کار دشوار روحانی پس از توافق هسته‌ای

دیپلماسی ایرانی: حسن روحانی، رئیس جمهور ایران احتمالاً به زودی متوجه می شود که مذاکره بر سر توافق هسته ای احتمالاً قسمت آسان شغل وی بوده است. وی به احتمال زیاد پس از این که سرخوشی توافق به پایان رسید، زمان دشوارتری در دوران ریاست جمهوری را سپری خواهد کرد. در حالی که وی می خواهد به مردم نشان دهد که توافق هسته ای زندگی مردم عادی را به واسطه بهبود اقتصاد بهتر می کند، همچنین نمی خواهد که توافق هسته ای موجب به تاخیر انداختن دیگر وعده های انتخاباتی وی شود.

وی همچنان مخالفین تندرویی دارد که در هر موضوعی با وی مخالفت می کنند و به ویژه در زمینه کمتر کردن محدودیت های اجتماعی و ایجاد ارتباط جدید با ایالات متحده پس از توافق، با وی مخالف هستند. در حالی که تنها چند روز تا پایان مهلت دستیابی به توافق هسته ای باقی مانده است، به نظر می رسد که دستیابی به آن قطعی است. اطمینان من ناشی از رویکرد واشینگتن و تهران است. هر دو پایتخت اراده گذر از گذشته را دارند و می دانند که الان زمان دستیابی به توافق است یا هیچ وقت.

در حالی که به توافق نزدیک می شویم، خوب است بپرسیم بعدش چه می شود؟ به ویژه برای ایران و مهمتر از آن برای ایرانی ها. آینده این ملت 80 میلیونی که در تقاطع شرق و غرب قرار دارد، بر روی ذخایر انرژی فراوانی قرار دارد و در مرکز چند بحران منطقه ای قرار گرفته به آینده تمام جهان گره خورده است.

رئیس جمهور حسن روحانی یک اصلاح گر است تا این که اطلاح طلب باشد و عملگرایی است که به حفظ نظام اعتقاد دارد و به عنوان رئیس جمهور برای بهبود زندگی مردمش تلاش می کند. این به آن معنا است که ایالات متحده می تواند برخی از منافع متقابل را در همکاری با ایران از قبیل داعش و دیگر گروه های تروریستی در عراق و سوریه دنبال کند.

البته دستیابی به توافق هسته ای به معنای رها کردن برخی از عواملی که برای جمهوری اسلامی حیاتی است نخواهد شد، عواملی همچون امنیت مرزها، ادامه حمایت از حزب الله و فلسطینی ها و پیدا کردن راه حلی برای جنگ سوریه که منافع استراتژیک ایران را هم در نظر بگیرد. روحانی در این مسائل، دیدگاهی مشترک با تندروها دارد. این تنها راهی است که وی از لحاظ سیاسی می تواند نجات پیدا کند و میراثی از خودش به جای بگذارد.

حمایت آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم ایران از روحانی در زمینه مذاکرات هسته ای موحب شده است تندروها نتوانند به طور کامل برنامه های کاری وی را تخریب کنند. در ایران، ماه عسل رئیس جمهور روحانی با تمدید مذاکرات هسته ای، تاکنون دو بار تمدید شده است. جمعیت خسته، اما صبور ایران -به جز محافظه کاران تندرو- از محدودیت هایی که تحریم ها بر اقتصاد کشور به وجود آورده است و مانع از بهبود اقتصاد شده آگاه هستند و خواهان برداشته شدن آنها هستند.

اگر توافق هسته ای به دست نیاید، یک میلیون جوان ایرانی که هر سال از دانشگاه های کشور فارغ التحصیل می شوند، شغل کافی نخواهند داشت. فشارها به بخش نفت و گاز ادامه خواهد داشت و اوضاع ارز دلار و یورو بدتر خواهد شد و تورم ادامه پیدا می کند. این ها قسمت کمی از آفات اقتصادی است که ایران امروز با آنها روبه رو است.

در حالی که فارغ التحصیلان دانشگاهی و شهروندان زیر 35 سال - که نیمی از کل جمعیت را تشکیل می دهند- می دانند که توافق، موجب تضمین بهبود اقتصادی در عرض یک شب نمی شود، باید درک کنند که مهمترین مانع پیش روی عدم سلامت اقتصاد برداشته شده است و حالا یک ناامیدی خالص (ایران رکوردی جهانی در زمینه فرار مغزها دارد) می تواند توسط امید از بین برود.

روحانی برای کسب حقوق این جوانان باید با تندورها مبارزه کند. وی جمعیتی را پشت خود دارد که در سال 2017 هم پای صندوق های رای حاضر می شوند و خواهان ایده آل هایی هستند که وی در سال 2013 مطرح کرده بود.

منبع: پولیتیکو/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/20 

انتشار اولیه: چهارشنبه 3 تیر 1394 / انتشار مجدد: دوشنبه 15 تیر 1394