این منطقه خود را در یک وضعیت "میان‌دوره ای" می‌بیند. بحث درباره تک قطبی یا چند قطبی را فراموش کنید: خاورمیانه بی‌قطب است. کسی در اینجا مهار کار را در دست ندارد.
ادامه مطلب
علی نصری در یادداشتی می نویسد: انتخاب هوشمندانه «حوزه‌های رقابتی» و تمرکز نیروها و منابع خود بر آنها، از بارزترین ویژگی‌های کشورهای قدرتمند در جهان امروز است.
ادامه مطلب
نشست تخصصی «آیا جنگ منطقه ای به جنگ جهانی می انجامد؟» توسط انجمن علمی مطالعات صلح ایران و مجله تئوری در استانبول و با همکاری موسسه آموزش عالی بیمه اکو در روز پنجشنبه ۱۹ بهمن ۱۴۰۲ برگزار شد. از نکات قابل توجه، برگزاری برنامه به دو زبان فارسی و ترکی بود.
ادامه مطلب
پس از ۴۵ سال تلاش، ایران سرانجام قدرت بزرگ منطقه است. تحریم، طرد و تهدید تهران کارساز نبوده است. ایالات متحده، بریتانیا و اسرائیل با یک رقیب قدرتمند روبه رو هستند که بخشی از یک اتحاد جهانی مثلثی است که توسط نیروهای مسلح قدرتمند و قدرت اقتصادی حمایت می شود.
ادامه مطلب
ابوالفضل خرم روز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خاورمیانه تقریبا به شکل کاملی در وضع طبیعی‌ای که هابز توصیف کرد، قرار گرفته است. این وضعیت حاصل از بر هم خوردن توازن قوای سنتی در این منطقه است. در واقع ما با وضعیتی مواجه هستیم که می‌توان آن را «توازن نامتقارن» نامید.
ادامه مطلب
ذهنیتی که آشفته شد، این بود که تلاش های چنددهه ای ایران برای تحکیم نفوذ منطقه ای اش، در حال میوه دادن است. اوایل سال جاری، آشتی عربستان سعودی و ایران، شناسایی ضمنی شبکه بازیگران غیردولتی منطقه ای ایران توسط عربستان را در خود داشت. هم زمان، پیشرفتی در کاهش تنش میان واشنگتن و تهران حاصل شد. ایران همچنین با کمک نیروهای نیابتی اش توانست اسرائیل را در احاطه بگیرد. امروز همه اینها، ناکار شده است. جایگاه ایران ارتقا یافته، قدرتش به رخ همگان کشیده شده و به بازیگری موثر تبدیل شده است که در هیچ حالتی نمی توان آن را نادیده گرفت.
ادامه مطلب
در سطح منطقه‌ای روشن است که رهبران و ملت‌های منطقه از جنگ و هرج و مرج خسته شده‌اند و در حالی که غرق در بحران‌های بی پایان خود هستند در حسرت حرکت رو به جلوی جهان هستند. در سطح بین المللی می‌توان از نقش آمریکا و نیز تغییرات سیاسی و اجتماعی در اروپا هم زمان صعود قدرت‌های بین المللی مانند هند و چین و در آخر جنگ اوکراین به عنوان عوامل موثر در این جنب و جوش نام برد.
ادامه مطلب
ممکن است واشنگتن ناچار باشد که با نقش روزافزون چین در منطقه کنار بیاید هرچند احتمالا برای بسیاری از آمریکاییان ناخوشایند باشد اما این هزینه کاهش مشارکت ایالات متحده در خاورمیانه است.
ادامه مطلب
با توجه به شراکت ایران در حملات به اسرائیل، این احتمال وجود دارد که جنگ رو به رشد سایه میان تل آویو و تهران، تشدید شود. اسرائیلی ها، الگوی پیشین حملات به غزه را که نوعا دایره محدودی داشت، تکرار نخواهند کرد. با توجه به گستره و موفقیت حمله حماس، اسرائیلی ها به محض تامین امنیت شهرهای مرزی، عملیات چشمگیری را هم از زمین و هم از هوا علیه غزه انجام خواهند داد.
ادامه مطلب
بیش از ۶۵ درصد جمعیت خاورمیانه را جوانان زیر ۳۰ سال تشکیل می دهند که در دوره ای ناآرام و پراضطراب در سطح بین المللی و منطقه ای رشد کرده اند و شخصیت آنها شکل گرفته است. آنها در عصر تحول علمی و فناوری عظیمی رشد کرده اند که توانایی ها و امکانات منحصر به فردی در اختیار آنان قرار داده است. قدرت محاسباتی و مخابراتی گوشی های هوشمند آنها فراتر از قدرت محاسباتی اولین سفینه هایی است که به سوی کره ماه پرتاب شدند. این مسئله به آنان احساس اعتماد به نفس داده است و منتظر نقش آفرینی در تصمیم گیری ها و مشخص کردن مسیر و کسب دستاوردهای سریع هستند.
ادامه مطلب
کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «مجمع گفت وگو و همکاری» طرحی است که جمهوری اسلامی پس از شکل گیری توافق با ریاض و اجرایی شدن به شکل بازگشت به روابط دوجانبه، آن را مطرح کرده و قرار است جزئیات آن پس از تدوین به ریاض، ابوظبی، دوحه، مسقط، کویت، منامه و بغداد ارسال شود. طرحی که در صورت موفقیت می تواند منطقه را پس از دهه ها تنش و تصاعد بحران وارد دوره ای از مصالحه و همکاری بر مبنای متغیرهای نوظهور کند.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که قریب دو سال از سکانداری دکتر امیرعبداللهیان در دستگاه دیپلماسی می گذرد در یک ارزیابی اجمالی می توان اذعان کرد که نحوه عملکرد مجموعه سیاست خارجی در برخی اولویتها از جمله تقویت روابط با همسایگان، عضویت در سازمان شانگهای، گسترش روابط با روسیه و چین، افزایش مبادلات خارجی بویژه با همسایگان و ارائه تسهیلات به ایرانیان و دیپلماسی فرهنگی با موفقیت چشمگیر همراه بوده است.
ادامه مطلب
ایران علاوه بر حضور در سوریه، در لبنان از طریق حزب‌الله، در عراق از طریق گروه‌های مسلحی مانند یگان‌های الحشد الشعبی، در یمن، جایی که حوثی‌ها را حمایت می‌کند، و در سرزمین‌های فلسطینی از طریق حماس و جهاد اسلامی، نفوذ دارد. به همین علت جمهوری اسلامی ایران یک بازیگر اساسی کلیدی در منطقه است.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: موقعیت ایران در این پهنه آبی که تنها پنجره ما به آب‌های آزاد و راه اصلی تجارت ما با جهان خارج است، به‌‌طور نسبی در حال ضعیف‌شدن است.
ادامه مطلب
با گسترش روابط دیپلماتیک چین و کشورهای خاورمیانه در دهه گذشته، ادعاهای دروغین واشنگتن آشکار شد. جامعه بین المللی باید از تلاش کشورهای خاورمیانه برای مذاکره و دستیابی به راهکار های دیپلماتیک برای حل بحران های این منطقه، حمایت کند.
ادامه مطلب
ایمان صمدی نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران همواره جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر اصلی در منطقه حفظ کرده و در مناطقی مانند سوریه، لبنان و یمن اعمال نفوذ کرده است. ایران با مدیریت دقیق روابط خود و بازی استراتژیک با ورق های خود، توانسته درجه ای از ثبات را در میان محیطی که مشخصه آن سطوح بالای آنتروپی است، حفظ کند. بر اساس مفهوم آنتروپی در روابط بین الملل، میزان بی نظمی یا هرج و مرج می تواند بر رفتار و تصمیم گیری دولت ها در نظام بین الملل تأثیر بگذارد.
ادامه مطلب
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عناصر نظم مطلوب منطقه ای ایران یعنی نظم درون زا درست در تضاد با عناصر نظم منطقه ای برونگرا است. این ثبات می خواهد، آن بی ثباتی، این مداخله مثبت قدرت های خارجی را طلب می کند، آن مداخله منفی، این مشارکت در نظم را هدف می داند، آن مشارکت را وسیله، این نظم بدون اسرائیل را دنبال می کند، آن یکی نظم با اسرائیل، این به ملت ها اصالت می دهد، آن به دولت ها، این مهندسی نظم از قاعده به رأس را دنبال می کند، آن از رأس به قاعده و بالاخره این هسته نظم منطقه ای را روابط همسایگی مبتنی بر اعتماد متقابل می داند و آن یکی هسته نظم را روابط مبتنی بر هژمونی و تفوق تلقی می کند. توافق ۱۰ مارس میان ایران و عربستان با نقش محوری چین به عنوان میانجی و بالانسر جدید منطقه ای نشان می دهد عناصر منطقه گرایی درونزا کنار هم قرار گرفته است.
ادامه مطلب
ایران در واقع دارای یک سنت دولتی باستانی رهبری در منطقه است که از امپراتوری ایران در دوران هخامنشیان آغاز شد، زمانی که قدرت ایران از رود سند تا دریای مدیترانه، از هند تا بالکان و از مصر و عربستان تا قفقاز بود. در آن زمان بود که ایران، در اصطلاح علمی مدرن، بزرگترین قدرت بزرگ و دولت اصلی بود.
ادامه مطلب
نمایندگان وزارت امور خارجه، پنتاگون و شورای امنیت ملی در کاخ سفید به نمایندگی از امریکا در گفت وگوهای ریاض شرکت می کنند. به گفته یک منبع، توجه مذاکره کنندگان نه فقط به موضوع گسترش نظامی تهران در خاورمیانه، بلکه به موضوع نزدیکی جمهوری اسلامی ایران و روسیه در زمینه همکاری های نظامی – فنی نیز جلب شده است.
ادامه مطلب
ایشان خاطرنشان کردند: یک عده‌ای ادعای فهم سیاسی می کنند اما تحلیل‌هایشان در روزنامه و فضای مجازی واقعاً انسان را متأسف می کند. می گویند برای اینکه بتوانید این اغتشاش‌ها را تمام کنید باید مشکلتان را با آمریکا حل کنید؟! مذاکره مشکل ما را با آمریکا حل نمی‌کند؛ مشکل ما را با آمریکا یه چیز حل می کند اینکه با آمریکا باج بدهیم، اما نه فقط یک باج، دائم باج می خواهند. کدام ایرانی با غیرتی حاضر است چنین باجی بدهد؟ کسی که ایرانی باشد و غیرت داشته باشد حاضر نیست این باج ها را نمی دهد، چرا نمی فهمند، آمریکا می خواهد، ملت ایران از همه خطوط قرمز عبور کند.
ادامه مطلب
اما زیان بعدی امضا نشدن توافق، بسیار بیشتر از فوایدی است که ایران و آمریکا از امضای آن به دست خواهند آورد. اگر سود و زیان را هم ملاک قرار دهیم، آمریکا و ایران به سمت امضای توافق پیش خواهند رفت چرا که پیامدهای امضا نشدن آن برای هر دو طرف سنگین است.
ادامه مطلب
محاسبات چین درباره ایران تغییر پیدا خواهد کرد اگر توافق جدید صورت گیرد. به دور از تهدید ناشی از تحریم‌ها، چین سرمایه‌گذاری خود را در ایران افزایش خواهد داد و نفوذ خود را در این کشور و خاورمیانه تعمیق خواهد بخشید.
ادامه مطلب
آمریکا و متحدانش در حال کار برای تقویت امنیت خود از گذر زنجیره ای از تدابیر دفاعی هستند، اما ایران، همین تدابیر دفاعی را تهدیدی برای امنیتش می بیند و وادار می شود با تدابیر خودش به آن واکنش نشان دهد. نتیجه این که، در گذر زمان، دو طرف احساس امنیت کمتری خواهند کرد.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد بهترین کار تمرکز بر همین غرب آسیا باشد و بیش از همه همسایگان خود را دریابیم و به فکر توسعه روابط با آنها باشیم. و الا مثل نظم شکل گرفته بعد از جنگ جهانی دوم به جای بازیگر بودن، سرگردان نگاه به بازیگران خواهیم بود و نه شرقی و نه غربی خواهیم شد و صرفا نگاهمان یا به شرق دوخته خواهد شد، یا توجهمان به غرب خواهد بود یا صرفا در انتظار معجزه ای از جنبش عدم تعهد، پیمان شانگهای، اتحادیه اوراسیا خواهیم ماند.
ادامه مطلب
کشمکش در مذاکرات کنونی طبق اطلاعات به بیرون درز کرده فقط درخصوص توافق هسته‌ای نیست بلکه بر سر تعیین مناطق نفوذ ایران و آمریکا نیز است.
ادامه مطلب
چه توافق هسته ای زنده شود یا نشود، ضروری است که واشنگتن نیز در سیاست دیرپای خود برای انزوای ایران، باز اندیشی کند.
ادامه مطلب
مروز کشورهای عرب از نظر ژئوپلتیک ضعیف هستند و این شرایط به بازیگرانی مانند ترکیه، ایران و روسیه اجازه می دهد تا از خلاء موجود برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند. چین نیز با روش ویژه خود وارد منطقه مدیترانه شده است و محتاطانه تلاش می کند بدون درگیری روابطش در منطقه را تقویت کند.
ادامه مطلب
حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خاورمیانه کنونی در حال سبزه آرایی با حلقه های چند منظوره مکمل ناتو با ابتکار ایالات متحده امریکاست. گسترش ناتو به شرق مهمترین تهدید ترکیبی حقوقی، نظامی، سیاسی و ژئواستراتیک و هیدروپالیتیک فرا روی منافع ملی طیفی از کشورهای مخالف نظم بین الملل لیبرال، مانند ایران، روسیه و چین است.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر به خاورمیانه فرصتی برای بایدن خواهد بود تا با توقف در اسرائیل و عربستان سعودی بر طیف گسترده ای از مسائل مورد اختلاف و بی اعتمادی بین متحدان قدیمی متمرکز شود. مذاکرات هسته ای ایران، تولید و قیمت نفت و تعهدات امنیتی ایالات متحده به خاورمیانه از جمله این مسائل خواهد بود.
ادامه مطلب
ولید فارس می نویسد: تا کنون آمریکا، کشورهای عربی و اسرائیل را زیر فشار قرار داده تا از حمله به اهدافی در داخل ایران در واکنش به حملات موشکی سپاه پاسداران در منطقه خودداری کنند ولی اگر شهرهای کشورهای عربی و اسرائیل هدف قرار گیرند، این فشار برداشته خواهد شد.
ادامه مطلب