضر دقيقا از واشنگتن چه انتظارى داريد؟
ما اعتقاد داريم وظيفه اخلاقى آمريکا اين است که بانى گفتوگوهاى صلح ميان اعراب و اسرائيل شود.اين به خاطر حمايت نظامى، ديپلماتيک، مالى و سياسى آمريکا از اسرائيل است که آنها توانستهاند سياستهاى اشغال را ادامه دهند به همين خاطر آمريکا وظيفه دارد نقشى سازنده و قدرتمند در ميانجيگرى صلح ميان اعراب و اسرائيل بر عهده بگيرد.آمريکايىها بايد به اسرائيلىها بگويند اگر چه ما کاملا به تامين امنيت شما تعهد داريم اما آنچه شما انجام مىدهيد در بلندمدت به امنيتتان ضربه مىزند.اشغال بايد به پايان برسد.ما فکر مىکنيم اسرائيل در گفتن «نه» به دولت آمريکا و رئيسجمهورش خيلىخيلى محتاط خواهد بود.ما اين را از آمريکايىها مىخواهيم.بياييد صادقانه و جدى ميان اعراب و اسرائيل ميانجيگرى کنيد.
پس اگر مثلا آمريکا هفته آينده براى آشتى ميان سوريه و اسرائيل کنفرانس صلح برگزار کند، شما در آن شرکت مىکنيد و در ازاى بازپسگيرى جولان با آنها صلح مىکنيد؟
چون از من درباره وضعيتى که قرار نيست هفته آينده اتفاق بيفتد سوال مىکنيد بايد براى جواب به آن با دولتم مشورت کنم البته احتمالا آنها به من خواهند گفت: «بله، ما شرکت مىکنيم.»
و سوال آخر من.من احساس مىکنم شما بيشتر از هميشه نسبت به دستيابى به صلح با اسرائيلىها خوشبين هستيد.درست است؟
ممکن است چون شرايط عوض شده.آمريکا در موقعيتى تاريخى به سر مىبرد.در اينجا رئيسجمهورى را داريم که به طرز بسيار بسيار نيرومندى از تعهدش به صلح صحبت مىکند و ببينيد چه کسى را به عنوان فرستاده ويژهاش به منطقه ما انتخاب کرده؟ مردى که به راستى، انصاف و زيرکى مشهور است البته ما بايد خيلى محتاط و واقعبين باشيم.سناتور ميچل، فرستاده اوباما به خاورميانه، براى حل اين بحران برخلاف بحران ايرلند آزادى عمل ندارد چون گروههاى فشار اسرائيلى در واشنگتن بسيار قدرتمند هستند.بله، من مىتوانم بگويم که در حال حاضر بيشتر از قبل خوشبينم.
فريد زکريا، سردبير نيوزويک بينالمللى است.
*منبع: روزنامه اعتماد ملی
بايد بگويم که واکنش ما شبيه واکنش بقيه دنيا بود.ما احساس کرديم که آمريکا با انتخاب اوباما خود را از هشت سال وحشتناک دولت بوش پاک کرده است.مردم عادى در سوريه از اين واقعه کاملا خوشحال شدند.پيام انتخاب اوباما واقعا قدرتمند بود.فراموش نکنيد که او فقط «هر کس جز بوش» نيست، او باراک اوباماست.انتخاب نمادين اوباما تاثير بسيار قدرتمندى در سراسر جهان داشت و من مىتوانم ادعا کنم که بر سوريه هم چنين تاثيرى گذاشت.
و بايد به اولين گفتوگوى تلويزيونى او پس از رياست جمهورى اشاره کنم که با شبکه عربى العربيه انجام داد يا سخنرانىاش در ترکيه که در آنجا او اعلام کرد ايالات متحده هيچگاه با اسلام در جنگ نبوده است.او تاکيد کرد که شمارى از اعضاى خانوادهاش مسلمان هستند.اين اخبار چطور در سوريه پخش مىشوند؟ واکنش سورىها به آن چيست؟
اين اخبار البته در سراسر کشورهاى عربى و جهان اسلام پخش مىشود.در همه جا از جمله سوريه، بر آن تاکيد مىکنند.اگر چه در سوريه، تاکيد اصلى روى آن جمله اوباما در حمايت از روند صلح ميان سوريه و اسرائيل بوده است.اين جمله به تيتر اصلى روزنامههاى سوريه تبديل شد و آن را با مخالفت دولت بوش با مذاکرات صلح ميان سوريه و اسرائيل مقايسه کردند.از ديد ما اين پيامى بسيار مهم بود.
شما اخيرا در يک مصاحبه گفتهايد که نگرانىتان مساله عقبنشينى اسرائيل از بلندىهاى جولان است.فکر مىکنيد اگر بنيامين نتانياهو، نخست وزير جديد اسرائيل به عقبنشينى از جولان تمايل نشان بدهد در روند گفتوگو ميان تلآويو- دمشق تاثير مثبتى مىگذارد؟
بله.اين يک احتمال مهم است.ببينيد، بايد ميان مساله صلح ميان اسرائيل و سوريه و روند صلح خاورميانه تمايز قائل شويم.اسرائيل مىخواهد برپايه اصل «زمين در برابر صلح» با سوريه به توافق برسد و به اشغال بلندىهاى جولان خاتمه دهد.اين عادلانه است.
و اين صلح از ديد شما چگونه خواهد بود؟ بشار اسد اخيرا در يک مصاحبه آن را «صلح سرد» توصيف کرده چون مساله فلسطين را دربرنمىگيرد.شما در ازاى بازپسگيرى جولان با آنها صلح مىکنيد، شبيه آن کارى که مصر يا اردن انجام دادند.آيا به آنجا ديپلمات هم خواهيد فرستاد؟
اين در اصل يک توافقنامه صلح ميان دو کشور خواهد بود و جزئيات آن طبيعتا در مذاکرات مشخص خواهد شد اما شما به توافقات صلح اسرائيل با اردن و مصر اشاره کرديد.اگر اسرائيل چنين چيزى مىخواهد مىتوانيم بر سر آن مذاکره کنيم اما مساله اصلى اين نيست.مساله اين است که آيا نبايد ما آرامآرام به سمت صلحى حرکت کنيم که رنجهاى ملت فلسطين را پايان دهد؟
اميدوارى شما به صلح ميان اسرائيل و سوريه با وجود به قدرت رسيدن راستگرايان در تلآويو و با حضور آويگدور ليبرمن در وزارت خارجه اسرائيل براى من جالب است.شما فکر مىکنيد با هر دولتى در اسرائيل مىتوانيد صلح کنيد؟
من شخصا معتقدم که سر و کله زدن با کسى مثل ليبرمن بهتر از مذاکره با شخصى مانند ليونى است.دستکم ليبرمن صريح است.او دقيقا هر چه را که اعتقاد دارد بر زبان مىآورد. تزيپى ليونى – وزير خارجه قبلى – و همحزبىهايش هميشه از تمايل به صلح سخن مىگفتند اما در غزه يا ديگر مناطق فلسطينى خونريزى به راه مىانداختند.
پس در وضعيت کنونى شما آماده هستيد که قدمى برداريد.دولت شما خواستار حضور فعال آمريکايىها در اين روند شده و حتى ممکن است مذاکرات مستقيم ميان دو طرف آغاز شود.شما در حال حاضر دقيقا از واشنگتن چه انتظارى داريد؟
ما اعتقاد داريم وظيفه اخلاقى آمريکا اين است که بانى گفتوگوهاى صلح ميان اعراب و اسرائيل شود.اين به خاطر حمايت نظامى، ديپلماتيک، مالى و سياسى آمريکا از اسرائيل است که آنها توانستهاند سياستهاى اشغال را ادامه دهند به همين خاطر آمريکا وظيفه دارد نقشى سازنده و قدرتمند در ميانجيگرى صلح ميان اعراب و اسرائيل بر عهده بگيرد.آمريکايىها بايد به اسرائيلىها بگويند اگر چه ما کاملا به تامين امنيت شما تعهد داريم اما آنچه شما انجام مىدهيد در بلندمدت به امنيتتان ضربه مىزند.اشغال بايد به پايان برسد.ما فکر مىکنيم اسرائيل در گفتن «نه» به دولت آمريکا و رئيسجمهورش خيلىخيلى محتاط خواهد بود.ما اين را از آمريکايىها مىخواهيم.بياييد صادقانه و جدى ميان اعراب و اسرائيل ميانجيگرى کنيد.
پس اگر مثلا آمريکا هفته آينده براى آشتى ميان سوريه و اسرائيل کنفرانس صلح برگزار کند، شما در آن شرکت مىکنيد و در ازاى بازپسگيرى جولان با آنها صلح مىکنيد؟
چون از من درباره وضعيتى که قرار نيست هفته آينده اتفاق بيفتد سوال مىکنيد بايد براى جواب به آن با دولتم مشورت کنم البته احتمالا آنها به من خواهند گفت: «بله، ما شرکت مىکنيم.»
و سوال آخر من.من احساس مىکنم شما بيشتر از هميشه نسبت به دستيابى به صلح با اسرائيلىها خوشبين هستيد.درست است؟
ممکن است چون شرايط عوض شده.آمريکا در موقعيتى تاريخى به سر مىبرد.در اينجا رئيسجمهورى را داريم که به طرز بسيار بسيار نيرومندى از تعهدش به صلح صحبت مىکند و ببينيد چه کسى را به عنوان فرستاده ويژهاش به منطقه ما انتخاب کرده؟ مردى که به راستى، انصاف و زيرکى مشهور است البته ما بايد خيلى محتاط و واقعبين باشيم.سناتور ميچل، فرستاده اوباما به خاورميانه، براى حل اين بحران برخلاف بحران ايرلند آزادى عمل ندارد چون گروههاى فشار اسرائيلى در واشنگتن بسيار قدرتمند هستند.بله، من مىتوانم بگويم که در حال حاضر بيشتر از قبل خوشبينم.
فريد زکريا، سردبير نيوزويک بينالمللى است.
*منبع: روزنامه اعتماد ملی
نظر شما :