پزشکیان و روابط ایران و کشورهای عربی

دیپلماسی ایرانی: در سایه تحولات سیاسی و دیپلماتیک پی در پی در منطقه خاورمیانه، روابط ایران و کشورهای عضو شورای همکاری، محوری حیاتی است که بر ثبات و امنیت منطقه تاثیر می‌گذارد.

با انتخاب رئیس جمهور جدید ایران، پرسش‌های بسیاری درباره آینده این روابط و چگونگی تاثیر تغییرهای سیاسی در تهران بر همکاری و تنش با کشورهای عضو شورای همکاری به وجود می‌آید.

با پیروزی مسعود پزشکیان، رئیس جمهور جدید ایران، کارشناسان بین المللی و منطقه‌ای، دستورالعمل‌هایی را منتظر هستند که دولت جدید در روابط با کشورهای عضو شورای همکاری دنبال خواهد کرد.

به گزارش میدل ایست نیوز، کارشناسان اشاره می کنند که ایران ممکن است رویکرد عمل‌گرایانه‌تری در سیاست خارجی خود به ویژه در رابطه با کاهش تنش‌ها با کشورهای عضو شورای همکاری و بهبود روابط اقتصادی و دیپلماتیک اتخاذ کند.

رهبران کشورهای عضو شورای همکاری در 7 ژوئیه 2024، پیروزی پزشکیان، رئیس جمهوری اصلاح‌طلب ایران را در پیام‌های جداگانه ای تبریک گفتند. این رهبران نسبت به همکاری با رئیس جمهوری جدید ایران برای توسعه روابط دوجانبه میان کشورهایشان ابراز امیدواری کردند.

قحطان الخفاجی، استاد علوم سیاسی راهبردی پیش‌بینی کرد که نوع سیاست ایران در قبال کشورهای عضو شورای همکاری در سایه ریاست جمهوری پزشکیان، تفاوت زیادی با رؤسای جمهور پیشین نداشته باشد چرا که این رئیس جمهوری نیز با همان سازوکار، اعتقادات و اهداف بر سر کار آمده است.

وی در گفت‌وگو با الخلیج آنلاین، گفت که تغییراتی در منطقه به وجود می‌آید که ایران را مجبور می‌کند برخی از سازوکارهای ظاهری خود و نه اصول ثابتش را تغییر دهد و این رئیس جمهور نیز در همان خط رؤسای جمهور پیشین حرکت می‌کند.

الخفاجی درباره اقدامات ایران در سایه ریاست جمهوری جدید برای کسب اعتماد کشورهای عضو شورای همکاری، گفت که تهران باید مشکلات خود با کشورهای عربی و اختلافات خود از جمله اختلاف بر سر مناطق نفتی با کویت را حل کند.

از طرفی دیگر عبدالرزاق الطائی، استاد علوم سیاسی گفت که مسعود پزشکیان، سیاست استقبال و همکاری در رابطه با روابط دوجانبه و دیپلماتیک را دنبال خواهد کرد. وی در رابطه با پرونده‌های سیاست خارجی در قبال مسائل کشورهای عربی پیش‌بینی کرد که اختلافی در مواضع درون ایران وجود داشته باشد. الطائی معتقد است که برای تقویت اعتماد میان ایران و کشورهای عضو شورای همکاری، این کشورها ممکن است نخستین کشورهایی باشند که پزشکیان به آن سفر می‌کند به ویژه با توجه به اینکه او اصلاح‌طلب است و اصلاح‌طلب‌ها همواره خواستار روابط متمایز با کشورهای همجوار و کشورهای عضو شورای همکاری بودند.

مسعود پزشکیان از شخصیت‌های برجسته اصلاح‌طلب در سیاست ایران است و پیشتر در مقام وزیر بهداشت و نماینده مجلس شورای اسلامی ایران بوده و رویکردهای عمل‌گرایانه و اصلاح‌طلبانه از خود نشان داده است. مسئولیت‌پذیری او در زمانی که ایران شاهد فشارهای اقتصادی و سیاسی داخلی و خارجی است، نیازمند سیاست‌های هوشمند و متوازن برای تعامل با این چالش‌های امنیتی و سیاسی است.

نگرانی‌های امنیتی، از بارزترین چالش‌هایی است که روابط ایران و کشورهای عضو شورای همکاری با آن مواجهند. روزنامه الدستور اردن نیز نوشت که پزشکیان نه اصولگراست و نه اصلاح‌طلب بلکه ترکیبی از این دو گرایش و عمل‌گراست که مرزهای قدرت و نقش‌آفرینی را می‌شناسد. این روزنامه با اشاره به اینکه پیروزی پزشکیان، بزرگ‌ترین دستاورد در این شرایط به حساب می‌آید، نوشت که تغییر گسترده‌ای در سیاست ایران با روی کار آمدن مسعود پزشکیان به وجود نمی‌آید. الدستور اردن اشاره کرد که تنها تاثیر کشورهای عربی هم اکنون از سوی عربستان و تاثیر و قدرت و نفوذ آن از لحاظ اقتصادی، سیاسی و دینی و به طور کلی کشورهای عضو شورای همکاری است.

در این رابطه پیشتر علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه ایران گفته بود که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان پس از تشکیل دولت جدید به ایران سفر خواهد کرد. این سفر در چارچوب توافق عربستان و ایران با میانجیگری چین در مارس 2023 انجام خواهد شد؛ روابطی که با وجود چالش‌ها، با ثبات است و تحولات منطقه‌ای و بین المللی به تداوم و گسترش آن کمک می‌کند.

با وجود برخی چالش‌های امنیتی، فرصت‌های زیادی برای تقویت همکاری اقتصادی میان ایران و عربستان و سایر کشورهای عضو شورای همکاری وجود دارد و با برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی از تهران، درها به روی سرمایه گذاری‌های جدید و همکاری تجاری گسترده‌تر گشوده خواهد شد.

انتظار می‌رود، پروژه های مشترک در زیرساخت‌ها، انرژی و فناوری، به تقویت انسجام اقتصادی و کاهش تنش‌های سیاسی کمک کند. کشورهای عضو شورای همکاری نیز به دنبال متنوع‌سازی اقتصاد خود به دور از نفت هستند و ممکن است ایران را شریک استراتژیک برای توسعه بخش‌های جدید بدانند.

منبع: الخلیج آنلاین / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱