به باور کارشناسان، ایران و روسیه دارای علایق و اهداف مشترکی در خاورمیانه هستند و صرف نظر از مسائل مختلف، این اهداف مشترک همواره ثابت و احتمالا افزایش خواهد یافت. به عنوان مثال، در گفت وگوهای وین، برای افزایش امنیت منطقه، روسیه خواستار تثبیت و نزدیکی روابط کشورهای حوزه خلیج فارس شده است.
ادامه مطلب
همان طور که روسیه تلاش می کند مانع گسترش نظامی غرب و ناتو به سوی مرزهایش شود، ایران نیز به دنبال کاهش نفوذ آمریکا در منطقه خاورمیانه و غرب آسیاست. شاید بتوان گفت ایران به لطف هم پیمانانی که در منطقه دارد – به ویژه یمن – بیش از روسیه توانایی آسیب رساندن به آمریکا را دارد.
ادامه مطلب
ابراهیم رئیسی در همه جا برای شنوندگان سخنان خوشایندی ایراد کرد و به ویژه، با پیش بینی قریب الوقوع پایان ناتو نمایندگان روسیه را خرسند کرد.
ادامه مطلب
مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر نگاه به شرق صرفا، برای ایجاد رهایی از بن بست های اقتصادی و بدست آوردن منافع تجاری و اقتصادی است؛ باید گفت که در عصر کنونی اقتصاد نه شرقی است و نه غربی بلکه اقتصاد بین المللی و جهانی شده است، به همین جهت وقتی آمریکا تحریمی علیه ایران وضع می کند اقتصاد جهانی در شرق و غرب به این تحریم ها عمل می کنند و به آن پایبند هستند. لذا با در نظر گرفتن دست آوردهایی که برای سفر دکتر رئیسی به مسکو در باب همکاری های تجاری و اقتصادی و همچنین تقویت همکاری های نظامی و نمایش اتحاد دو کشور در بحبوحه تحریم ها می توان در نظر گرفت باید توجه کرد که چرا چند مسئله بسیار مهم در این سفر بدان پرداخته نشد.
ادامه مطلب
سفر ابراهیم رئیسی به مسکو و دیدارش با ولادیمیر پوتین، هرچند در زمانی حساس صورت می گیرد ولی نتوانسته است نگرانی های ایران را از امکان تلاش مسکو برای سیطره بر تصمیم گیری ها در تهران و تبدیل کردن ایران به بخشی از منظومه خود که ایران را از ایجاد توازن در روابطش بین شرق و غرب محروم خواهد کرد، برطرف کند. به ویژه که جاه طلبی های مسکو برای تثبیت جایگاه و نفوذ خود در خاورمیانه، از دروازه تفاهم با واشنگتن و کشورهای غربی می گذرد. همین بی اعتمادی ایران به مسکو، موضع اخیر رهبر عالی ایران، (آیت الله) علی خامنه ای را قابل درک می کند که به طور ضمنی به برداشتن موانع از مقابل امکان مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا بدون دست کشیدن از موضع منفی مرتبط با ساختار ایدئولوژیک نظام ایران، اشاره دارد که همچنان آمریکا را دشمنی می داند که نباید در برابر آن و سیاست های ظالمانه اش تسلیم شد.
ادامه مطلب
رئیسی بیش از آن که به دنبال جلب حمایت روسیه در مذاکرات وین باشد، به دنبال تقویت روابط درازمدت با مسکو است در حالی که رئیس جمهوری سابق، حسن روحانی، بیشتر به گسترش همکاری با غرب چشم دوخته بود.
ادامه مطلب
رویدادهای اخیر در قزاقستان نشان داد که مشکلات و تهدیدها می توانند برای همه کشورها افزایش یابند. از این رو، ایران به همراه روسیه مسائل مبرم در اوضاع بین الملل و منطقه را بررسی می کنند، گره های اصلی تهدید برای دو کشور را شناسایی می کنند و مشخص می شود که دو کشور در مورد مشکلات اصلی منطقه تا چه اندازه اتفافق نظر دارند.
ادامه مطلب
در سفر ابراهیم رئیسی به مسکو، موارد بسیاری مشخص خواهد شد. در یک کلام، پیش نیازهای یک گفت وگوی موفق میان ریاض و تهران در حال ظهور است. در غیر این صورت، هرج و مرج در منطقه فقط بدتر خواهد شد که دشمن مشترک یعنی داعش می تواند، از آن سوء استفاده کند. هیچ کس خواهان تحقق چنین سناریویی نیست.
ادامه مطلب
محمود فاضلی در یادداشتی می نویسد: پوتین خواستار کنار گذاشتن هرگونه گسترش بیشتر ناتو، مسدود کردن دائمی پایگاه‌های آن در قلمرو شوروی سابق و خروج تسلیحات هسته‌ای آمریکا از اروپا است.
ادامه مطلب
البته بعید است که توافقی در دیدار رئیسی از مسکو امضا شود اما روسای جمهوری دو کشور درباره جزئیات این توافقنامه با یکدیگر گفت وگو خواهند کرد. البته حتی در صورت امضای توافق نیز نباید انتظار داشت که دولت روسیه تسلحیات پیشرفته در اختیار ایران قرار دهد. روسیه پیش از این نیز از انجام تعهدات خود در قبال ایران طفره رفته است. جمهوری اسلامی بارها برای خرید اسلحه از روسیه به این کشور مراجعه کرده اما مسکو هر بار به بهانه ای از فروش جنگ افزارهای پیشرفته به ایران خودداری کرده است.
ادامه مطلب
تصمیم‌های سیاسی پوتین درباره اوکراین و ایران به‌خوبی بیانگر راهبرد ضدغربی مسکو است. از این رو، ضروری است که واشنگتن در خصوص اعتماد به تضمین‌هایی که روسیه در هر دو جبهه می‌دهد، محتاط باشد. این ضرورت با نگاهی به مداخله‌های فنی و دیپلماتیک پیشین روسیه در برنامه هسته‌ای ایران روشن‌تر می‌شود.
ادامه مطلب
موضوع مهم تر برای روسیه این است که اقدامات چین در آسیای مرکزی با هدف بیرون راندن روسیه از منطقه نباشد. تمام رزمایش‌هایی که چینی‌ها بدون مشارکت روسیه انجام می‌دهند، ساخت تاسیسات نیمه نظامی، توافق‌نامه‌های دوجانبه، دیدارهای مقامات عالی رتبه نظامی و غیره، با هدف تامین منافع چین انجام می شود.
ادامه مطلب
روسیه از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی درخواست کرد که همه طرح های عضویت از جمله تقاضای اوکراین برای عضویت در ناتو را به حالت تعلیق در آورد و رزمایش نظامی در مجاورت روسیه را متوقف کند. ینس استولتنبرگ با اشاره به این که: «هر کشوری حق دارد مسیر خود را انتخاب کند» رویکردی نشان داد که به خواسته های روسیه پاسخ نخواهد داد.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید شما هم مدت هاست بحث «ناتو» پیرامون درگیری ها میان روسیه و غرب بر سر اوکراین را شنیده اید. شاید بتوان گفت که ناتو تنها نوک کوه یخی است که از آن صحبت می شود و موضوعی است که معمولا برای ناظران خارجی جذاب به حساب می آید. در این مقاله قصد داریم تا به اهمیت اوکراین، نه از نگاه بیرونی بلکه از نگاه روسیه بپردازیم.
ادامه مطلب
عبدالباری عطوان می نویسد: هرجا که تونی بلر، نخست وزیر اسبق انگلیس پا می‌گذارد (او مشاور دولت رئیس جمهوری سابق، نظربایف بوده است) به نوعی نشانه تشدید فساد و آغاز زمینه سازی برای انقلاب‌های رنگی است و ما درس‌های بسیاری از مشورت‌دهی‌های او به کشورهای حاشیه خلیج فارس و غیر خلیج فارس داریم.
ادامه مطلب
آنچه تحلیلگران روسی می گویند که ترکیه با کشورهای ترک خارج از کشور انجام می دهد دقیقاً شبیه کاری است که روسیه با ابتکار عمل "جهان روسیه" ("Russkiy mir") خود انجام می دهد. این دو با هم همپوشانی دارند و ناکامی مسکو در به رسمیت شناختن این امر ممکن است به آنکارا اجازه دهد تا نفوذ خود را نه تنها در آنچه کرملین آن را "خارج نزدیک" می نامد، بلکه به کشور نزدیکتر نیز گسترش دهد.
ادامه مطلب
پوتین بر «ضمانت های امنیتی» درخواستی مسکو تمرکز کرده که پیش نویس آن هفته گذشته به آمریکا و ناتو ارائه شد که شامل رد هر گونه گسترش در آینده و هرگونه فعالیت ناتو در قلمرو شوروی سابق به عنوان یک منطقه حائل است. در غرب، این موضوع به عنوان حمله به حاکمیت چندین کشور و تلاش برای معکوس کردن پایان پیمان ورشو و اتحاد جماهیر شوروی مورد انتقاد قرار می گیرد. با این حال پوتین گفت، "یک واکنش مثبت کلی" به این پیشنهادها وجود دارد و اعلام کرد که اولین مذاکرات بین نمایندگان روسیه و آمریکا در اوایل ژانویه در ژنو انجام می شود.
ادامه مطلب
الیاس واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این مدل اکنون در روسیه جاری است ولی ماهیت تحزب و فعالیت های سیاسی ترکیه در معنای مورد نظر غربی ها دموکراتیک تر از روسیه است، از این رو دستاوردهای اقتدارگرایی که ولادیمیر پوتین به دنبال بحران های داخلی در فدراسیون روسیه به راحتی کسب کرد و سال هاست در سایه نتایج مثبت این اقتدارگرایی، شخصیت محبوب روس ها محسوب می شود، برای اردوغان به آسانی حاصل نمی شود و از این رو می توان گفت: سیاست ورزی در ترکیه امری به مراتب دشوارتر از روسیه و حتی ایران است.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فنلاندیزاسیون یک اصطلاح زمان جنگ سرد بود و به رفتار ویژه هلسینکی در طول رقابت شرق و غرب و تمهید آن برای جلوگیری از قورت داده شدن بدست غول همسایه شرقی می پرداخت. فنلاند بر خلاف کشورهای کمونیستی شرق و مرکز اروپا دارای نظام دموکراسی و اقتصاد بازار بود. اما برای جلوگیری از هراسان شدن مسکو و حفظ حاکمیت ملی خود، از ورود به اتحادیه های سیاسی و نظامی غربی خودداری کرد و همیشه سهم ویژه ای هم در تجارت خارجی برای روسیه در نظر می گرفت. پیگیری موفقیت آمیز این سیاست مستلزم همراهی نیروهای اجتماعی و بخش های اقتصادی برای کنترل عرصه سیاسی و تضمین حضور نیروهای میانه و اجتناب از قدرت گیری نیروهای ضد شوروی بود. این سیاست مماشات و باج دهی، بخشی از تکاپوی حفظ استقلال ملی و همسایگی خرگوش با خرس بود.
ادامه مطلب
ناتو با آغاز این ماموریت در کشورهای بالتیک، به الحاق غیرقانونی کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۷ واکنش نشان داد. به گفته ناتو، این بزرگترین تمهید برای تقویت و تسلیح نیروها از زمان پایان جنگ سرد بود. از دیدگاه طرفداران این ایده، گسترش ماموریت EFP سیگنال مناسبی در پاسخ به استقرار نیروهای روسیه در مرز اوکراین خواهد بود. مقامات نظامی ناتو این ماموریت را به نوعی سیم خاردار برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه می بینند.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جای تعجب است که بایدن در ژوئن گذشته در ژنو در یک نشست سه ساعته با همتای روسی خود، ولادیمیر پوتین، تایید کرده بود که روسیه خواهان جنگ سرد جدیدی نیست و پوتین نیز با تحسین تجربیات بایدن موافقت کرد که دو کشور برای تشکیل گروه های کاری برای کنترل تسلیحات استراتژیک اقدام کنند. اما در اثنایی که سازوکار تنش زدایی با غرب در حال شکل گیری بود، پوتین با دستور استقرار گسترده نیروها در مرز با اوکراین یک چرخش ناگهانی در رویکرد از سازش به تقویت نظامی تهاجمی را به نمایش گذاشته است.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی اذعان داشت که با قاطعیت نمی توان گفت که دور هشتم یک شکست پیشاپیش مانند دور هفتم خواهد بود، اما بی شک می توان این را گفت که به دلیل اصرار دولت رئیسی بر بسته پیشنهادی خود و همچنین پاسخ منفی اروپایی‌ها و آمریکا، این دور از مذاکرات شکننده ترین دوره از مذاکرات وین خواهد بود.
ادامه مطلب
غرب، روسیه را دشمنی سرسخت می‌بیند و روسیه نیز اغلب مرتکب اشتباهی مشابه می‌شود؛ غرب "آشفتگی و بی‌نظمی" را تعبیر به "توطئه" می‌کند و مسکو نیز باور دارد غرب به دنبال سرنگونی‌اش است. این نگرش‌های منسوخ، که با انزوای تحمیلی ناشی از همه‌گیری کرونا تشدید شده، خطراتی بالقوه هستد که در بهترین حالت، به سوءتفاهم منجر می‌شوند و در بدترین حالت، به تقابل و صف‌آرایی.
ادامه مطلب
جمهوری فدرال آلمان با خط لوله گاز از طریق دریای بالتیک در موقعیت نامناسبی قرار گرفته است. روسیه اکنون از این موضوع استفاده می کند. آلمان باید اقدامات متقابل را انجام دهد، و می تواند این کار را انجام دهد.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه چهارمین تولید کننده بزرگ گازهای گلخانه ای در جهان که پنج درصد کربن جهان را تولید می کند، از تعهد به پیمان‌های توافق شده برای کاهش استفاده از زغال‌سنگ و انتشار گاز متان خودداری کرده و تمرکز خود را بر روی نیاز به نجات درختان در اجلاس Cop۲۶ قرار داده است. روسیه با حدود ۸۰۰ میلیون هکتار زمین جنگلی، پرجنگل ترین کشور جهان بوده و به صفر رساندن کربن و جذب گازهای گلخانه‌ای توسط جنگل‌های وسیع این کشور را تا سال ۲۰۶۰ هدف گذاری نموده است.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر یک سال قبل در چنین روزهایی از انتشار محتوای مفاد توافقنامه آتش بس ناگورنو قره باغ غافلگیر شدیم، بعد از گذشت یک سال و با توجه به قرائن و شواهد فراوان در مورد توطئه شوم رژیم صهیونیستی، ترکیه و رژیم باکو نباید از غافلگیری سخن بگوییم. اقدامات اردوغان و علیف برای از بین بردن مرز زمینی ایران و ارمنستان، اشغال همه یا بخش هایی از استان سیونیک ارمنستان و ایجاد دالان زمینی به موازات مرز ایران و ارمنستان برای متصل کردن خاک اصلی جمهوری آذربایجان به نخجوان و سپس ترکیه و تبدیل آن به کریدور اصلی انتقال کالا و انرژی از چین به اروپا از طریق ترکیه دیگر اظهر من الشمس است!
ادامه مطلب
الکساندر دوگین، مشاور نزدیک رئیس جمهوری روسیه و کارشناس جغرافیای سیاسی در مصاحبه با رسانه های ترکیه گفت مسکو و آنکارا نقشه راه تازه ای برای منطقه ترسیم کرده اند. وی گفت اردوغان اهمیت شبه جزیره کریمه برای روسیه را درک می کند و روسیه نیز اهمیت حل و فصل مساله قبرس را برای ترکیه. وی گفت این احتمال وجود دارد که ترکیه موضع خود در قبال کریمه را تغییر دهد و روسیه نیز حاکمیت ترکیه بر قبرس شمالی را به رسمیت بشناسد.
ادامه مطلب
شعیب بهمن در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تاکید کرد که جنگ قره باغ در سال گذشته در پیوستگی کامل با تحولات منطقه غرب آسیا با محوریت سوریه و عراق قرار دارد. هم به دلیل حضور عریان و مستقیم بازیگرانی نظیر ترکیه و اسرائیل در این جنگ، هم نوع پیشروی نظامی نیروهای آذربایجان در قره باغ و مهمتر از آن طرح هایی مبنی بر ایجاد انسداد مرزی، زمینی و ترانزیتی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان نشان داد که تحولات قفقاز جنوبی بعد از جنگ قره باغ در پیوند کامل با تحولات غرب آسیا قرار دارد. یعنی سعی شد نفوذ ایران در سوریه و عراق با قطع حضور جمهوری اسلامی در قفقاز جنوبی پاسخ داده شود. این مسئله پیشتر، هم مورد توجه ترکیه و هم مورد توجه روس ها بود. در این بین متاسفانه مقامات مسئول در جمهوری اسلامی ایران خیلی دیر متوجه این واقعیت شدند. ایران در مقایسه با ترکیه و روسیه خیلی دیر فهمید که تحولات خاورمیانه چه تاثیر مستقیمی بر تحولات منطقه قفقاز و جنگ قره باغ در سال گذشته داشت و دارد. به همین دلیل تهران خیلی دیر دست به واکنش در منطقه قفقاز جنوبی زد. چون تا زمانی که به صورت رسمی و عریان منافع و امنیت ایران در مرزهای شمالی غربی از جانب آذربایجان و ترکیه تهدید نشد، ایران عملاً دخالت جدی و معناداری در تحولات منطقه قفقاز جنوبی نداشت.
ادامه مطلب
یوگنی ساتانوفسکی، مدیر انستیتوی خاورمیانه در مسکو و رئیس سابق کنگره یهودیان روسیه، رهبری روسیه را مقصر دانست که نسبت به اظهارات اردوغان در مورد کریمه که به آن به عنوان قلمروی از ترکیه نگاه می کند، واکنش نشان نمی دهند و فقط نظاره گر هستند. وی همکاری دو کشور را به سخره گرفت و گفت: "ما برای ترک ها در کارخانه های کشتی سازی استانبول کشتی می سازیم، زیرا ما مانند آنها کارخانه کشتی سازی نداریم، همچنین گاز و نفت آنها را تامین می کنیم و برایشان در حال ساخت نیروگاه هسته ای هستیم. همچنین با هزینه خود صنعت گردشگریشان را تقویت کرده ایم." وی یادآور شد که "اردوغان گفته است که کریمه جزئی از روسیه نیست. او هنوز نگفته که کریمه جزئی از ترکیه است، اما فردا این را هم می گوید."
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توافق بایدن با آلمان در برداشتن موانع باقی مانده در تکمیل خط لوله، برنامه دو دهه ای پوتین را برای ساختار شبکه های خط لوله گازی اوراسیا و با هدف تحمیل یک مدل همکاری اوراسیایی در اروپا با روسیه را به ثمر رسانده است. علیرغم موضع ثابت آلمان مبنی بر اینکه خط لوله یک پروژه تجاری است و نه سیاسی، قصد آشکار روسیه ایجاد اتحاد با آلمان و سپس اتریش، هلند و بلژیک علیه اروپای شرقی و شمالی بوده است. این جسورانه ترین تلاش روسیه برای تجزیه اتحادیه اروپاست و اثر ژئوپلتیک تکمیل این پروژه می تواند ویرانگر باشد.
ادامه مطلب