امریکا و افغانستان

هشدار باش به حکومت طالبان

چراغ سبز آمریکا به درگیری پاکستان و افغانستان

جواد معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توجه به نقش و تأثیرهای عربستان سعودی و امارات و همچنین کشور پاکستان در افغانستان همواره امری جدی و اجتناب‌ناپذیر است. می توان گفت امریکا و وابستگان او در منطقه در صدد تحریک و تشجیع ارتش پاکستان برای افزایش تنش در مرز و احیاناً حمله به افغانستان هستند. سازمان اطلاعات ارتش پاکستان ISI با چالش جمعیت قابل‌توجه پشتون‌های طالبان داخل پاکستان و در مرز افغانستان که برخی از آنان خواهان استقلال سرزمینی و جدایی‌طلب هستند مواجه شده است.

ادامه مطلب

انشعاب در طالبان قطعی است

جغرافیای شمال افغانستان؛ بستر بازی های جدید استخباراتی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انشعاب در ساختار ظاهرا یکپارچه طالبان، حتمی است. اختلافات میان حقانی ها، گروه قطر، قندهارهای طرفدار ملایعقوب، بر سر تقسیم منابع و ثروت دولتی، معادن، قاچاق مواد مخدر، نحوه تقسیم پول های داده شده از جانب کشورهای حامی، هر روز بیشتر می شود. این کار باعث می شود تا گروه های دیگر تروریستی نیز با مشاهده اختلافات در میان طالبان، روحیه جنگی را از دست بدهند و پیروزی هایی نصیب جبهات مقاومت شود.

ادامه مطلب

چرایی گسترش پدیده تروریسم در آسیای میانه

طالبان برای ظهور داعش رخ عوض می‌کند

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اخیرا سر و صدای های زیادی از حضور گروه تندور و تروریستی داعش در برخی از ولایات افغانستان بگوش می رسد. تغییر جغرافیای قبلی (ننگرهار) و انتقال داعشیان به شمال افغانستان، تجمع سایر نیروهای تروریست هم پیمان طالبان زیر چتر داعش و آمادگی ها برای تمویل این پروژه برای مدت مدیدی، نشان از وخامت اوضاع دارد. اما متعاقب این نگرانی ها، سئوال هایی پیدا می شوند که آیا واقعا داعش در افغانستان است؟ و آیا این پروژۀ از بیرون تمویل شده نسخه موفق در افغانستان خواهد بود؟ نقش طالبان در تمویل و تقویت داعش چگونه است و چطور می توان داعشی را با حضور طالبان، پذیرفت؟ 

ادامه مطلب

شکست تلاش‌های امریکا مبتنی بر ژیوپولتیک نظم نوین جهانی در افغانستان

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رقابت‌های ناسالم و شدید کشور‌های همسایه در افغانستان، بیش‌تر ناشی از نارضایتی آنها مبنی بر حضور امریکا در افغانستان و درک این مساله بود که این حضور در درازمدت منجر به گسترش ساحه نفوذ امریکا در منطقه شده و نظم موجود را بر‌هم می‌زند. بنابراین، هر کشوری تلاش داشت تا نیروهای نیابتی خود را وارد میدان ساخته و منافع امنیتی خود را در قالب آن جست‌وجو کند. این امر باعث دشوار‌تر شدن شرایط برای تامین امنیت در افغانستان شد و باعث شد تا کشور‌های همسایه نه‌تنها خود را در تحولات افغانستان دخیل نبینند، بل خطر جدی را از ناحیه افغانستان احساس کنند.

ادامه مطلب

تجربه تلخ دموکراسی در افغانستان

جمهوریت چگونه از درون فروپاشید

قیس احمد قادری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: لازمه تداوم و استقرار نظام‌های دموکراتیک، وجود بستر مناسب و یا نهادینه‌شدن فرهنگ شهروندی به عنوان فرهنگ جوامع دموکراتیک است. نهادینه نشدن فرهنگ دموکراتیک، مهم‌ترین علت ناکامی دموکراسی و سقوط جمهوریت در افغانستان است که نظام سیاسی متمرکز به عنوان یک کتلست، آن‌را تسریع کرد.

ادامه مطلب

انتقال مالکیت هواپیماهای آمریکایی به تاجیکستان و ازبکستان

ایالات متحده به دنبال جای پایی در آسیای مرکزی

افغانستانی های زیادی، به ویژه آن هایی که با ایالات متحده همکاری می کردند، از کشور فرار کردند. در میان این افراد، خلبانان نظامی هم بودند که خانواده های خود را با هواپیماها و هلیکوپترهای نیروی هوایی افغانستان به تاجیکستان و ازبکستان بردند.

ادامه مطلب

ضریب موفقیت طالبان، در میدان جنگ و سیاست، مقرون به صفر است

شکست همه جانبه طالبان در حکمرانی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان برای غلبه بر چالش‌های امنیتی، حکومتی و بشردوستانه‌ای که با آن روبه‌رو هستند، برای آنها بسیار دشوار خواهد بود، تا هم زمان هم بتوانند با مردم کنار بیایند و یک حاکمیت مشروع را ایجاد کنند و هم با دنیا تعامل کنند و زمینه تغییر در زندگی مردم را مهیا سازند. به این حساب، روزگار مردم افغانستان، تیره و سیاه است و تحجر طالبانی، حاکم بر آن.

ادامه مطلب

چگونه غرب می تواند از بی ثباتی بیشتر در افغانستان جلوگیری کند

لزوم گفت وگو با طالبان بدون اعتماد به آن

اگر همسایگان افغانستان خواهان مدیریت بهتر مرزها هستند، می توانند از همکاری با طالبان در زمینه امنیت مرزها پشتیبانی کنند. تخصص خارجی همچنین ممکن است برای کمک به طالبان در ذخیره سازی یا دفع امن سلاح هایی که به عنوان بخشی از کارزار عمومی خلع سلاح است، مفید باشد.

ادامه مطلب

چقدر از توافقات طالبان با امریکا تحقق یافت؟

ابهام در استراتژی امریکا یک سال پس از سقوط کابل

قیس‌احمد قادری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امریکایی‌ها برای به رسمیت شناختن حکومت طالبان، تشکیل حکومت فراگیر، که اصلاً در موافقت‌نامه دوحه ذکری از آن نشده و تا هنوز امریکا واضح نساخته که منظورش از تشکیل حکومت فراگیر چه نوعی حکومتی است؟!

ادامه مطلب

یک سال پس از خروج امریکا

انس حقانی، رهبر ارشد طالبان: امریکا بدون اجازه ما به افغانستان آمده بود

انس حقانی آزادی، استقلال، روی کار آمدن دولتی مرکزی که کنترل کل کشور را در دست داشته باشد، حذف عوارض اجباری، حذف گروه های ستیزه جو وتوانایی پرداخت حقوق کارمندان دولت را بدون هیچ گونه عوارض یا کمک خارجی، از جمله تحولات متعددی برشمرد که طالبان برای افغانستان از اشغال درآمده به ارمغان آورده است.

ادامه مطلب

امریکا خیانت طالبان را می بخشد؟

قتل الظواهری، کلاف در سردرگم یک معما

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با اثبات موجودیت رهبر القاعده در کابل که به زعم وزارت امور خارجه امریکا، خیانت و تخطی اشکار و نقض فاحش توافق نامه دوحه است، یک بار دیگر، طالبان زیر سئوال رفته و اعتبار شان در هاله از ابهام قرار گرفته است. 

ادامه مطلب

پایان کار مهره سوخته

ایمن الظواهری، پیشکش طالبان و پاکستان برای بهبود رابطه با امریکا

هایده فقیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ظواهری مهره ای سوخته بود که در سناریوی تقویت داعش و دیگر گروه های جدایی طلب منطقه در افغانستان، یک مزاحم محسوب می شد و حالا با رفتنش به تقویت اجرای توافقات سه جانبه میان ایالات متحده امریکا، پاکستان و طالبان کمک کرده است.

ادامه مطلب

همسایگانی که منافعی متضاد دارند

سناریوهای پیش روی افغانستان در سایه رقابت های ژئوپلتیکی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان در گیرو دار رقابت میان قدرت های بزرگ، با محدودیت های جغرافیایی و عدم ثبات سیاسی، همواره دستخوش عواقب نامیمون، این رقابت ها بوده است. هند و پاکستان دو منبع تنش در شرایط و وضعیت افغانستان هستند. هر دو دارای تفکر امنیتی مبتنی بر عمق استراتژیک اند و این تفکر، زمینه را برای رقابت های امنیتی و استفاده وسیع از نیابتی ها در قلمرو افغانستان مساعد ساخته است. 

ادامه مطلب

اختلافاتی که در حال عیان شدن است

طالبان؛ ساختار منشعب و ریزه های یک قدرت پرخاشگر مذهبی

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طالبان تروریست با اقدامات قدرت طلبانه که آن را در لفافه دین و مذهب پوشانیده اند تا از احساسات یک قشر بدون آگاهی برای اهداف سیاسی شان، کار گرفته شود، تلاش می کنند تا هر گروه برای تصاحب بیشتر امتیاز و قدرت سیاسی در کابل پیش قدم باشد. 

ادامه مطلب

هدف چیست؟

آغاز جنگ استخباراتی امریکا و روسیه در آسیای میانه

عبدالصابر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در ظاهر نشان داده می شود که امریکا نگران وضعیت فعلی در افغانستان است و می خواهد با ایجاد شبکه های استخباراتی و سرمایه گذاری روی منابع انسانی، وضعیت در افغانستان را زیر نظر داشته باشد، اما واقعیت این است که اگر امریکا علاقه ای به وضعیت افغانستان و کنترل آن داشت، این کشور امروز در دامن تروریسم بین المللی پرتاب نمی شد. پس می توان حدس زد که هدف از این کار، تشدید بحران تروریسم در شمال افغانستان است تا علاوه بر خلق چالش های امنیتی برای کشورهای آسیای میانه، جمهوری خلق چین را نیز ناامن کند. 

ادامه مطلب

سرنوشت نگون بخت لیبرال‌سازی امریکایی در افغانستان

جایی که دموکراسی‌ به گند کشیده شد!

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روند دموکراسی امریکایی در افغانستان به گند کشیده شده و تمام دست آوردهای بیست ساله مردم افغانستان به باد فنا رفته است، طالبان دوباره به قدرت رسیده اند و ما شاهد یک افغانستان منزوی و کشور جدا از تعاملات بین المللی هستیم، چگونه می توان این روند را ارزیابی کرد؟

ادامه مطلب

افغانستان؛ آرزوی ناممکن برای برقراری ثبات

طوفان برکناری عمران خان

برکناری دولت عمران خان در پاکستان، طوفانی بود که موجب شد حامی اصلی ثبات در افغانستان از صحنه خارج شود و به دنبال آن نیز شاهد حملات هوایی پاکستان به افغانستان با بیش از ۴۰ کشته بودیم. هشدار طالبان به پاکستان در این باره که به دنبال آزمودن ملت افغانستان نباشد، نشان دهنده میزان تنش ناشی از این رویداد است. 

ادامه مطلب

تنش در مسیر منافع امریکا

روابط آشفته طالبان با ایران و پاکستان یعنی بی ثباتی ادامه دارد

حوادثی که اخیرا بین پاکستان و افغانستان از یک سو و ایران و افغانستان از سوی دیگر ایجاد شده نشان دهنده وجود برنامه ای برای از بین بردن هر گونه فرصت برای برقراری ثبات در افغانستان است. اگر روابط افغانستان با دو همسایه بزرگش یعنی پاکستان و ایران متشنج شود، این کشور به سمت بی ثباتی بیشتر پیش خواهد رفت که به نفع هند و راهبرد آمریکا است که نمی خواهد چین از خلاء ایجاد شده در افغانستان برای گسترش نفوذ خود در این کشور و سرمایه گذاری در آن استفاده کند. 

ادامه مطلب

طالبان و گروه های که برای آن و علیه آن می جنگند

افغانستان، میدانی برای نیابتی ها

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با مدنظرداشت بحران اوکراین و تقابل غرب با روسیه، صف بندی جدید چین و روسیه در برابر غرب و امریکا، ممکن روس ها یک سلسله تحرکاتی را در جنوب راه اندازی کنند. در عوض، امریکا با اتکا بر کشور های عربی، پاکستان تحرکات بالمثل را نیز در منطقه راه اندازی کنند که بدون شک افغانستان میدان گرمی برای آنها خواهد بود. این احتمال در صورت مبدل شدن به واقعیت، هیچ امیدی را برای صلح و آرامی در افغانستان باقی نمی گذارد و این کشور جنگ زده را همچنان در شعله های گرم آتش جنگ نگه خواهد داشت.

ادامه مطلب

کتابی که این روزها چندان که باید، خوانده نمی شود!

جریان پرشتاب طالبان

محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی در معرفی کتاب «جریان پرشتاب طالبان» می‌نویسد: این کتاب را باید انعکاسی از شیوه حکومت داری طالبان در دوره اول تسلط شان از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ هجری شمسی بر افغانستان دانست، هر  چند که موضوعات مختلفی را دربر می گیرد، سال هایی که توسط جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشد، الا عربستان و پاکستان و امارات متحده عربی که آن هم کمکی به استقرار و پایداری مداوم شان نکرد.

ادامه مطلب

بی توجهی به تحریم های بشری مرگبار امریکا

کسی به فکر گرسنه های افغانستان نیست

روز ۱۴ اوت زمانی که طالبان به نزدیکی کابل رسیدند و قرار بود به حدود ۳۰۰ میلیون دلار دست یابند آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا تصمیم گرفت این پول ها را بلوکه کند. بدین ترتیب تا امروز بانک مرکزی همچنان فعالیت دارد لیکن نقل و انتقالات مالی هنوز از سر گرفته نشده اند. با این منابع مالی بلوکه شده، اقتصاد این کشور فوری سقوط کرد و در عرض چند ماه شاهد بسته شدن بانک ها شدیدم و متعاقب آن بخش صنعت سقوط کرد، نرخ بیکاری افزایش یافت، ارزش پول به شدت کاهش یافت، تورم افزایش یافت و در نهایت گرسنگی بر این کشور عارض شد. 

ادامه مطلب

روابط واشنگتن اسلام آباد به کدام سو خواهد رفت؟

روابط پاکستان با امریکا در سایه بازگشت طالبان

حسین ابراهیم خانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پاکستان بمنظور مصون ماندن از صدمات ناشی از تنش بین امریکا و چین و همچنین حفظ رابطه ای ولو نه چندان گرم با واشنگتن ممکن است ناگزیر از توجه به خواسته هایی نظیر کمک به تلاشهای صلح منطقه ای، همکاری در ایجاد ثبات در افغانستان، تقویت قابلیت های اقتصادی خود و جابجایی تمرکز از ژئوپلیتیک به ژئو اکونومی، همانگونه که رهبران نظامی و سیاسی این کشور اخیرا ابراز داشته اند، شود.

ادامه مطلب

طالبان، ایالات متحده و صفحه شطرنج عرصه بین الملل

داستان مهره قرمز شطرنج

ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع، می توان گفت که امروزه در عرصه سیاست بین الملل، بازی های کوچک و بزرگ شطرنج در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی در جریان هستند و بازیگران گاه همزمان بر سر چند بازی نشسته اند و مهره ها را به حرکت در می آورند. این همزمانی و چند لایه بودن صفحات شطرنج سیاست در عالم واقع، بر پیچیدگی فرایند تصمیم سازی برای بازیگران افزوده است و جلوه های تازه ای از تهدیدها و فرصت ها را فراهم آورده است. 

ادامه مطلب

جنگ های درونی کشورهای اسلامی هنوز ادامه دارد

امریکا در کشاکش تنش ها با ایران، ترکیه و کشورهای عربی

اساسا، آمریکا هموار در کشمکش‌های درونی جهان اسلام یک بیگانه بوده است – یک شریک واکنشی و بی‌میل. آمریکا‌یی‌ها ذاتا تمایل دارند که خود و دولتشان را در قلب این داستان‌ها ببینند و خودشان را به عنوان قربانی یا مجرم نشان بدهند. اما این دوبینی باعث مخدوش شدن چشم اندازها شده و مانع توسعه راهبردهای سازنده‌تر می‌شود، راهبردهایی که باید شامل مشارکت‌های جهانی پیچیده باشد.

ادامه مطلب

حضور روسیه و نبود غرب دردی دوا نمی کند

افغانستان و نشست‌های نمایشی و دسته بندی‌های سلیقه ای

حسین بنی اسدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بدیهی است روسیه در ویرانی افغانستان نقش به سزایی دارد که باید در جبران خسارت به افغانستان متعهد شود. از طرف دیگر حضور روسیه در این نشست حساسیت های دیگری ایجاد می کند که در عدم موفقیت این نشست بی تاثیر نیست.

ادامه مطلب

منطقه به کدام سو می رود؟

آینده سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه

ایوب حطاویان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به اینکه یکی از میدان های تقابلی این دو کشور در سطوح منطقه ای صورت می گیرد، لذا اثرگذاری این رقابت استراتژیک بر فرآیندهای سیاسی – نظامی خاورمیانه که از قضا بسیار پر اهمیت در درجه اول برای چین و در درجه دوم برای آمریکاست، قابل مشاهده است. سیاستمداران آمریکایی استدلال می کنند که چین یک استراتژی صفر و جمع جبریِ هزینه – منافع در خاورمیانه پیاده کرده است. به معنای ساده تر ایالات متحده در منطقه خاورمیانه هزینه های تامین امنیت را بر عهده دارد در حالی که چین بهره و سود اصلی را می برد. حال موضوع کشف نفت شِل و عدم وابستگی شدید سابق آمریکا به نفت این منطقه نیز بر چاشنی ماجرا افزوده است. 

ادامه مطلب

از برجام، تا اروپا و عقب نشینی زشتی که از افغانستان شد

دیپلماسی نه چندان قابل دفاع بایدن

استفان والت می نویسد: درهای سامانه سیاسی آمریکا، به شکل چشمگیری بر همه گونه نفوذ زیانبار خارجی باز است، چه از گذر لابی گران خانگی و خارجی، گروه های دارای منافع ویژه یا بات های رسانه اجتماعی که هر کدامشان تلاش دارد سیاست خارجی آمریکا را به مسیری ببرد که علائق خودش را تامین می کند. به این مشکل، اضافه کنید عملکرد دولت آمریکا را در واگذاری بیش از سی درصد از همه پست های سفارت خانه هایش به اسپانسرهای بزرگ کارزارهای انتخاباتی و نه به دیپلمات های حرفه ای آموزش دیده. این است که تنها می توان عملکردی حداقلی را انتظار داشت.

ادامه مطلب

جنگ با تروریسم آنی نیست که کاخ سفید فکر می کند

توهم بایدن در افغانستان

سث جونز (Seth Jones)، کارشناس مسائل ضدتروریسم و مقام پیشین وزارت دفاع آمریکا گفت: چالش پیش رو در افغانستان «شبیه هیچ یک از مواردی نیست که در سایر صحنه‌ها شاهدش بوده‌ایم.» جونز ادعاهای دولت بایدن مبنی بر توانمندی‌ جنگ از دوردست را «موهوم و ساختگی» دانست.

ادامه مطلب

اثربخشی الگوی چینی طالبان برای افغانستان

خطر خیزش بهار شرقی

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمله به کابل به عنوان پایتخت و مرکز تجمع ارتش و حاکمیت افغانستان سبب شد تا تصرف این شهر بیش از یک سال طول کشیده و البته اعتراضات و انتقادات منطقه‌ای و بین‌المللی را علیه طالبان افزایش دهد. این‌گونه اقدامات طالبان یادآور این تذکر و هشدار سون تزو (سان تزو) استراتژیست مشهور چینی در کتاب خود "هنر جنگ" دانست که هشدار می‌دهد: «یک ارتش را می‌توان به آب تشبیه کرد. به همان ترتیب که آب روان از ارتفاعات پرهیز می‌کند و شتابان به سوی زمین‌های پست جاری می‌شود، یک ارتش از قوت پرهیز می‌کند و بر ضعف می‌کوبد.»۳ در واقع طالبان ۱۹۹۰ مانند آبی بود که به سوی ارتفاعات در حرکت بود، یعنی در حالی که هنوز قوی و کارآمد نشده بود می‌خواست کابل مرکز نظامی، سیاسی و ... افغانستان را تصرف کند!

ادامه مطلب

ارتباط تصویری فرمانده کل قوا با مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح

رهبر انقلاب: حوادث اخیر در شمال‌غربی کشور باید بدون دخالت و حضور نظامی ارتش‌های بیگانه‌ حل شود

رهبر انقلاب اسلامی، خروج ارتش مجهز و بدون روحیه اخلاقی و معنوی آمریکا از افغانستان را نمونه‌ای از نتایج اقتدار ظاهری و نه واقعی خواندند و گفتند: آمریکایی‌ها ۲۰ سال قبل برای سرنگونی طالبان به افغانستان لشکرکشی کردند و در این اشغالگری طولانی‌مدت، کشتار و جنایت و خسارات فراوانی به بار آوردند اما بعد از این همه هزینه مادی و انسانی، حکومت را به طالبان دادند و خارج شدند که این واقعیت برای همه کشورها درس‌آموز است. فرمانده کل قوا، اوضاع ارتش آمریکا هنگام خروج از افغانستان را نشان‌دهنده ماهیت واقعی این ارتش دانستند و گفتند: آن تصاویر هالیوودی از ارتش آمریکا و کشورهای امثال او، فقط نمایش است چرا که ماهیت واقعی آنها همین است که در افغانستان دیده شد.

ادامه مطلب