پیشرفت همزمان ایران و چالش ایرانی - عربی

مشکل ایران و کشورهای عربی از حد مسائل ایدئولوژیک و مذهبی گذشته و وارد فاز هژمونیک شده است. مخالفت ایران با طرح صلح عربی و حمایت اش از گروه های مقاومت و تضاد دیدگاه های منطقه ای ایران با مصر و عربستان و لبنان و سایر دولت های حاضر در بحث صلح عربی موجب شده است تا ایران به مثابه یک قدرت مخالف و ناسازگار با سیاست های عربی جلوه کرده و با توجه به حوزه نفوذ و تاثیرگذاری اش در منطقه، مورد اتهام های مختلف از سوی اعراب قرار گیرد.

درهم تنیدگی مشکلات لبنان و فلسطین و مرتبط بودن بخش عمده ای از راهکارهای صلح به نقش آفرینی ایران، امری است که از نظر همسایگان و کشورهای غربی دخیل در معادلات خاورمیانه پنهان نبوده است. اولویت حل معضلات خاورمیانه و حذف تدریجی گروه های مقاومت در تصمیم سازی های غربی – با مشارکت اعراب – حتی موضوع حساسیت برانگیز مالکیت جزایر سه گانه خلیج فارس را هم گاه به پسله فراموشی می برد و آن را از اهمیت می اندازد.

موضوع جزایر سه گانه از جهات حیثیتی و هویتی جایگزین کاستی های تاریخی – هویتی عرب هایی شده است که به تدریج اعاده حیثیت هویتی خود را از سمت غرب و سرزمین های اشغالی به جانب شرق یعنی ایران و مرزهای آبی با آن سوق داده اند.

این چالش چندین ساله که در چهار سال گذشته و بواسطه تغییر لحن و فضای سیاسی جمهوری اسلامی ایران در بعد بین المللی عمق و نمود بیشتری یافته است، ظرفیت های بالقوه ای برای تداوم رودررویی ایران و کشورهای عربی و تعمیم آن به سایر مشکلات و مناقشات دارد. درواقع بحث هویتی و تاریخی مالکیت جغرافیایی بستری مستعد برای جذب سایر چالش ها و نیز همگرا ساختن کشورهای عربی برای تمرکز جبهه گیری ها علیه ایران به شمار می رود.

روز جمعه 21 فروردین علامه فضل الله از مراجع شناخته شده شیعیان لبنان، با اشاره به اجماع کشورهای عربی علیه ایران و انتقاد از اقدام هاى تحريک آميز آنان عليه اين کشور گفت: برخى طرف هاى رسمى عربى در گشودن درهاى گفتگو با دولت جديد اسرائیل و حتى با اويگدور ليبرمن وزير خارجه تندرو اين رژيم عجله دارند.

وی حمایت های 30 ساله ایران را از مردم فلسطین و جنبش مقاومت یادآور شد و پیشرفت های هسته ای این کشور را مسالمت آميز و در خدمت کشورهاى عربى و اسلامى دانست. او درواقع زبان عربی دولتمردان ایرانی بود که سعی داشت آنچه را که کشورهای عربی و برخی دولت های غربی تهدید ایران در منطقه می خوانند، نوعی هژمونی مثبت و بر ضد دشمنان مشترک بخواند و به این ترتیب ایران هراسی روزها و هفته های اخیر را مورد انتقاد قرار دهد.

روز پنجشنبه 20 فروردین "محمد بن زايد آل نهيان" وليعهد امارت ابوظبى و جانشين فرمانده نيروهاى مسلح امارات از حمایت "مايکل مورتن" رئيس مجلس انگليس نسبت به ادعاى مالکیت جزاير سه گانه از سوی امارات خبر داد و بار دیگر اعلام کرد که کشورش ضمن قدردانی از موضع گیری انگلیس در این باره، همچنان به دنبال راه حلی مسالمت آمیز! برای حل مسئله جزایر است.   

رئيس مجلس انگليس در جريان سفر سه روزه خود به امارات با مقامات این کشور دیدار و گفتگو داشته و از مواضع ضد ایرانی ابوظبى حمایت کرده است.

همچنین دیوید میلیبند وزير امور خارجه انگليس در اظهاراتى مطابق با امیال دولت امارات، خواستار ایجاد يک جبهه متحد بين کشورهاى حوزه خليج فارس و قدرت‌هاى جهانى (شامل کشورهاى اروپا، آمريکا، روسيه و چين) براى برخورد با ايران شد.

در صحبت های او محور دیگر چالش های ایران و اعراب یعنی پیشرفت تکنولوژی هسته ای مورد تاکید قرار گرفت و تلاش شد تا از این موضوع به عنوان دستاویزی برای همگرایی بیشتر میان کشورهای عربی علیه ایران استفاده شود.

وزير خارجه انگليس روز چهارشنبه در عربستان، سخنانی ایراد کرد که طی آن ایران عامل بی ثباتی و ناامنی در منطقه معرفی شد. وی گفت: بسيارى از کشورهاى منطقه نه تنها نگران خطرات برنامه‌ هسته‌اى ايران بلکه نگران فعاليت‌هاى تهران در منطقه هستند که موجب بى‌ثباتى در برخی کشورهاى خاورميانه مى‌شود.

او با همین یک جمله به دو محور مناقشات ایران و کشورهای عربی اشاره کرد و بحث هسته ای و حمایت ایران از گروه های مقاومت را به مثابه تهدیدهایی علیه این کشورها عنوان کرد. سعود الفيصل وزير امور خارجه عربستان نیز ماه گذشته از کشورهاى عربى خواسته بود تا درباره چگونگى برخورد با چالش هسته‌اى ايران به توافق برسند.

علامه فضل الله روز جمعه در خطبه های نماز جمعه گفت که "از طرف هاى رسمى عربى توقع داشتيم از زرادخانه هسته اى اسراييل که تهديدى عليه امنيت آنها و امنيت جهان است سخن بگويند... اما برخى شخصيت هاى عربى و برخى دستگاه هاى مرتبط با آنان، حمله هاى خود عليه ايران را ادامه مى دهند و به منافع والاى عربى و اسلامى توجه ندارند."

این سخنان گویای وضعیت فعلی ایران در میان کشورهای عربی از یکسو و گروه های مقاومت عربی از سوی دیگر است. کشورهای غربی نیز که تلاش می کنند ایران را از هر جهت تحت فشار بگذارند و از هر سو سیاست های تحدیدآور خود را علیه فعالیت های هسته ای این کشور اعمال کنند، از تضادهای عمیق میان ایران و اعراب بهره برده و آن را به ابزاری کارا برای منزوی ساختن ایران و رودررو قرار دادن آن با همسایگان تبدیل کنند.