ابراز تردید ها و چشم انداز مذاکرات هسته ای

دیپلماسی ایرانی: در آستانه دور جدید مذاکرات هسته ای بین تهران و جامعه بین المللی، رهبری عالی جمهوری اسلامی بر مواضع خود در قبال واشینگتن تاکید کردند.ایشان نسبت به نتیجه مذاکرات ابراز تردید کردند. اما تنها رهبری عالی جمهوری اسلامی نیستند که در مورد این مذاکرات ابراز بدبینی می کنند. باراک اوباما،رئیس جمهور آمریکا نیز بر این باور است شانس موفقیت مذاکرات به منظور دستیابی به توافق جامع 50 درصد یا کمتر است. به این ترتیب در حالی که دیپلمات های ایرانی و آمریکایی به همراه دیگر اعضای گروه 1+5، در وین گرد هم آمده اند تا نخستین دور از مذاکرات با هدف دستیابی به توافق نهایی را آغاز کنند، مقامات غربی نسبت به پیشرفت زودهنگام یا یک نتیجه طولانی مدت موفق چندان خوش بین نیستند.

هرچند رهبری عالی جمهوری اسلامی در ماه سپتامبر از نرمش قهرمانانه در دیپلماسی ایران سخن گفتند که به حمایت از دیپلماسی سازنده تر تعبیر شد، اما ایشان در جمع فرماندهان سپاه خاطرنشان کردند این واشینگتن است که جنگ و فقر را اشاعه داده و از مساله هسته ای برای تضعیف قدرت انقلابی جممهوری اسلامی استفاده می کند.

با این وجود سخنان اخیر رهبری عالی جمهور اسلامی در رسانه های بین المللی انعکاس گسترده ای داشت. ایشان همان سخنانی را مطرح کردند که نزدیک به یک سال قبل مطرح کرده بودند:عدم مخالفت با مذاکرات اما در عین حال عدم خوش بینی به حصول نتیجه.

هرچند ایشان با مذاکرات مخالفتی نکردند اما گفته های شان به شدت مورد توجه مذاکره کنندگان در وین قرار گرفت، چرا که رهبری عالی جمهوری اسلامی تصمیم گیرنده نهایی هستند. به طور تاریخی، اظهارات ایشان گزینه های موجود برای حل مساله هسته ای ایران را تعیین می کند.

باید گفت پس از ده سال، دوباره همان مردی هدایت مذاکرات هسته ای را بر عهده گرفته که پیش تر تا حدودی به توافق هسته ای دست یافته بود. حسن روحانی در سال 2003، با انگلیس، فرانسه و آلمان به توافقی بر سر برنامه های هسته ای ایران دست یافت که پس از نزدیک به دو سال این توافق به شکست انجامید. اکنون روحانی در جایگاه رئیس جمهور ایران است و رئیس تیم مذاکره کننده هسته ای او نیز محمد جواد ظریف است که ده سال پیش با او در تیم مذاکره کننده هسته ای، همراه بود. البته روحانی و ظریف هنوز هم به خاطر توافقی که در سال 2003 انجام دادند، هدف انتقاد قرار دارند.

با این حال هم در آمریکا و هم در ایران مانع تراشی هایی در راه دیپلماسی انجام می شود. اخیرا گروهی تندرو در کنگره آمریکا به دنبال تصویب تحریم های بیشتر علیه ایران بودند که البته با تلاش اوباما به جایی نرسید. اوباما حتی پیش از اینکه دولت جدید در ایران بر سر کار بیاید و فضا چندان امیدوار کننده نبود، شعار تعامل با ایران را سر داد. او شرایط حداکثری را درخواست هایی غیر واقع بینامه توصیف کرد و با جدید برای دستیابی به راه حلی دیپلماتیک برای مساله هسته ای ایران لابی کرد.

اکنون ظریف و همتایان اش در گروه 1+5، حدود یک سال فرصت دارند که نشان دهند مذاکرات هسته ای سرانجام به نتیجه می رسد یا خیر.

منبع: بروکینگز/ تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10