سوزاندن خاشقچی، حقوق بشر سعودی ها

طی روزهای اخیر مقامات سعودی در حالی ادعای حمایت از اصول حقوق بشر را مطرح کرده اند که تحقیقات جدید نشان می دهد آنها جمال خاشقچی روزنامه نگار ناراضی را بعد از قتل در کوره آدم سوزی ، سوزانده اند.
خاشقچی 59 ساله، سردبیر پیشین روزنامه سعودی «الوطن»، دوم اکتبر گذشته (10 مهرماه) برای کارهای اداری مربوط به ازدواج خود به ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد اما هرگز از آن خارج نشد.
نامزد وی پس از اطمینان از خارج نشدن خاشقچی از ساختمان کنسولگری، پلیس و مقام های عالی ترکیه را در جریان رویداد قرار داد ولی مقام های آل سعود منکر اطلاع از وضعیت خاشقچی شدند.
حکومت آل سعود پس از 18 روز انکار، در پی فشار بین المللی با صدور بیانیه ای به قتل او در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول اعتراف و اعلام کرد که در ارتباط با پرونده قتل او، 18 نفر از جمله 15 مامور تیم ترور اعزامی از ریاض دستگیر شده اند.
شبکه تلویزیونی الجزیره قطر یکشنبه هفته جاری در گزارشی اعلام کرد: تحقیقات مسؤولان ترکیه ای نشان می دهد که برای امحای جسد «جمال خاشقچی» از کوره ای که در منزل «محمد العتیبی» سرکنسول عربستان در استانبول تعبیه شده بود، استفاده شده است.
سازنده این کوره به خبرنگار الجزیره گفته است که این کوره با مشخصات معین و به درخواست مستقیم 'محمد العتیبی' سرکنسول سعودی در استانبول تهیه شده است.
وی فاش کرده است که این کوره با گاز کار می کند و مخصوص ذوب فلزات است و می تواند بیش از یکهزار درجه سانتیگراد تولید کند.
بر اساس این گزارش، «مقام های ترکیه ای روشن بودن این کوره در طول سه روزی که جسد خاشقچی در داخل چمدان ها جاسازی شده بود، زیر نظر داشته و آن را رصد کرده بودند.»
الجزیره همچنین اعلام کرد: پس از ناپدید شدن خاشقچی، نخستین تماس میان مدیر دستگاه اطلاعاتی ترکیه با «محمد بن سلمان» برقرار شد که ولیعهد سعودی هیچ پاسخی به درخواست طرف ترکیه ای مبنی بر سرنوشت این روزنامه نگار نداده است.
پیش از این اما برخی منابع ترکیه ای اعلام کرده بودند که جسد خاشقچی با استفاده از اسید در داخل ساختمان کنسولگری و اقامتگاه العتیبی سرکنسول متواری سعودی، تجزیه و نابود شده است.
دادستان کل عربستان نیز در نوامبر (آبان/ آذرماه) گذشته بدون اشاره به جزئیات پرونده خاشقچی اعتراف کرد که آمر قتل خاشقچی، رئیس تیم مذاکره کننده با او بوده است.
سرانجام دادستان کل عربستان، نخستین جلسه موسوم به متهمان قتل خاشقچی را اوایل دی ماه گذشته برگزار کرد؛ موضوعی که سازمان ملل متحد آن را ناکافی دانست و خواستار تحقیقات شفاف و جامع و مجازات عاملان اصلی شد.
علی رغم پخش مستند شبکه الجزیره در خصوص چگونگی سوزاندن جسد خاشقچی در کوره ، عادل الجبیر، وزیر مشاور در امور خارجه عربستان در مصاحبه با شبکه تلویزیونی CBS بار دیگر بر بی گناهی دولت عربستان در قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار سعودی تاکید کرد و گفت که ما از محل جسد 'خاشقجی' اطلاعی نداریم و تحقیقات دولت عربستان به بازداشت تعدادی از مقامات منتهی شده است.
وی در ادامه گفت که ولیعهد عربستان هیچ نقشی در این موضوع نداشته و دستوری از سوی وی برای قتل جمال خاشقچی داده نشده است و تمام کشور به دلیل این اتفاق در شوک قرار دارد.
این اظهارات عادل الجبیر در مصاحبه با شبکه تلویزیونی CBS در حالی مطرح می شود که لیندسی گراهام سناتور برجسته امریکا در کنگره آمریکا پس از شنیدن گزارش جینا هسپل، رییس سازمان سیا در خصوص پروسه قتل جمال خاشقچی، محمد بن سلمان را 'روانی و خطرناک' نامید. 
به گزارش اسپوتنیک ، رییس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، در یک جلسه محرمانه، گزارش و نظرات خود درباره نحوه قتل جمال خاشقچی را برای سناتورها در کنگره اعلام کرده بود. 
سناتور گراهام رو به خبرنگاران گفته بود که محمد بن سلمان از نقشه قتل جمال خاشقچی پیشاپیش خبر داشته است، او «روانی و خطرناک» است.
وی در این خصوص گفته بود که 'من بن سلمان را در حد یک شریک قابل اعتماد برای امریکا نمی‌بینم… تلاش خواهم کرد که در کنار همکارانم بیانیه ای تهیه کنیم که در آن محمد بن سلمان را یک تهدید ارزیابی کنیم که می تواند باعث بحران در منطقه شود'. 
خاشقچی سردبیر پیشین روزنامه دولتی الوطن و مشاور شاهزاده «ترکی الفیصل» سفیر سابق سعودی در واشنگتن بود که پس از تعیین محمد بن سلمان به ولیعهدی، خاک کشورش را ترک کرد.
این روزنامه نگار 59 ساله منتقد هیات حاکمه سعودی، یک و سال نیم پیش و پس از انتخاب بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان، این کشور را ترک کرد و به آمریکا رفت.
وی در سلسله مقالات خود در روزنامه واشنگتن پست از سیاست های عربستان در خصوص بحران قطر، قطع روابط با کانادا، جنگ علیه یمن و برخورد هیات حاکم با رسانه های و فعالان مدنی به ویژه مدافعان حقوق بشر انتقاد می کرد.
«سلمان بن عبدالعزیز» 11 اکتبر (17 مهرماه گذشته) «خالد الفیصل» امیر منطقه مکه و نزدیک ترین مشاورش را راهی ترکیه و دیدار با «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری این کشور کرد.
عربستان و ترکیه در این دیدار برای تشکیل یک تیم مشترک حقیقت یاب برای کشف علت ناپدیدشدن خاشقچی توافق کردند.
تا پیش از این، بسیاری از کشورها و سازمان های حقوق بشری از مقام های ریاض خواسته بودند که سرنوشت خاشقچی مشخص شود.
عربستان در پی ناپدید شدن خاشقچی هدف انتقادات وسیع و تند محافل بین المللی قرار گرفت و این کشور در نخستین روز از ناپدید شدن این روزنامه نگار، به عنوان متهم ردیف اول این پرونده معرفی شد.