واشنگن از موضع حداقلی مذاکره کرد،تهران از موضع حداکثری

دیپلماسی ایرانی: آمریکا در حالی که برای چهار ماه مذاکره دیگر با ایران آماده می شود، با یک معضل مواجه است: حتی در صورتی که در نهایت هیچ توافقی با ایران در کار نباشد، تهران می تواند از امتیازهای قابل توجهی که واشینگتن تا کنون ارایه کرده، بهره ببرد. ایران سپس قادر خواهد بود که به جهان بقبولاند آنچه می توانسته را انجام داده و تحریم ها دیگر نباید اعمال شوند.

اکنون مذاکره کنندگان آمریکایی نه تنها باید با ایران به توافق برسند بلکه باید تفکر تهران را در مورد پیامدهای عدم دستیابی به توافق تغییر دهند.

در هر مذاکره ای، محدوده احتمال توافق یا بازه نتایج قابل قبول برای طرفین با پاسخ آنها به دو پرسش کلیدی مشخص می شود: توافق چقدر ارزشمند است و آیا جایگزین آن بهتر خواهد بود یا بدتر؟

دولت اوباما اکنون روی پرسش نخست متمرکز شده و می کوشد نشان دهد در مقایسه با دولت قبل تمایل بیشتری برای توافق هسته ای با ایران و اعتماد سازی دارد. در همین حال، واشینگتن توانسته است ایران را در مورد پیامدهای نگران کننده عدم دستیابی به توافق قانع کند. پرهیز باراک اوباما از استفاده از زور در سوریه و اکنون عراق، اعتبار تهدید نظامی علیه ایران را زیر سئوال برده است و از سوی دیگر چشم انداز تحریم های مضاعف علیه ایران با توجه به درگیری کنگره و کاخ سفید بر سر آن نیز چندان محتمل به نظر نمی رسد. از نگاه ایران، جایگزین عدم دستیابی به توافق تنها مذاکرات بیشتر است. این تفکر انگیزه ایران برای پذیرش یک توافق - حتی اگر سخاوتمدانه باشد – را نیز کاهش می دهد.

دولت آمریکا ادعا می کند که با اعمال تحریم ها توانسته است ایران را پای میز مذاکره بکشاند اما همین دولت در توافق هسته ای مقدماتی یک امتیاز حیاتی را به ایران داد که تهران برای سال ها به دنبال آن بود. حق غنی سازی اورانیوم. به این ترتیب فشار تحریم ها هر اندازه که زیاد باشد هم بعید به نظر می رسد به تنهایی در تغییر رویکرد ایران موثر باشد.

افزون بر این، آمریکا در مقایسه با امتیازهایی که ارایه کرده، امتیازهای اندکی دریافت کرده است. اکنون آمریکا می شوند که درخواست سابق اش برای غنی سازی صفر در ایران زیاده خواهانه و حتی مسخره بوده است. این امتیاز بزرگ به طور بنیادین اهداف آمریکایی ها در مذاکره با ایران را تغییر داده است.

این امتیاز در کنار امتیازهای بزرگ دیگر مانند اینکه گفته می شود محدودیت ها علیه ایران موقتی است نه دایمی، در توافقنامه مقدماتی و پیش از آغاز مذاکرات جامع ارایه شده اند. در نتیجه آمریکا مذاکرات جدید را از موضع حداقلی آغاز کرد. از سوی دیگر ایران این مذاکرات را از موضع حداکثری آغاز کرد. تهران گفت نه تنها 19 هزار سانتریفوژ دارد، بلکه دست کم به 30 هزار سانتریفوژ دیگر نیز نیاز دارد.به این ترتیب واشینگتن در موقعیتی قرار گرفت که پذیرش تعداد کنونی سانتریفوژها در ایران را منطقی بداند. در نتیجه مذاکره کنندگان ایرانی می توانند تصور کنند که آمریکا امتیازهای مضاعفی را نیز ارایه خواهد داد.

در حالی که مذاکرات تا چند هفته دیگر از سر گرفته می شود، آمریکا باید این اشتباه استراتژیک خود را تصحیح کند و در جهت به نمایش گذاشتن اعتبار تهدید ها و تشریح پیامدهای عدم دستیابی به توافق گام بردارد.

منبع: وال استریت ژورنال/ تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10