مطالب مرتبط با کلید واژه

خاورمیانه


چین و نظم نوین منطقه ای در غرب آسیا
عناصر منطقه گرایی درونزا

چین و نظم نوین منطقه ای در غرب آسیا

سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عناصر نظم مطلوب منطقه ای ایران یعنی نظم درون زا درست در تضاد با عناصر نظم منطقه ای برونگرا است. این ثبات می خواهد، آن بی ثباتی، این مداخله مثبت قدرت های خارجی را طلب می کند، آن مداخله منفی، این مشارکت در نظم را هدف می داند، آن مشارکت را وسیله، این نظم بدون اسرائیل را دنبال می کند، آن یکی نظم با اسرائیل، این به ملت ها اصالت می دهد، آن به دولت ها، این مهندسی نظم از قاعده به رأس را دنبال می کند، آن از رأس به قاعده و بالاخره این هسته نظم منطقه ای را روابط همسایگی مبتنی بر اعتماد متقابل می داند و آن یکی هسته نظم را روابط مبتنی بر هژمونی و تفوق تلقی می کند. توافق ۱۰ مارس میان ایران و عربستان با نقش محوری چین به عنوان میانجی و بالانسر جدید منطقه ای نشان می دهد عناصر منطقه گرایی درونزا کنار هم قرار گرفته است.

ادامه مطلب
ایران با توافق با عربستان،انزوای منطقه ای خود را کاهش می دهد
تنش زدایی بین تهران و ریاض به پایان یافتن سریع مناقشه یمن منجر نمی شود

ایران با توافق با عربستان،انزوای منطقه ای خود را کاهش می دهد

این واقعیت که ایران توانسته است انزوای منطقه ای خود را بدون تغییری در شالوده سیاست خارجی خود کاهش دهد، برای تهران موفقیت محسوب می شود. این تحول باعث خواهد شد که تلاش های آمریکا برای منزوی ساختن ایران با مشکل روبرو شود و این خود نیز موفقیتی دیگر برای تهران است. 

ادامه مطلب
نگاهی متفاوت به میانجیگری چین میان ایران و عربستان
نقش جدید پکن در مناسبات خاورمیانه

نگاهی متفاوت به میانجیگری چین میان ایران و عربستان

عرفان ابراهیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با اعلام خبر توافقات ایران و عربستان در پکن، شاهد جدیدترین نقشی بودیم که چین آن را برعهده گرفته است؛ نقش میانجیگری نیز در راستای اهداف اقتصادی این کشور قرار می گیرد و در موضوع ایجاد دوباره روابط میان ایران و عربستان، چنین نقشی به خوبی دیده می شود. چین در راستای کسب هرچه بیشتر جایگاه قدرت جهانی، با راهبردی اقتصادی، ابزارهای گوناگونی را بکار گرفته است؛ ابزار میانجیگری، یکی از آنهاست که در توافق اخیر به خوبی مورد بهره برداری قرار گرفت.

ادامه مطلب
همه چیز روی کاغد است؟
نیم‌نگاهی تحلیلی به حواشی احتمالی توافق ایران و عربستان

همه چیز روی کاغد است؟

با امضای توافق سه‌جانبه برای احیای روابط ایران و عربستان، برخی تحلیلگران و ناظران نیم‌نگاه جدی به نیاز عربستان برای استفاده از کارت بازی تهران با هدف فشار به حوثی‌ها و انصارالله دارند. از این منظر می‌توان این احتمال تحلیلی را مطرح کرد که ریاض و حتی واشنگتن برای پایان‌دادن به جنگ یمن که ششم فروردین ماه سال آتی وارد نهمین سالگرد خود می‌شود، سعی کرده‌اند توافق ازسرگیری مناسبات با ایران را امضا کنند.

ادامه مطلب
ایران، کشوری دارای مولفه های قدرت بزرگ منطقه ای
موانعی که جلوی ابرقدرت شدن منطقه ای را می گیرد

ایران، کشوری دارای مولفه های قدرت بزرگ منطقه ای

ایران در واقع دارای یک سنت دولتی باستانی رهبری در منطقه است که از امپراتوری ایران در دوران هخامنشیان آغاز شد، زمانی که قدرت ایران از رود سند تا دریای مدیترانه، از هند تا بالکان و از مصر و عربستان تا قفقاز بود. در آن زمان بود که ایران، در اصطلاح علمی مدرن، بزرگترین قدرت بزرگ و دولت اصلی بود.

ادامه مطلب
نیویورک تایمز: با توافق ایران و عربستان، امیدهای اسرائیل نقش برآب شد
دگرگونی در دیپلماسی خاورمیانه با میانجیگری چین

نیویورک تایمز: با توافق ایران و عربستان، امیدهای اسرائیل نقش برآب شد

توافقی که در گفت وگوهای پکن برای از سرگیری رابطه میان تهران و ریاض به دست آمد، دست کم نشان از یک بازآرایی موقت در اتحادها و رقابت های معمول دارد و واشنگتن را به حاشیه می راند. از آن طرف اکنون اسرائیل در می یابد که امیدهایش به تشکیل یک ائتلاف ضدایرانی با عربستان سعودی، آشکارا نقش بر آب می شود. 

ادامه مطلب
نعل وارونه سعودی
اهداف سیاست های یک بام دو هوای عربستان در قبال ایران

نعل وارونه سعودی

علی لقمانی در گفت گویی تاکید می کند که «وضعیت دیپلماتیک تهران در نقطه ای بسیار شکننده قرار گرفته است.» لذا به باور این تحلیلگر مسائل غرب آسیا، نه فضا برای تحرکات مثبت دیپلماتیک مانند نشست بغداد فراهم است و نه حتی در صورت ازسرگیری این نشست ها در عراق و دیدار احتمالی مقامات دو طرف ایرانی و عربستانی می توان به نتیجه ملموس و عملی دلخوش بود. 

ادامه مطلب
السودانی در مسیری جدید یا تکرار تراژدی عادل عبدالمهدی!
شکافی در مناسبات تهران - بغداد شکل خواهد گرفت؟

السودانی در مسیری جدید یا تکرار تراژدی عادل عبدالمهدی!

حمایت تمام‌قد نوری المالکی و دیگر افراد و احزاب وابسته به چارچوب هماهنگی از دولت السودانی برای مدیریت داخلی عراق به‌خصوص درباره مسائل اقتصادی و معیشتی، مناسبات منطقه‌ای این جریان (چارچوب هماهنگی) را به اولویت‌های پایین‌تری کشانده است. مجموعه این نکات حکایت از آن دارد که دولت محمدشیاع السودانی به دنبال طی مسیری جدید است که می‌تواند به صورت ناخواسته و اجتناب‌ناپذیر به شکاف در مناسبات بغداد با تهران منجر شود.

ادامه مطلب
آزمون روابط تهران – پکن

آزمون روابط تهران – پکن

جلال خوش چهره در نوشتاری تاکید دارد که ابراهیم رئیسی با هیئتی بلند پایه که شامل وزیران امورخارجه، راه، نفت، کشاورزی به همراه رئیس کل بانک مرکزی و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای است راهی پکن شده تا جان تازه‌ای به روابط خارجی ایران بدهد. نگاهی مفهومی به هیئت همراه رئیس جمهوری نشان از امید رئیس دولت به نتایج این سفر دارد. مهم‌ترین هدف‌گذاری در این سفر در نگاه تهران، تعیین تکلیف قرارداد ۲۵ ساله چین با ایران است که از سال ۲۰۱۶ میلادی( دی ۱۳۹۴) تا کنون همچنان در بلاتکلیفی است.

ادامه مطلب
خاورمیانه در انتظار زلزله ژئوپلیتیک؟!
برجام، انتخابات ترکیه و مساله فلسطین مهمترین موضوعات اثرگذار ۲۰۲۳

خاورمیانه در انتظار زلزله ژئوپلیتیک؟!

صابر گل‌عنبری در یادداشتی می نویسد: پیامدهای شکست مذاکرات و دیپلماسی میان ایران و غرب و شکست احتمالی اردوغان و حزبش در سطوح مختلف زیاد خواهد بود و با وقوع هر کدام و یا هر دو با هم دوره گذار در خاورمیانه وارد مهم‌ترین مرحله خود خواهد شد و می‌توان متعاقب آن در آینده زلزله‌ای ژئوپلیتیک در منطقه را انتظار کشید.

ادامه مطلب
افسانه تنهایی استراتژیک ایران
نظریه ای که در ردش دلایل بسیاری هست

افسانه تنهایی استراتژیک ایران

کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: جبر جغرافیا و جبر فرهنگ که مبنای این نگرش است، در قیاس با مؤلفه‌هایی مانند نوع حکمرانی، نهادسازی و سیاست‌گذاری، اموری فرعی و غیرتعیین‌کننده هستند.

ادامه مطلب
تبدیل خاور میانه به ستونی برای روسیه در رویارویی با غرب
مسکو تهران را شریک خود در دوران تحریم می داند

تبدیل خاور میانه به ستونی برای روسیه در رویارویی با غرب

ایران تجربه بسیار زیادی از زندگی در شرایط تحریم ها دارد. مسکو خود را برای تلاش غرب در جهت اعمال فشار اقتصادی و فناوری آماده کرده بود. روسیه خود قادر به تولید محصولات زیادی است، اما برخی کالاها از جمله محصولات شیمیایی را از ایران خریداری می کند.

ادامه مطلب
افغانستان و معادلات امنیت منطقه‌ای
در دوره خروج امریکا و خاورمیانه همچنان ملتهب

افغانستان و معادلات امنیت منطقه‌ای

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان با مدنظرداشت خصوصیاتش مانند نزدیکی جغرافیایی، گسترش روابط اقتصادی، وابستگی امنیتی، وجود الگوهای دوستی، در زمان حضور امریکا در این کشور، در مجموعه امنیت منطقه ای جنوب آسیا قرار می گیرد. قرار دادن افغانستان در مجموعه امنیتی منطقه ای جنوب آسیا، به اساس وجوه تشابه آن صورت می گیرد. اما حال که حضور امریکا در افغانستان نیست و افغانستان نقشی در اهداف راهبردی و ژئوپولیتیک امریکا ندارد و از سوی دیگر، پاکستان به عنوان یکی از کلیدی ترین بازیگران امنیتی در جنوب آسیا، حضور فعال در افغانستان دارد و از طالبان حمایت می کند، خیلی ها از این هم فراتر رفته اند. 

ادامه مطلب
چرا خاورمیانه آرام نمی گیرد؟
از انقلاب های خونین تا مداخلات و استعمار خارجی

چرا خاورمیانه آرام نمی گیرد؟

احسان سعیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کمتر انتقال قدرتی در خاورمیانه عاری از  خشونت و خونریزی بوده و هر برخاستن و بر جای نشستنی دریایی از خون، تعدی و ویرانی بباور آورده است. این انباشته تاریخی باعث می‌شود که حتی طوایف و دسته‌جاتی که کمترین پیوندی با جماعت حاکم دارند از ترس جان و مال در وقت درگیری‌های قدرت با خشونت تمام وارد شوند و علی‌رغم انتقاد و اختلاف در یک سوی ماجرا قرار گیرند.

ادامه مطلب
تداوم جنگ اوکراین و حفظ وضع موجود در خاورمیانه
سال ۲۰۲۳ چگونه خواهد بود؟

تداوم جنگ اوکراین و حفظ وضع موجود در خاورمیانه

در سطح نظامی جنگ آشکار میان روسیه و اوکراین ادامه خواهد یافت تا این که یکی از طرفین دیگری را شکست دهد. توافقی برای رسیدن به راه حل میانه‌ای وجود نخواهد داشت و به احتمال زیاد سال آینده سال تعیین کننده برای این جنگ باشد.

ادامه مطلب
اهمیت بالای مصر و اردن در خاورمیانه
حتی مهمتر از عربستان ثروتمند

اهمیت بالای مصر و اردن در خاورمیانه

مصر اگرچه کشوری ثروتمند نیست و برای برطرف کردن نیازهای اقتصادی نیازمند صدور نیروی کار به خارج از کشور است، اما همچنان یکی از کشورهای کلیدی تاثیرگذار در تحولات جهان عرب محسوب می شود. 

ادامه مطلب
ایران همچنان تنها امید اروپاست
در صورت توقف صدور گاز به کشورهای «غیر دوست» توسط روسیه

ایران همچنان تنها امید اروپاست

اروپا نمی‌تواند روی نفت ونزوئلا حساب کند؛ زیرا ایالات متحده آمریکا به شرکت شورون خود اجازه داده است که بعد از توقفی هفت ساله دوباره استخراج نفت این کشور را از سربگیرد. به این ترتیب نفت ایران امید اروپا باقی می‌ماند. 

ادامه مطلب
چین جایگزین ایالات متحده در خاورمیانه خواهد بود؟
با کاهش وابستگی امریکا به نفت عربستان

چین جایگزین ایالات متحده در خاورمیانه خواهد بود؟

شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اولین سفر شی جین پینگ به عربستان سعودی در شش سال اخیر به محمد بن سلمان فرصتی داد تا به عنوان یک چهره مهم در امور جهانی، تأثیر خود را در صحنه بین المللی نشان دهد و میزبانی رئیس جمهور چین را به منزله پذیرش ریاض به عنوان مرکز منطقه ای برای نشست های ژئوپلیتیک جهانی تلقی کند.

ادامه مطلب
بر دنیای آشفته امروز چگونه اثر بگذاریم
در سایه اروپای آشفته و احتمال بازگشت ترامپ به قدرت

بر دنیای آشفته امروز چگونه اثر بگذاریم

وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در روابط بین الملل باید مراقب "رابطه ویژه" انگلیس و امریکا باشیم. رابطه ویژه به مفهوم سیاسی یعنی "اغفال امریکا توسط انگلیس". هرگاه در کاخ سفید، رئیس جمهوری بی تجربه باشد و در دفتر نخست وزیر لندن هم، نخست وزیری زیرک باشد؛ دنیا را به هم می زنند. تاچر و ریگان، آرژانتین را تحقیر و گورباچف را اغفال و شوروی را منهدم کردند. تونی بلر، نخست وزیر زیرک انگلیس در ادغام با بوش پسر بی تجربه، با عراق آن کردند که تبعاتش دامنگیر غرب آسیای امروز است. 

ادامه مطلب
سال جدید با مشکلات متعدد خاورمیانه آغاز شد
سرمقاله القدس العربی

سال جدید با مشکلات متعدد خاورمیانه آغاز شد

جهان سال نو میلادی را جشن گرفت و سال سختی را وداع گفت. سالی که شاهد جنگ جدیدی در اوکراین بودیم. این جنگ به افزایش قیمت کالاها، مواد غذایی و حمل و نقل جهانی به ویژه در کشورهای عربی مشخصا مصر، تونس، لبنان، سودان، سوریه و یمن کمک کرد و میانگین تورم و فقر را افزایش داد.

ادامه مطلب
حکومت بر کریمه، تایوان یا قره باغ مهمتر از حفظ صلح و حل مشکلات جهانی شده است
لزوم پرهیز از درگیری های بیشتر و تلاش برای حل تنش های موجود

حکومت بر کریمه، تایوان یا قره باغ مهمتر از حفظ صلح و حل مشکلات جهانی شده است

استفان والت در یادداشتی می نویسد: ظاهرا آن روزهایی که قدرت های بزرگ می توانستند یک جنگ بزرگ را با وسوسه دستاوردهای راهبردی آغاز کنند، به تاریخ پیوسته اند؛ کاری که ژاپن در سال ۱۹۰۵ علیه روسیه کرد یا بیسمارک پروس در جنگ های یکپارچه سازی آلمان انجام داد یا صدام حسین در زمان حمله به ایران و بعد به کویت انجام داد و در هر دو هم به سختی شکست خورد. ایالات متحده به عراق و افغانستان حمله کرد و به باتلاق هایی پرهزینه رسید و مداخله ۲۰۱۱ آمریکا در لیبی هم، به یک دولت ناکارآمد ختم شد. مداخله اسرائیل در لبنان به یک اشغال هجده ساله انجامید که عاقبتی بهتر از تقلای طولانی آمریکا در افغانستان نداشت. یورش صربستان به کوزوو، نهایتا به محاکمه و محکومیت اسلوبودان میلوشویچ به عنوان جنایتکار جنگی انجامید. 

ادامه مطلب
"ترس از خلاء قدرت" و سیاست خارجی آمریکا
برتری نظامی تولید ثروت نمی کند

"ترس از خلاء قدرت" و سیاست خارجی آمریکا

بنیامین فریدمن در پادکست موسسه کاتو می گوید: یکصد سال پیش، غلبه های نظامی می توانست ثروت تولید کند. اکنون اما، شرایط به گونه ای دگرش یافته که چنین دستاوردهایی از اقبال کمتری برخوردار است. دلیل پایه ای اش این است که صد سال پیش، ثروت، بیشتر سرشتی صنعتی داشت و این آسانتر بود که یک غلبه نظامی را به ثروت و قدرت تبدیل کنیم. مثلا با کنترل نظامی مناطقی با تاسیسات گسترده صنعتی، می توانستید با اخذ مالیات و دیگر روش ها، ثروتی را بدست آورید که خوراک بیشتری برای نیروی نظامی شما فراهم می کرد. به عبارت دیگر پیروزی های نظامی می توانست کمک کند که قدرتمندتر باشید. اکنون شرایط دگرش یافته هرچند کاملا هم از آن جهان فاصله نگرفته ایم چرا که هنوز هم خطوط تولید و فاکتورهایی از این قبیل در کار هستند. اما چند دلیل هست که امروزه، تبدیل پیروزی نظامی را به ثروت و قدرت دشوارتر کرده است.

ادامه مطلب
مسئله چین و امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران
چه کنیم روابط پکن و کشورهای عربی تهدید نشود

مسئله چین و امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران

حسن کرمی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پرواضح است، افزایش روند حضور نظامی و فروش تسلیحات چین به اعضای شورای همکاری خلیج فارس بویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی، به معنای دخالت در ساختار امنیت منطقه ای و توازن قدرت به سود نظم سعودی‌محور و قرارگیری در صف‌بندی بلوک ضد ایرانی اعراب است. بر این اساس چنانچه جمهوری اسلامی ایران گام‌هایی اساسی و عقلانی اتخاذ نکند، الگوی امنیتی چین در تقابل با الگوی امنیتی جمهوری اسلامی ایران (توازن درون منطقه‌ای) قرار خواهد گرفت. به عبارت دیگر، در آینده‌ای نه چندان دور، فضای دشمنی بر مناسبات ایران و چین حاکم خواهد شد. 

ادامه مطلب
سیاست خارجی منزه، واقعیتی در دل آرمانشهر
نظریه نوئی که ایران عرضه کرده است

سیاست خارجی منزه، واقعیتی در دل آرمانشهر

دکتر احسان اقبال سعید در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پس از مفاهیم نویی، چون دولت-ملت و سودمحوری محض شاید جمهوری اسلامی ایران نخستین دولتی باشد که مفهوم بهره کشی و رابطه‌ی خریدار-فروشنده را در این عرصه به کناری نهاده و شانیت متفاوتی را برای خود ایجاد کرده است و، چون سپاه حسینی ملازمان رکاب از وهب نصرانی تا حر ریاحی بازگشته از کژی را شامل می‌شود و این خود نماینده و شاهد عادل همان خطوط وسطور نگاشته در بالاتر از این است.

ادامه مطلب
امریکا مجبور به رونویسی از روی دست روسیه و چین
ژئوپلیتیک خاورمیانه در حال تغییر است؟

امریکا مجبور به رونویسی از روی دست روسیه و چین

سیاست محتاطانه ایالات متحده در قبال خاورمیانه در ماه ها و سال های آینده ارتباطی با پیش بینی ها درباره تغییرات ژئوپلیتیک احتمالی در منطقه ندارد. در مقابل، بهتر است که ایالات متحده سیاست خارجی خود را مبتنی بر درس هایی بچیند که باید سال ها پیش می آموخت و مهم ترین آنها این است که برای گسترش نفوذ در خاورمیانه، باید همان راهی را پیش بگیرد که روس ها و حالا چینی ها در پیش گرفته اند؛ یعنی منطقه را به دوست و دشمن تقسیم نکند و با همه تعامل داشته باشد.

ادامه مطلب
خوانشی دوگانه از موضع مکرون
روابط ایران، عربستان و تحولات منطقه‌ای

خوانشی دوگانه از موضع مکرون

سیدوحیدکریمی بر این باور است که اگر ایران یک سیاست خارجی هوشمند، منعطف، دقیق، واقع‌بینانه و کارآمد را در سطح منطقه به کار بگیرد، نهایتا کشورهای منطقه و همچنین فرانسه هم مجبور خواهند شد که ایران را در برنامه‌ریزی و نگاه خود برای تحولات کشوری چون لبنان، سوریه و عراق در نظر بگیرند.

ادامه مطلب
نشست امان و فرصت طلایی دولت السودانی
چرا عراق مهم است؟

نشست امان و فرصت طلایی دولت السودانی

با روی کار آمدن دولت محمدشیاع السودانی و پوست اندازی سیاسی در بغداد، برگزاری نشست همسایگان عراق در اردن با عنوان نشست «بغداد۲» هم یک فرصت طلایی را به دولت تازه نفس در بغداد داده است تا به موازات تقویت روابط با کشورهای همسایه خود در غرب آسیا بتواند نیم نگاهی به افزایش مناسباتش با اروپا داشته باشد. 

ادامه مطلب
مناسبات جدید بن سلمان با چین بازی با آتش است؟
لزوم کمی صبر برای مشاهده اقدامات بعدی

مناسبات جدید بن سلمان با چین بازی با آتش است؟

بهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: قبل از ارزیابی های شتابزده پیرامون مناسبات تازه شکل گرفته میان عربستان و چین، به عبارت بهتر میان بن سلمان و شی جین پینگ، بهتر است بیشتر صبر و تامل کنیم و کمی هم منتظر تحولات بعدی بمانیم. دنیای عرب، رهبران با رویکردهای سیاسی متغیر، نامتعادل و غیرهنجارمند با تقدیرهای سیاسی متفاوت، کم به خود ندیده است.

ادامه مطلب
شی جین‌پینگ پا جای پای امریکا در خاورمیانه می‌گذارد
پر کردن جای خالی نفوذ واشنگتن

شی جین‌پینگ پا جای پای امریکا در خاورمیانه می‌گذارد

خاورمیانه اهمیت محوری برای چین دارد و این کشور طرحی قوی را برای تحکیم تسلط خود بر این منطقه حیاتی آغاز کرده، خاورمیانه منطقه‌ای ملتهب است و نمی توان با قطب‌بندی وارد آن شد و باید بی طرف بود از این رو چین همواره بی طرف است و موضعی علیه هیچ یک از طرف ها در رقابت های منطقه ای از جمله بین عربستان و ایران اتخاذ نمی کند علاوه بر اینکه در قضیه فلسطین نیز بی طرف بوده و موضع متوازنی داشته و طرح تاریخی کمربند و جاده را نیز برای اتحاد کشورهای منطقه ارائه داده است. اینگونه است که چین در به دست آوردن وفاداری همه کشورها از جمله عربستان و کشورهای عضو شورای همکاری و ایران، فلسطین و اسرائیل، سوریه و ترکیه، ترکیه و کشورهای عضو شورای همکاری موفق شده و روابط یکسانی با همه این قدرتهای منطقه ای داشته است. قطعا چین امیدوار است جایگزین امریکا در خاورمیانه شود اما آیا عناصر موفقیت در این زمینه را دارد؟

ادامه مطلب