نقشه ترامپ برای جنگ با ایران متوقف شده است؟

جمال عبدی

دیپلماسی ایرانی: دونالد ترامپ در پی تصمیم یک جانبه ی خود در خروج از توافق ایران، از مجازات کنگره و رسانه ها قِسر در رفت. انتخاب مایک پومپئو، کسی که دشمن ایران شناخته می شد و مدام در کنگره سعی می کرد تا تلاش های دیپلمات اوباما را بر سر توافق هسته ای از بین ببرد، با مخالفت هایی روبه رو شد اما نهایتا مخالفین دموکرات سنا نتوانستند جلوی این انتخاب را بگیرند. ترامپ با روی کار آوردن جان بولتون، کابینه ی "جنگ علیه ایران" اش را بست. این انتخاب تیتر رسانه ها شد اما با بررسی دقیقی مواجه نشد. حتی زمانی که بولتون در سال 2006 در دولت بوش مقامی پایین تر از اکنون داشت، بیشتر مورد نقد و بررسی قرار گرفته بود. ترامپ پس از خروج از توافق، به نظر می رسید که می خواهد با قلدری از سد کنگره، رسانه ها و اروپا بگذرد و به سمت درگیری نظامی پیش برود. اما موج مخالفت ها ممکن است علیه او و کابینه ی جنگ طلبش اقدام کند.

در هفته ی جاری، کنگره پیامی روشن و واضح برای ترامپ فرستاد: شما مجوز قانونی برای شروع جنگ با ایران را ندارید.

شاید تعجب آور باشد که این اقدام با رای گیری کلامی اتخاذ شد و از سوی جنگ طلبان کنگره با مخالفت روبه رو نشد. البته جای تعجب هم نیست چون قانون گذاران شاید بخواهند رفتار خصمانه ای در قبال ایران داشته باشند و فشارها را بر ایران افزایش دهند اما وقتی از آنها خواسته می شود که بگویند چگونه می خواهند از جنگ احتمالی حمایت کنند، حتی جنگ طلب ترینشان هم سکوت اختیار می کند. قلدرانه حرف زدن راحت است، اما شروع یک جنگ به این راحتی ها نیست.

اگر مجلس سنا، این اقدام را تصویب کند، پرزیدنت ترامپ احتمالا مجبور خواهد شد بر اساس قانون اقرار کند که مجوز شروع جنگ علیه ایران را ندارد. این اقدامی حیاتی است چون می تواند راه خطرناکی را، که دولت برای آن در حال برنامه ریزی است، مسدود کند. مجوز سال 2001 برای حمله ی نظامی به القاعده و طالبان، پوششی قانونی برای تمام مداخلات نظامی آمریکا در خاورمیانه تا کنون بوده است.

کنگره باید قدم پیش بگذارد و تمام راه های منتج به جنگ با ایران را ببندد. جان بولتون در بیانیه های عمومی و نوشته های خود به روشنی گفته است که اقداماتش علیه ایران به صورت مخفی آغاز خواهد شد. اواخر سال گذشته، و زمانی که جان کلی بولتون را از دفتر کار رئیس جمهور بیرون کرده بود، بولتون در یادداشتی با موضوع اینکه ترامپ چگونه باید توافق ایران را از بین ببرد، بر حمایت از گروه های قومی جدایی طلب در داخل ایران و مجاهدین خلق، تاکید کرده بود. در همین حین، جیمز ماتیس، وزیر دفاع، حتی خواستار تقویت تلاش های آمریکا برای مقابله ی نظامی با ایران در کل منطقه شده است. با در نظر گرفتن تمایل بولتون برای جنگ مخفی به منظور بی ثبات کردن ایران و علاقه ی ماتیس به تقویت اقدامات منطقه ای، ما ممکن است به زودی با درگیری جدیدی در خاورمیانه روبه رو شویم.

این شرایط به این معنی است که قانون گذاران به جای فرستادن پیغام و نکوهش جنگ با ایران، باید با جدیت کابینه ی جنگ طلب ترامپ را از پا در بیاورند. این امر نیازمند یک اراده ی سیاسی واقعی است که ممکن است در کنگره ی کنونی که اکثرا جمهوری خواه هستند، وجود نداشته باشد. با این وجود، مجلس سنا باید حداقل، تلاش خود را برای تصویب "مجاز نبودن جنگ با ایران" انجام دهد تا تبدیل به قانون شود. کنگره همچنین باید به دنبال راهی برای مقابله با قلدری های ترامپ علیه اروپا به منظور خروج از توافق ایران باشد. قانون گذاران همچنین باید تلاش کنند تا توانایی ترامپ در اعمال تحریم ها علیه متحدان آمریکا، که می خواهند متعهد به توافقی باقی بمانند که خود امریکا در نوشتنش سهم داشت را به طور قانونی محدود کنند.

پرزیدنت اوباما با تشخیص این امر که برنامه هسته ای ایران به سرعت در حال پیشرفت است، برای شروع مذاکرات هسته ای اقدام کرد. در آن زمان ما رئیس جمهوری منظم و آینده نگر برای جلوگیری از یک دور باطل داشتیم که به دنیال یک راهکار دیپلماتیک بود. امروز رئیس جمهوری داریم که نمی تواند توییت های تهدید هسته ای نگذارد. کنگره شاید نتواند گوشی آیفون رئیس جمهور را بگیرد اما قطعا می تواند قدرت ترامپ را برای شروع یک جنگ از او بگیرد.

منبع : دیفنس وان / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33