برگزیت برای روسیه چه معنی دارد؟

دیدبان روسیه: دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا و فیلیپ هاموند وزیر امور خارجه آمریکا به دنبال ادامه حضور و عضویت بریتانیا در اتحادیه اروپا هستند و این ادعا را مطرح کرده اند که روسیه یکی از کسانی است که از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا سود خواهد برد.

بر اساس این نظرات، حتی گاهی این ادعا مطرح می شود که کل ایده رفراندوم از سوی نقشه های روسیه آغاز شده بود. در همین حال نیز روسیه هیچ نظری درباره رفراندوم اعلام نکرده است و به دنبال تأثیر بر آرا عمومی انگلستان نیست. دیوید کامرون در سال 2013، خود وعده چنین رفراندومی را مطرح کرد تا بدین ترتیب در حزب خود نوعی رضایت ایجاد و از جدایی های درون حزبی در آستانه انتخابات پارلمانی سال 2015 جلوگیری کند.

هدف دوم برای وعده چنین رفراندومی، جلوگیری از خروج رأی دهندگان حزب محافظه کار از حزب استقلال بریتانیا به رهبری نایجل فراژ بود؛ دادن چنین وعده ای در آن شرایط آسان بود.

به هرحال محافظه کاران در انتخابات پیروز شدند و دیوید کامرون مجبور به انجام وعده خود بود؛ اما در حقیقت وی عمیقاً بر این باور است که بریتانیا باید در اتحادیه اروپا باقی بماند و بدین ترتیب به دنبال تهدید یک دشمن خارجی در میان سایر موارد است تا مردم را به ادامه عضویت بریتانیا در اتحادیه اروپا ترغیب کند.

در همین حال نظرات نشان می دهد که اهالی بریتانیا نگران مهاجرت کنترل نشده از سوی کشورهای اتحادیه اروپا هستند. تعداد مهاجرینی که به کشور می آیند دو برابر بیشتر از معمول است. آن ها همچنین باور دارند که کمک های بریتانیا به بودجه اتحادیه اروپا 4 برابر بیشتر از میزان واقعی است. کسب وکارهای بزرگ به دنبال ادامه عضویت در اتحادیه هستند در حالی که شرکت های کوچک و متوسط که از قواعد بوروکراتیک بروکسل آسیب می بینند به دنبال خروج از آن هستند.


► تأثیر اقتصادی برگزیت بر روسیه

از دیدگاه اقتصادی، برگزیت تأثیر زیادی بر روابط تجاری و اقتصادی دو جانبه روسیه و بریتانیا ندارد. حجم روابط دوجانبه به اندازه ای چشم گیر نیست که از این مسئله تأثیر یابد و این امر به دنبال تحریم های اقتصادی مرتبط با اوکراین صورت گرفته است. جدای از آن، زنجیره عرضه و تولید مرتبط با دو کشور محدود است. به هر حال زیان های اقتصادی غیرمستقیم برای روسیه قابل توجه خواهد بود.

برای مثال روسیه نسبت به جایگاه لندن به عنوان مرکز مالی بی تفاوت نیست، جایی که سهام شرکت های بزرگ روسیه مثل گازپروم، روسنفت، لوکاویل، سبربانک، تاتنفت، مگافون و روساگرو روزانه مورد مبادله قرار می گیرد.

برگزیت همچنین تأثیر منفی بر اقتصاد سایر کشورهای اتحادیه اروپا خواهد داشت، کشورهایی که روسیه شبکه ای از ارتباطات را با آنها آغاز کرده است (برای مثال هلند و قبرس هر دو روابط اقتصادی نزدیکی با بریتانیا دارند). بریکس همچنین می تواند اثر منفی بر ذخایر طلای روسیه و ذخایر ارزی آن داشته باشد که در صورت سقوط ارزش یورو آسیب خواهد دید.


► تأثیر سیاسی برگزیت بر روسیه

از دیدگاه سیاسی، روسیه می تواند از برگزیت سود ببرد چراکه که بریتانیا در اتحادیه اروپا جدی ترین جایگاه ضد روسی را در کنار لهستان و کشورهای بالتیک دارد. اگر بریتانیا از اتحادیه خارج شود این مسئله می تواند به طور کلی بر جایگاه اتحادیه اروپا تأثیر گذارد و مواضع ضد روسی را کاهش دهد. از سوی دیگر بریتانیا بدون شک بر تقویت روابط ویژه خود با ایالات متحده کار خواهد کرد و امریکا تأثیر نسبی بر اتحادیه اروپا خواهد داشت.

در واقع عدم قطعیت نسبت به وضعیت و تغییر موازنه قدرت در اتحادیه اروپا می تواند بر روسیه تأثیر منفی بگذارد. آیا آلمان در آینده کاملاً بر اتحادیه مسلط خواهد شد؟ آیا برگزیت منجر به تأثیر دومینو می شود که در نهایت به تنش های سیاسی در کشورهای اروپایی که در مجاورت مرزی روسیه هستند منتج می شود؟

این سؤالات برای روسیه تنها جز منافع آکادمیک نیست. این ادعا که روسیه در برگزیت سود دارد بیشتر یک بلوف است از سوی کسانی که آماده اند تا از هر روشی برای توجیه اهداف خود استفاده کنند. این نکته نیز باید مد نظر قرار گیرد که پارلمان بریتانیا قرار است در زمینه به روز رسانی تجهیزات بازدارندگی هسته ای تریدنت کشورش رأی گیری کنند. در نتیجه احساسات ضد روسی تا آن زمان همچنان بالا باقی خواهد ماند.

این اولین باری نیست که کامرون چنین بازی پرخطری را کرده است. در سال 2011 نیز رفراندومی برای سیستم انتخابی برگزار شد و در سال 2014 نیز رفراندومی برای استقلال اسکاتلند برگزار شد. تنها دو هفته پیش از رفراندوم اسکاتلند موافقین و مخالفین استقلال به دو دسته تقسیم شدند و کامرون توانست نخست وزیر بریتانیا باقی بماند. در هر دو مورد دیوید کامرون به دنبال کسب نتایجی مطابق با مواضع سیاسی خود بود؛ اما برای بار سوم موفق نبود.

نویسنده: النا آنانیوا، رئیس مرکز مطالعات بریتانیا در موسسه اروپا وابسته به آکادمی علوم روسیه؛
برگردان: بهاره رحمت، کارشناس ارشد روابط بین الملل از دانشگاه علامه طباطبایی؛
منبع: راشادیرکت