استفاده سیاسی آمریکا از مبارزه با تروریسم بهای سنگینی خواهد داشت

نویسنده: پل آر. پیلار

دیپلماسی ایرانی: سال ها پیش، به ویژه پیش از حملات تروریستی 11 سپتامبر، مبارزه با تروریسم در ایالات متحده یک مساله جدی گرفته و یک نگرانی برای هر دو حزب جمهوری خواه و دموکرات تلقی می شد. اواسط دهه 1990 نگرانی از هر زمانی بیشتر بود. بمب گذاری ها در مرکز تجارت جهانی در سال 1993 و ساختمان شهرداری در اوکلاهما سیتی در سال 1995 که 168 کشته و صدها زخمی بر جا گذاشت، از جمله اتفاقات نگران کننده اینچنینی بودند. کنگره آمریکا به این اتفاقات با تصویب قانون ضد تروریسم و مجازات اعدام در سال 1996، پاسخ داد. این قانون موارد متعدد مبارزه با تروریسم از اقدام علیه هرگونه حمایت مالی یا سایر موارد از گروه های تروریستی را شامل می شود. هدف این بود که تخطی کنندگان تحت پیگرد کیفری قرار بگیرند.

با توجه به اینکه حمایت مالی از گروه های تروریستی در این قانون یک جرم دانسته شده بود، پس به تعریف مشخصی از گروه های تروریستی نیاز داشت. بر اساس همین قانون بود که اولین مرتبه فهرستی رسمی از سازمان های تروریستی خارجی ایجاد و معیارهایی برای افزودن نام گروه ها و سازمان مخاطره آمیز برای منافع ایالات متحده به این فهرست تعیین شد. تهیه و تکمیل فهرست اولیه متشکل از 30 گروه پس از یک فرآیند طولانی ارزیابی شواهد صورت گرفت.

فهرست سازمان های تروریستی خارجی قرار بود پیگرد قانونی افراد حامی تروریسم را آسان کند، اما اکنون کار به جایی رسیده که دولت برای مقابله با هر گروه و نهادی که برایش مطلوب نیست، از این فهرست سوء استفاده می کند و این مساله در رابطه با هیچ دولتی به اندازه دولت ترامپ صدق نمی کرده است. اوج سوء استفاده دولت ترامپ از این فهرست، افزودن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به آن در سال 2019 بود؛ سپاه پاسداران ایران بخشی از نیروهای مسلح این کشور و وابسته به دولت به شمار می رود و منطقی نیست که دیگران به دلیل روابط با سپاه پاسداران ایران تحت پیگرد قانونی قرار بگیرند.

در رابطه با اقدام اخیر مایک پومپئو، وزیر امور خارجه، در تعیین حوثی های یمن به عنوان سازمان تروریستی خارجی نیز می توان اظهارات مشابهی را بیان کرد. حوثی ها دولت بالفعل نزدیک به نیمی از سرزمین های یمن از جمله صنعا، پایتخت این کشور، هستند و بر بیش از نیمی از جمعیت این کشور کنترل دارند. وضعیت در شش سال گذشته چنین بوده است. تنها مساله مهم برای حوثی ها قدرت و منابع در یمن است و آنها هیچ علاقه ای به تروریسم بین المللی ندارند. تنها فعالیت فرامرزی آنها برخی حملات هوایی علیه عربستان سعودی در اقدامات محدود تلافی جویانه را شامل می شود.

پومپئو در بیانیه خود مدعی شده که «نگرانی ها» درباره اوضاع وحشتناک بشری در یمن و مجوز فعالیت های بشردوستانه را مد نظر گرفته است. اما همانطور که داستان ایران در سال 2019 نشان داد، انتظار می رود کمک ها به یمن به طور کل متوقف شوند چرا که نهادهای بین المللی از بیم تبدیل شدن به هدف تحریم های ایالات متحده، از هر گونه اقدامی خودداری خواهند کرد و این به معنای تشدید «وخیم ترین بحران انسانی در جهان در شرایطی است که حدود 50 هزار یمنی در شرایط مشابه قحطی زندگی می کنند و 5 میلیون نفر دیگر هم تنها یک قدم با چنین شرایطی فاصله دارند. متوقف شدن کمک های آمریکا و بین المللی با هدف مجازات حوثی ها تنها شرایط زندگی غیرنظامی ها را دشوارتر می سازد.

پومپئو در سوء استفاده دیگری از فهرست سازمان های تروریستی خارجی، نام کوبا را به عنوان کشور حامی تروریسم در این فهرست وارد کرد. کوبا یک کشور حامی تروریسم نیست. کوبا برای چندین دهه در خارج از مرزهای خود فعالیت داشته، اما دلایل پومپئو به هیچ وجه وارد کردن نام این کشور در فهرست سازمان های تروریستی خارجی را توجیه نمی کند. اقدام پومپئو درباره کوبا بیشتر به سیاست داخلی ایالات متحده مربوط می شود و بیشتر، هدیه ایست به گروه کوچکی از آمریکایی-کوبایی های مخالف کاسترو در جنوب فلوریدا که در انتخابات نوامبر به ترامپ رای داده بودند و پومپئو امیدوار است در صورت نامزد شدن برای ریاست جمهوری در آینده بتواند از حمایت آنها بهره ببرد.

عکس این اقدامات در رابطه با فهرست سازمان های خارجی تروریستی نیز مشاهده شده است. دولت ترامپ اخیرا سودان را از این فهرست حذف کرد و تنها دلیلش هم برنامه این کشور برای عادی سازی روابط با اسرائیل بود. بار دیگر، مساله هیچ ارتباطی به تروریسم یا مبارزه با تروریسم نداشت.

در ادامه همین روند سوء استفاده، پومپئو همچنین سعی کرد این باور عمومی را پرورش دهد که ایران با القاعده در ارتباط و «شریک تروریستی» آن بوده است. آمریکا پیشتر این ادعا را درباره عراق مطرح کرد و یک فاجعه با بار آورد. ایران که یک کشور شیعه و فارسی زبان است، به هیچ وجه نمی تواند با القاعده شریک باشد چون از نظر سیاسی، عقیدتی، نظامی و فرقه ای با این کشور در تضاد است. حضور برخی از اعضای القاعده در ایران که در نوعی حبس خانگی به سر می برند، نشان دهنده دشمنی بین آنهاست و نه یک مشارکت نزدیک. به هر حال، پومپئو اطلاعات جدیدی برای ارائه ندارد. اقدام او در «افشای» چنین اطلاعات گمراه کننده ای و دیگر دستکاری های اطلاعاتی به نان مبارزه با تروریسم همگی نمود کامل کارشکنی ها و ایجاد موانع برای دولت جدید بایدن است تا گزینه های سیاست گذاری او را در قبال ایران، یمن و کوبا در مسیرهای سازنده تر، محدود سازد.

اما سوء استفاده از ابزارهای مبارزه با تروریسم و ترویج افسانه ها درباره موضوعاتی مانند اینکه چه کسی با القاعده متحد است یا نیست، در بلند مدت عملیات و رویکرد ضد تروریستی ایالات متحده را تضعیف می کند و بهای نهایی این سوء استفاده ها نییز توسط آمریکایی ها در حملات تروریستی احتمالی آتی پرداخته خواهند شد.

منبع: ریسپانسیبل استیت کرفت / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34