پای درس قبرسی‌ها

وزیر امور خارجه قبرس سومین مقام بلندپایه ای است که در پی این انفجار ناگهانی و مرگبار از سمت خود استعفا می کند تا اهمیت حادثه و اهمیت قربانیان و بازماندگان قربانیان حادثه را به مردم و دولت قبرس و همچنین سایر دولت ها نشان دهد. وزیر خارجه مستعفی قبرس گفته است استعفای او نه به خاطر مقصر بودن در حادثه انفجار بلکه به دلیل حساسیت و اهمیت بالای آن صورت گرفته است.

پیش از وی، وزیر دفاع و فرمانده ارتش ملی این کشور نیز به دلیل انفجار در پایگاه دریایی از سمت های خود کناره گیری کرده بودند. گفته می شود در این حادثه فرمانده نیروی دریایی ارتش قبرس نیز جان خود را از دست داده است. این حادثه در محل نگهداری کانتینرهایی رخ داد که از سال 2009 ضبط شده بود و گفته می شد محموله های تسلیحاتی آن متعلق به یک کشتی ایرانی عازم سوریه بوده است.

فارغ از اینکه مهمات مزبور متعلق به ایران بوده یا خیر، تعداد کشتگان و تلفات جانی این حادثه که منجر به گسترش دامنه استعفاها در دولت و ارتش قبرس شده و حساسیت های ماجرا را همچنان حفظ کرده، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. در انفجار پایگاه دریایی مزبور 12 نفر کشته و 59 نفر زخمی شدند. شاید اگر این اتفاق در یکی از پایگاه های دریایی ایران رخ می داد، واکنش ابتدایی مسئولان ذی ربط از این دو حالت خارج نبود که یا آن را کتمان کرده و انفجاری خفیف عنوان می کردند و یا می گفتند "تنها" 12 نفر در این حادثه کشته شده اند. گویی قرار بر آن است که حوادث غیرمترقبه و ناشی از بی مسئولیتی و بی دقتی مسئولان، آماری فراتر از اینها داشته باشد و بنابراین 12 کشته، رقم مطلوب و خوشایندی است. غالبا در صورت بروز چنین حوادثی در ایران، کسی استعفا نمی کند چون اگر دست به این اقدام بزند، هم خودش مسئول و مقصر شناخته می شود و هم دستگاه متبوعش. بنابراین راه حل را در این می بینند که یا بگویند کار، کار بیگانگان و دشمنان بوده و دست صهیونیست ها و امریکایی ها و... در کار بوده و یا خطای شخصی یکی از کشته شدگان دلیل اصلی واقعه بوده است.

ایران طی سال های اخیر فاجعه بارترین آمارها را در کشته های جاده ای و هوایی داشته و شاهد اتفاقات فجیع و دردناکی در حاشیه شهرها و باغ ها و حتی وسط شهر روی پل های عابر پیاده و مدارس و دانشگاه ها بوده است. به راستی دیگر حساب تلفات جانی ناشی از سوءمدیریت ها و بی توجهی ها و بی اهمیتی جان انسان ها در ایران از حد محاسبه خارج شده و هر روز فاجعه روی فاجعه تلنبار می شود و گویی هیچ مسئولی در مملکت بر سر کار نیست تا مقصر باشد یا برای مرهم گذاشتن بر زخم بازماندگان خود را مقصر بخواند و دست به استعفایی صوری و نمادین بزند.

حالا قبرس جزیره کوچکی که حدود یک میلیون نفر جمعیت دارد و ظاهرا جز آب و ساحل و هتل و گردشگر سرمایه ای ندارد، نشان می دهد که سرمایه اش بیش از اینهاست. دست کم در نگاه ما ایرانی ها که 70 میلیون جمعیت و یک دولت فربه و پرجمعیت و چندین رئیس و متولی و کلی دبدبه فرهنگ و تمدن داریم، سرمایه معنوی و اخلاقی قبرس با همه کوچکی و ناپیدایی اش روی نقشه جغرافیایی، بیش از داشته های ما نشان می دهد.

12 انسانی که در حادثه قبرس جان باختند قربانی بخشی از قوانین بین المللی شدند که قبرس را واداشت تا محموله نظامی موردنظر را توقیف و ضبط کند و حالا پس از ماه ها به دلیلی که بر ما روشن نیست دچار انفجار شود. درواقع می توان گفت دلیل این اتفاق، چندان داخلی و مرتبط با مسئولیت های ذاتی مسئولان مستعفی نبوده و بطور مثال قابل قیاس با سقوط هواپیمای خطوط داخلی و کشته شدن سرنشینان، تلفات جاده ای ناشی از ضعف سیستم حمل و نقل و راه سازی و یا اهمال پلیس و اورژانس در رسیدن به صحنه های جنایت و تجاوز و... نیست.

در قبرس یک میلیون نفری سه مسئول مرتبط و غیرمرتبط با انفجار در یک پایگاه دریایی به احترام 12 قربانی و خانواده های ایشان و به دلیل نشان دادن جایگاه مردمی دولت از سمت خود کنار رفته اند و با این کار درسی سیاسی و اخلاقی به دیگران می دهند.