یک تیر و چند نشان کامرون در واشنگتن

دیپلماسی ایرانی: اگر چه رسانه های مختلف هدف سفر کامرون به امریکا را مسئله افغانستان ذکر کرده اند اما به نظر می رسد به غیر از مسئله افغانستان، موضوعاتی نظیر مسئله سوریه و مذاکرات هسته ای گروه 1+5 با ایران نیز از جمله مسائلی است که مورد توجه طرفین قرار خواهد گرفت. محمد فرهاد کلینی، کارشناس ارشد مسائل استراتژیک در گفتاری برای دیپلماسی ایرانی اهداف این سفر را شرح داده است:

 سفری که آقای کامرون در شرایط کنونی انجام می دهد، بایستی با توجه به پارامترهای موازی با سیاست خارجی بریتانیا تحلیل شود. دولت آقای کامرون قبل از انجام این سفر دست به چندین اقدام ویژه زد. یکی از این اقدامات بحث پیمان نظامی انگلستان با دولت فرانسه و متعاقب آن روی کار آمدن آقای پوتین در روسیه، بلافاصله با تبریک بریتانیا مواجه شد که این تبریک نشان دهنده این است که لندن خواستار حل اختلافات موجود بین روسیه و انگلستان است. بعد از این اقدامات با توجه به سفری که آقای اوباما به اروپا داشت و در آن جا بحث احیای کمیته ویژه بین بریتانیا و امریکا مطرح شده بود، مد نظر قرار گرفت و در نهایت ما شاهد این سفر هستیم.

آقای کامرون در این سفر با شرایط خاصی مواجه است. اتحادیه اروپا در مقطع کنونی هر روز نقاط واگرایی بیشتری بروز می دهد. از یک طرف می بینیم که فرانسه کم و بیش در خصوص بحث شنگن ایده های جدیدی را مطرح می کند و مسئله خروج از شنگن شایع شده است و از طرف دیگر بحران مالی باعث شده است که کشورهای دست اول اروپایی برای حل موضوعات دست به یارگیری های جدیدی بزنند. طبیعتا بخشی از موضوع بحث حفظ همکاری ها با امریکا است. از سوی دیگر شاهد آن هستیم که بعد از طرح استراتژی نوین امریکا که درصدد است سده امریکایی را تعریف کند، امریکا تمرکز خود را در اروپا کاهش داده و تلاش می کند مرکز این توجه را به آسیا منتقل کند. به همین دلیل کشورهای اروپایی باید برای تامین هزینه های امنیتی خود دست به اقدامات جدیدی بزنند. این موضوع باعث می شود که ثبات سنتی امنیتی و اردوگاهی اروپا تحت تاثیر قرار گیرد.

در خصوص این سفر، باید گفت که رسانه های انگلیسی سفر را متمرکز بر مسئله افغانستان می دانند. سیاست های امریکا و انگلستان در حوزه افغانستان اگر چه دارای نوعی هم پوشانی بوده اما هیچ گاه به صورت تطبیق منافع مشترک نبوده و معمولا سیاست های مماس با یکدیگر را دنبال کرده اند. از این جنبه می توان گفت که بعد از آن که امریکایی ها وارد مذاکره با جریان ملاعمری طالبان را آغاز کردند، کشورهای اروپایی خصوصا انگلستان احساس کردند که امریکا سرعت جدیدی را به متغیر های موجود در صحنه داده است. از این منظر می توان گفت که سوالات جدیدی در لندن ایجاد شده است که با توجه به این که امریکا نقطه اتکا خود در پاکستان کاهش می دهد و تمرکز بیشتری بر هند پیدا کرده است و همزمان به دنبال نوعی خرید امنیت در افغانستان است، دولت انگلستان هم مجبور شد که نسبت به شرایط جدید مختصات جدیدی برگزیند.

به نظر می رسد کامرون در این سفر نقاط حداقلی و حداکثری انگلستان در مورد افغانستان را بیش از پیش مشخص کند. البته از طرف دیگر ما شاهد همزمانی این سفر با گزارش آقای ساورز هستیم که قبلا سفیر بریتانیا در سازمان ملل و مسئول پرونده هسته ای ایران بوده و الان مسئول ام آی سیکس است. او ظرف چند روز اخیر یک گزارش ویژه پیرامون مسئله هسته ای ایران به نمایندگان بریتانیا ارائه داده است. به نظر می رسد این مسئله هم در این سفر از اهمیت بالایی برخوردار باشد. چون به نظر می رسد در کنار مسئله افغانستان بحث چگونگی تعامل با شرایط جدید و موضوع مذاکرات آتی گروه 1+5 با ایران نیز حتما در دستور کار مذاکرات خواهد بود. ممکن است سیاست تبلیغاتی و رسانه ای در مورد این موضوع، کمتر مطرح شدن آن باشد اما حتما این موضوع در دستور کار قرار خواهد داشت. از این جنبه که طرف ایرانی هم در مورد مسائل منطقه ای و هم چنین در مسئله هسته ای، بحث مذاکرات جامع را مطرح کرده است. طبیعتا با توجه به موضوعات داغی که در صحنه خاورمیانه و هم چنین آسیای غربی وجود دارد، در نظر گرفتن این ملاحظات به صورت یک منظومه مشترک، مورد توجه طرفین خواهد بود.

این مسئله را هم باید در نظر گرفت که سفیر انگلستان در امریکا طی روزهای گذشته رسما اعلام کرد که در خصوص موضوع اقدام خودسرانه احتمالی اسرائیل علیه ایران، طبیعتا صدای لندن با صدای واشنگتن همراه خواهد بود. از این منظر به نظر می رسد مواضع رژیم اسرائیل در خصوص برخورد نظامی ایران برای حل مسئله هسته ای، کاملا در انزوای بین المللی قرار گرفته است. تقریبا می توان گفت که موضعی که تل آویو در مورد مسئله هسته ای ایران بروز می دهد، یک موضع تنها در نظام بین الملل است. وگر نه هیچ یک از کشورهای مهم جهان از این مسئله حمایت نمی کنند. موضعی که سفیر بریتانیا در واشنگتن از خود بروز داد، بیانگر یک نگاه مشخص است که مخاطب آن عمدتا تل آویو است.

با توجه به تغییر بالانس امنیتی در درون سوریه که به نظر می رسد دولت بشار اسد توانسته در برخی از حوزه ها مخالفین نظامی خود را مهار کند، طبیعتا بحث چگونگی واکنش مشترک نیز از موضوعات اصلی بحث اوباما و کامرون خواهد بود. امروزه چین و روسیه بحث سیاست پشتیبانی از بشار اسد را تثبیت کرده اند و در این خصوص طبیعتا سرعت تغییراتی که در گذشته در کشورهای شمال افریقا از جمله لیبی شاهد آن بودیم، در سوریه به وقوع نپیوست. به همین دلیل آن چه توسط جریان اروپایی با محوریت فرانسه در موضوع سوریه دنبال می شود، مورد توجه جریان انگلوساکسونی نیز هست. چرا که نگاهی که جریان انگلوساکسونی به خاورمیانه دارد، همواره در مقایسه با نگاه جریان لاتینی اروپا به خاورمیانه متفاوت بوده و در سطوح مختلفی تعریف شده است. به نظر می رسد در این خصوص نوعی نزدیکی بیشتر میان جریان امریکایی و انگلیسی مد نظر است.

منبع: تحریریه دیپلماسی ایرانی/12