چرا ایران کره شمالی نیست؟

دیپلماسی ایرانی: تلاش های زیادی از سوی بخشی از تندروها در ایران و تعداد دیگری از تحلیلگران انجام می شود تا کره شمالی و ایران را به عنوان بخشی از محور هسته ای معرفی کنند. این از نظر گروهی از تندروها در ایران معنای خوبی دارد چرا که آنها به دنبال دامن زدن به تهدید هسته ای ایران و تضعیف رویکرد دیپلماتیک در قبال تهران هستند. ایجاد این تصور که می توان رفتار آتی ایران را از روی کره شمالی نسخه برداری کرد هر دو این هدف ها را محقق می کند.

اما باید گفت که پافشاری برای نشان دادن این ارتباط بی معنی است. ایران و کره شمالی از نظر جعرافیایی، فرهنگی و تاریخی تفاوت های عمده ای با هم دارند و ساختار حکومتی آنها نیز با هم متفاوت است. یکی از نقاط مشترک آنها موضع گیری های خصمنانه فرماندهان این دو کشور علیه ایالات متحده است. اگر چنین توصیفی صحیح باشد پس می توان گفت که کوبا هم به همان دلیل که روسیه بر کریمه دست درازی کرد به فلوریدا چنگ می اندازد.

یکی دیگر از شاخصه های محور هسته ای ایران و کره شمالی ؛ همکاری این دو کشور در موضوع هسته ای و تکنولوژی موشکی است. برخی گزارش ها حاکی از آن است که ایران از کره شمالی تجهیزات نظامی وارد کرده است. حتی برخی نیز به آزمایش های موشکی کره شمالی و حضور فرستادگانی از ایران در این آزمایش ها اشاره می کنند.

این توجیه ها از نظر ماهیتی فنی تر از آن هستند که درک آن را برای اغلب مردم که دانش چندانی در مورد تکنولوژی هسته ای ندارند، آسان کند. اما در هر صورت در برقراری ارتباط بین برنامه های هسته ای ایران و کره شمالی ناتوانند. گزارش جدید بخش تحقیقاتی کنگره حاکی که در تلاش برای کمک به رمز گشایی محور هسته ای ایران و کره شمالی است، حاکی از آن است که اطلاعات طبقه بندی شده و غیر طبقه بندی شده سرویس های اطلاعاتی آمریکا نشان می دهد هیچ مدرک عینی دال بر تعامل تهران و پیونگ یانگ در زمینه همکاری هسته ای وجود ندارد.

این گزارش در مورد تمامی موضوعاتی که به همکاری هسته ای و موشکی بین ایران ، کره شمالی و سوریه مربوط می شود، می نویسد: هرچند برخی خبرهای غیر رسمی حاکی از همکاری هایی بین این سه کشور است این اخبار از اعتبار و رسمیت کافی برخوردار نیستند.

این گزارش همچنین خاطرنشان می کند که مقامات آمریکایی به تکرار همکاری هسته ای بین ایران و کره شمالی را رد کرده اند. البته برخی شواهد نشان می دهد که پیونگ یانگ به تکنولوژی هسته ای کشورهایی مانند سوریه کمک کرده است و ایران و کره شمالی نیز در زمینه تکتولوژی موشکی برخی همکاری ها را داشته اند.

باید گفت در حالی که برنامه هسته ای کره شمالی بر مبنای دستیابی به مواد لازم برای تولید سلاح هسته ای از طریق بازفرآوری پلوتونیوم است، ایران این مواد را از اورانیوم غنی شده به دست می آورد. ایران هم اکنون تاسیسات بازفرآوری پلوتونیوم ندارد و هنوز نیز آن را احداث نکرده است.

در سال های اخیر کره شمالی توجه بیشتری به غنی سازی اورانیوم نشان داده است. اما این به اندازه ای نبوده است که بتواند تکنولوژی و روند غنی سازی را به ایران آموزش دهد. افزون بر این، برنامه های غنی سازی اورانیوم شامل  استفاده از سانتریفوژهای متفاوتی است که امکان همکاری را کاهش می دهد. اخیرا نیز برخی گمانه زنی ها در مورد حضور مقاماتی از ایران در جریان آزمایش های هسته ای کره شمالی مطرح شده است. اما مشخص نیز که مشاهده یک آزمایش هسته ای می تواند چه تاثیری بر ارتقاء تکنولوژی هسته ای ایران داشته باشد.

گزارش اخیرا کمیته تحقیقاتی کنگره این احتمال را مطرح می کند که ایران و کره شمالی می توانند به جای همکاری، در واقع رقیب هم در عرصه هسته ای باشند. هر دو کشور به دلیل برنامه های هسته ای، تحت تحریم جامعه بین المللی قرار دارند و ناچارند برای دستیابی به تکنولوژی هایی با کاربرد دوگانه ، تحریم ها را دور بزنند. بخش قابل توجهی از این تجهیزات از چین به دست می آید و تهران و پیونگ یانگ می خواهند ارتباط های خود را برای دستیابی به این تکنولوژی حفظ کنند. در این بین چین هم از منافع تجاری این رقابت ایران و کره شمالی بهره مند می شود.

منبع: دیپلمات / تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 10