حملات اخیر آمریکا به مواضع متحدان مسلح وابسته به ایران در شرق سوریه به گونه ای برنامه ریزی شده بود که آسیبی به مذاکرات هسته ای نزند و صرفا پیام بازدارندگی برای ایران بفرستد تا به حملات جدید فکر نکند. این مسئله نشان می دهد واشنگتن حاضر است شرق سوریه را با شبه نظامیان مور حمایت ایران شریک شود البته تا زمانی که این شبه نظامیان به آمریکایی ها حمله نکنند.
ادامه مطلب
حسن شمشادی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: یکی از عوامل مهمی که بی شک مانع از انتفاع مادی ایران از دستاوردهایش در سوریه شده، سیاست و دیپلماسی ضعیف اقتصادی بوده است. البته پرواضح است که تحریم های شدید و ظالمانه اقتصادی که هر دو کشور در این سال ها با آن دست و پنجه نرم کرده اند نیز تشدید کننده این وضعیت بوده است. در کنار این مشکلات در بخش دولتی، بخش خصوصی ایران هم به علت نبود یک چشم انداز روشن و ترس نسبت به سوریه نتوانسته است تا آنطور که باید ایفای نقش کند و به بازار این کشور ورود کند.
ادامه مطلب
مسکو در ادامه سیاست های ایجاد توازن در سوریه، مذاکرات غیرعلنی بین دمشق و آنکارا ترتیب داد که هدف آن دستیابی به توافق برای همکاری دو طرف علیه حزب کارگران کردستان و تروریسم در شمال سوریه است. یکی از گزینه های مطرح، احیای توافق آدانا، امضا شده در سال ۱۹۹۸ است که به ارتش ترکیه اجازه می دهد برای تعقیب کردهای مسلح تا پنج کیلومتر وارد خاک سوریه شود. بدون شک اجلاس سه جانبه سران در تهران و سفر فیصل المقداد، وزیر امور خارجه سوریه به ایران، به مذاکرات آنکارا و دمشق زیر نظر مسکو کمک کرد.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به اظهارات رئیس جمهوری فرانسه مبنی بر نیاز به نفت و گاز ایران و با توجه به جدی شدن مساله تحریم های روسیه و نزدیک شدن زمستان سرد اروپا، غرب ناگزیر به پذیرفتن ایران و قطر در بازارهای انرژی خود است؛ اما کدام مسیر برای عبور خط لوله ایران به سمت اتحادیه اروپا مناسب تر است؟
ادامه مطلب
سرخوردگی اسرائیل از به بن بست رسیدن تلاش هایش علیه ایران موجب شده است اسرائیلی ها تلاش های سیاسی خود را در سطح بین المللی در کنار اقدام نظامی افزایش دهند.
ادامه مطلب
مرحله آتی شاهد تنش بیشتر میان دو طرف خواهد بود؛ زیرا افزایش شدت حملات اسرائیل و هدف قرار دادن مواضع مهم مانند فرودگاه دمشق که از مهمترین گذرگاه‌های عبور سلاح ایران به حزب الله است، برای «محور مقاومت» گران آمده و این محور ممکن است امروز به دنبال فرمولی برای پاسخگویی باشد و در عین حال این واکنش به جنگی گسترده‌تر تبدیل نشود.
ادامه مطلب
کارشناسان مرکز عرب در واشنگتن معتقدند که طرح های نظامی ترکیه در شمال سوریه، نه فقط به دلیل ترس از جدایی طلبی کردها، بلکه به خاطر نفوذ بلقوه ایران بر برخی از گروه های کرد است. در صورت خروج نیروهای امریکایی، به احتمال زیاد، ایران بازیگر غالب باقی می ماند که با حمایت از گروه های شبه نظامی کُرد خلاء را پر خواهد کرد.
ادامه مطلب
نظامیان روس از زمان آغاز جنگ در اوکراین از برخی مواضع کوچک و غیرمهم که برای نقش آفرینی نظامی و سیاسی روسیه در سرزمین شام اهمیت زیادی ندارد، عقب نشینی کرده اند. ولی عقب نشینی‌ها در مواردی از مواضعی صورت گرفته که انبارهای بزرگ تسلیحات ارتش سوریه در آنجا قرار دارد و حضور محدود روسیه در این مواضع، پیامی به قدرت های خارجی بود مبنی بر این که این مواضع تحت حمایت روسیه است و نباید هدف قرار بگیرد.
ادامه مطلب
بدین ترتیب، سوریه به تدریج، از انزوا خارج می شود و در برخی از رویکردها می تواند، در نقش میانجی گر میان جهان عرب و ایران عمل کند. گفتنی است که تا پایان ماه مارس سال ۲۰۲۲، تجارت متقابل میان دو کشور تا ۶۰ درصد افزایش یافته است. علت آن، بهبود شرایط ترانزیت از طریق مرزهای عراق، افزایش تعداد پروازها به سوریه و توافقنامه های تجاری میان دولت های تهران و دمشق است. ترانزیت از طریق ترکیه به طور چشمگیری، کاهش یافته است.
ادامه مطلب
موسسه آلمانی امور بین‌الملل و امنیت در تحلیلی می گوید: «در سال های اخیر، تهران به طور فزاینده ای، مسکو را به عنوان یک رقیب در اقتصاد سوریه می بیند. ایران بی شک امیدوار است که چالش های اقتصادی روسیه به علت تحریم های اقتصادی غرب از یک سو و چشم انداز لغو تحریم ها علیه ایران با بازگشت موفقیت آمیز توافق هسته ای از سوی دیگر، بتواند آزادی عمل بیشتری را به این کشور در اقتصاد پس از جنگ در سوریه بدهد.»
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: این سفر پس از تحولاتی اتفاق افتاد که در روابط برخی کشورهای عربی با نظام سوریه رخ داد و همین دید و بازدیدها این گمانه را ایجاد کرد که دمشق در حال فاصله گرفتن از تهران است؛ از این رو، برنامه سفر اسد به تهران در دستور کار قرار گرفت تا با انجام آن و مخابره تصاویر دیدارهایش به داخل و خارج، گمانه پیشگفته نقض و تصور دیگری مبنی بر تقویت بیشتر روابط در سایه تحولات بین‌المللی جدید مخابره شود.
ادامه مطلب
این دومین سفر رئیس جمهوری سوریه به تهران از زمان آغاز جنگ داخلی در این کشور در سال ۲۰۱۱ است. وی در فوریه سال ۲۰۱۹ با رهبر معظم ایران که بزرگترین حامی منطقه ای سوریه است دیدار کرد. در آن دیدار، ژنرال قاسم سلیمانی، بشار اسد را همراهی کرد.
ادامه مطلب
طی سال های اخیر، برخی از کشورهای عربی تلاش ها خود را برای عادی سازی روابط با سوریه افزایش داده اند. این عقیده مطرح است که در نهایت، سوریه به دیپلماسی منطقه ای اعراب باز خواهد گشت. این پرسش مطرح است: با توجه به این که برخی از کشورهای عربی می توانند، از روابط تحکیم یافته خود با سوریه برای تضعیف و عقب راندن تهران استفاده کنند، چگونه ایران تلاش خواهد کرد تا دستاوردهایش در سوریه را حفظ کند؟
ادامه مطلب
حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ در اوکراین یک نقطه عطف مهم برای ایران است. غرب اکنون به دلیل نیاز به نفت و گاز و تمرکز ایالات متحده بر خنثی کردن تهدید هسته‌ای ایران، حتی اگر به طور موقت، مایل به امضای توافق هسته‌ای با ایران است. بنابراین، منافع ملی ایران مستلزم ایجاد شرایط مساعد برای انعقاد توافق هسته‌ای است. بدون شک این اولویت خود را بر سیاست‌های ایران تحمیل خواهد کرد و ممکن است اولویت پاسخ به حملات اسرائیل را تا زمان تکمیل توافق به تعویق اندازد یا تغییر دهد.
ادامه مطلب
سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر ۱۸ مارس بشار اسد، رئیس جمهور سوریه به امارات متحده عربی و استقبال رهبران ارشد این کشور از وی، نمادی از نظم جدید خاورمیانه است.
ادامه مطلب
پویا فتحی زاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دستیابی به توسعه اقتصادی برای هر دولتی یقینا ارزش ویژه ای دارد. چرا که توسعه اقتصادی از مولفه های تعیین کننده قدرت ملی هر کشوری بوده و جایگاه سیاسی و وزن ژئوپلیتیکی آن کشور را در صحنه جهانی ارتقا می دهد.
ادامه مطلب
ترکیه در طول جنگ داخلی سوریه پس از تنها ماندن از جانب متحدان خود در ناتو، این درس دردناک را آموخت که نظام سنتی این ائتلاف فروپاشیده است. ترکیه به جای اعتماد به اتحادهای بین المللی، روند تقویت خود را به عنوان یک دولت – ملت آغاز کرده به لطف موقعیت ژئوپلیتیکی مهم خود، پیشگام اتخاذ یک سیاست خارجی چندجانبه و چند بعدی شده است.
ادامه مطلب
سیاست ایران در سوریه ارتباط زیادی با نتیجه مذاکرات برای احیای برجام در وین دارد به طوری که اگر این مذاکرات به توافق منجر شود، ایران بیش از پیش از روسیه فاصله خواهد گرفت و ممکن است شاهد تنش در روابط دو کشور به خصوص در سوریه باشیم. اما این تنش به برخورد منجر نخواهد شد زیرا به نفع دوطرف نیست.
ادامه مطلب
از زمان پایان جنگ با عراق حکومت ایران دکترین امنیتی خود را اتخاذ کرد. ایده اصلی آن این بود که ایران بار دیگر وارد هیچ جنگ مستقیمی نخواهد شد و اگر ناچار شود آن را در خاک خود پیش نخواهد برد؛ چرا که هزینه جنگ با عراق بسیار بالا بود و همچنین این جنگ ضعف نیروهای مسلح ایران در جنگ‌های کلاسیک را نشان داد.
ادامه مطلب
روس‌ها باور دارند آمریکایی‌ها علی رغم درخواست‌های ایران و سوریه به زودی از سوریه عقب نشینی نخواهند کرد. همچنین باور دارند تعامل نظامی آمریکا با «قسد» و «پیشمرگه» تا اطلاع ثانوی ادامه دارد.
ادامه مطلب
برخی کارشناسان راهبردی باور دارند طرحی صهیونیستی – آمریکایی برای تقسیم سوریه یا تجزیه آن میان گروه‌های نژادی و مذهبی و در نتیجه تبدیل آن به کشوری حائل میان ایران و دریای مدیترانه وجود دارد.
ادامه مطلب
مهدی پورباقر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید مهمترین جنبه حضور آمریکا در سوریه را بتوان در قالب رقابت های راهبردی این کشور با روسیه در منطقه حساس خاورمیانه بررسی کرد. از لحاظ تاریخی، اتحاد جماهیر شوروی از بعد از جنگ جهانی دوم، نفوذ خود در کشورهای خاورمیانه را تدریجاً گسترش داده بود. امروزه نیز این مهم را روسیه نوین ادامه داده است. امری که حساسیت شدید کشورهای غربی و در راس آنها آمریکا را در پی داشته است. پیگیری این سیاست های راهبردی در منطقه و به طور خاص وضعیت سوریه، طبیعتاً منجر به ایجاد اتحادها و ائتلاف هایی در هر دو سمت شده که نشان دهنده اهمیت سوریه در استراتژی کلان آمریکا و روسیه به عنوان قدرت های بزرگ نظام بین الملل است. امری که به وضوح نشان دهنده جنبه راهبردی و ژئوپولتیک رقابت این دو قدرت است. رقابتی که رنگ و بوی صرفاً ایدئولوژیک آن بسیار کمرنگ تر از دوران جنگ سرد است.
ادامه مطلب
عبدالباری عطوان می نویسد: روزهای پیش رو احتمالا مملو از غافلگیری‌های شتاب‌زده باشد و تمام آنچه اکنون می‌توانیم بگوییم این است که تحولات آتی بسیار خطرناک است زیرا هراس اسرائیل از خطر موجودیتی ایران به اوج خود رسیده است.
ادامه مطلب
ناظران و پیگیران مسائل منطقه به این نتیجه رسیده اند که بحران‌های عراق، سوریه و لبنان شدید است و حل و فصل یا عدم حل و فصل آنها در گرو موفقیت یا شکست مذاکرات باشد.
ادامه مطلب
در میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس، ابوظبی پیشران اصلی تلاش‌ها برای احیای حکومت سوریه است. از بسیاری جهات موضع جدید ابوظبی در برابر دمشق و به طورکلی عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با سوریه پیروزی بزرگی برای جمهوری اسلامی ایران است.
ادامه مطلب
اکنون اوضاع سوریه و منطقه تغییر کرده است. نگاه دولت جو بایدن به نقش آفرینی ایران در منطقه متفاوت از نگاه دولت ترامپ است و بایدن نیز مانند باراک اوباما، مسائل منطقه را به مذاکرات هسته ای پیوند زده است و نمی خواهد مذاکرات را خراب کند. به همین علت پاسخ دادن به تنش آفرینی ایران در سوریه و عراق و خلیج فارس را از زاویه میزان تاثیر آن بر مذاکرات هسته ای بررسی می کند.
ادامه مطلب
ترکیه در چارچوب این طرح درصدد است جوامع غیرکرد را در مناطقی در شمال و شرق سوریه که تحت سیطره خود در آورده است اسکان دهد تا مانعی انسانی و جغرافیایی بین کردهای سوریه و کردهای ترکیه ایجاد کند. آنکارا چنین طرحی را در شمال عراق نیز دنبال می کند.
ادامه مطلب
با وجود شدت دودستگی و خونین بودن درگیری این دو کشور در سوریه به طوری که وفاداری سوری‌ها نیز میان دو طرف تقسیم شد؛ اما ترکیه و ایران شدیدا تلاش کردند از تبدیل شدن این جنگ نیابتی به درگیری مستقیم جلوگیری کنند. مهم‌تر اینکه روابط تجاری دو طرف از این درگیری تاثیر نپذیرفت. در اوج جنگ در سوریه میزان مبادلات تجاری دو کشور چند برابر شد و به ۲۲ میلیارد دلار در سال رسید.
ادامه مطلب
شار اسد نمی‌تواند از ایران دست بکشد و هم زمان نیازمند حمایت کشورهای عربی است از این رو پیش بینی نمی‌شود تکلیف روابط او با کشورهای عربی و ایران یکسره شود و آرزوی کشورهای عربی برای جذب او و خارج کردنش از نفوذ ایران در حد امید و آرزو باقی می‌ماند.
ادامه مطلب
این ادعا که هدف امارات از نزدیک شدن به دمشق، کاهش نفوذ ایران در سوریه است، ادعایی بسیار پوچ است که قبلا نیز به عنوان بهانه ای برای پیشبرد اهدافی دیگر مطرح شده بود و اکنون به عنوان نارنجک دودزا برای تحت الشعاع قرار دادن خشم احتمالی از این سفر از یک سو، و توجیهی نیرنگ آمیز برای کسانی که به این سفر اعتراض دارند، مورد استفاده قرار می گیرد.
ادامه مطلب