گره کور لبنان کورتر شد

حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: یازدهمین جلسه پارلمان لبنان برای انتخاب رئیس جمهوری در سایه عدم حصول توافق میان فراکسیون‌های مختلف پارلمانی برگزار شد و طبق پیش‌بینی‌ها لبنان بدون رئیس‌جمهور ماند.

به گزارش شبکه لبنانی المنار، نتیجه شمارش آرای دور نخست جلسه انتخاب رئیس جمهوری به شرح زیر است: ۳۷ برگه سفید، ۳۴ رای برای میشل معوض، ۱۴ رای برای لبنان جدید، هفت رای برای عصام خلیفه، دو رای برای زیاد بارود، یک رای برای صلاح حنین، یک رای برای میلاد ابو ملهب و ۳۰ رای باطله. بنابر این گزارش، اوراق باطله حاوی عباراتی در ارتباط با پرونده انفجار بندر بیروت در ۴ اوت و عباراتی مرتبط با گفت‌وگو و اولویت‌های ریاست جمهوری است.

جلسه پالمان ۱۲۸ نفره لبنان در پنجشنبه گذشته در حالی تشکیل شد که فقط ۱۱۰ نماینده این پارلمان حضور داشتند و نبیه بری، رئیس پارلمان این کشور دور دوم جلسه انتخاب رئیس جمهوری را بعد از عدم رسیدن به حد نصاب لغو کرد. به نوشته روزنامه لبنانی البناء، تیم حامی نماینده میشل معوض، نامزد ریاست جمهوری لبنان تاکید کرد، رایزنی‌ها با  گروه‌های تغییر و مستقل نتیجه بخش نبوده  و در رسیدن به توافق بر سر نامزد توافقی برای معرفی آن در جلسه پنجشنبه ناکام ماند.

البنا به نقل از یک «مرجع پارلمانی» نوشت: «هیچ تغییری در مواضع و رای‌گیری فراکسیون‌های پارلمانی دیده نمی‌شود و چشم انداز حل بحران ریاست‌جمهوری در آینده‌ای قابل پیش‌بینی همچنان بسته است، اما هر لحظه که شرایط مهیا باشد، انتظار راه حل وجود دارد.»این مرجع از همه طرف‌ها خواست زمان را هدر ندهند و با توجه به تداوم پیچیدگی در تعدادی از پرونده‌ها روی راه ‌حل خارجی یا متغیرهای منطقه‌ای و بین‌المللی حساب کنند.

- اوج گیری بحران با تحصن نمایندگان

به دنبال شکست پارلمان لبنان در یازدهمین جلسه انتخاب رئیس جمهوری جدید، منابع رسانه‌ای از تحصن چند نماینده در ساختمان نهاد قانون گذاری این کشور در اعتراض به سریال تکراری شکست در انتخاب رئیس جمهوری جدید خبر دادند. به گزارش خبرگزاری آناتولی اعلام کرد که پس از جلسه ناموفق پنج‌شنبه پارلمان لبنان شماری از نمایندگان مستقل جمعه برای دومین روز متوالی در ساختمان پارلمان تحصن کرده تا مقامات کشورشان را در راستای حل و فصل این پرونده تحت فشار قرار دهند.

این تحصن ابتدا توسط دو نماینده «ملحم خلف» و «نجاة صلیبا» آغاز شد و طی روز جمعه ۱۲ نماینده دیگر نیز به آنها ملحق شدند. نجاة صلیبا٬ نماینده زن و ملهم خلف که هر دو از نمایندگان مستقل در پارلمان لبنان هستند در این باره گفتند: «در ساختمان پارلمان خواهیم ماند و به نمایندگان وظیفه قانونی آنها را برای انتخاب رئیس‌جمهور گوشزد خواهیم کرد.»

این دو نماینده تاکید کردند که نمی‌توانند سرنوشت مردم لبنان را به حال خود رها کنند. در همین حال، «حلیمه قعقور»، نماینده لبنانی دیگر که جمعه به جمع تحصن کنندگان در مقر پارلمان ملحق شد نیز در این باره گفت: «ایده تحصن در داخل پارلمان به پیشنهاد «انقلابیون» مطرح شد تا هر چه زودتر رئیس جمهور انتخاب شود.» وی افزود: «بعد از برگزاری ۱۱ جلسه برای انتخاب رئیس جمهور، با احساس بسیار بدی از پارلمان خارج شدیم، چراکه احزاب غالب در پارلمان، احزاب حاکم هستند و ما اقلیتی هستیم که نمی‌توانیم کاری برای خروج از این بن‌بست انجام دهیم.»

 قعقور ادامه داد: «تحصن در داخل پارلمان عملاً پاسخی است به آنچه در قانون اساسی کشور مدون شده که خواستار تشکیل جلسه دائمی پارلمان تا انتخاب رئیس جمهور جدید است. این اقدام همچنین پیامی برای مردم است تا به نمایندگان تحصن کرده ملحق شوند.» وی همچنین بر ادامه این تحصن تاکید کرد.

- تجمعات بیرون پارلمان لبنان

به موازات تخصن نمایندگان در داخل پارلمان، منابع رسانه‌ای همچنین اعلام کردند که جمعه تجمعاتی در بیرون از پارلمان با درخواست انتخاب رئیس‌جمهوری جدید انجام شده است. سایت النشره لبنان در این باره گزارش داد که شماری از فعالان و معترضان جمعه همزمان با تحصن نمایندگان خیابان ورودی پارلمان را مسدود کردند.

تجمع کنندگان لبنانی خواستار تسریع در روند انتخاب رئیس جمهور جدید کشورشان شدند. شکست پارلمان در سایه اختلافات و دودستگی‌های عمیقی رخ می‌دهد که در نبود اجماع بر سر نام جانشین رئیس جمهور میشل عون منعکس می‌شود، زیرا در کشوری که سیاست داخلی آن مبتنی بر مصالحه میان گروه‌های مختلف است، رئیس جمهور اغلب پس از توافق فراکسیون‌های اصلی بر سر نام یک نامزد انتخاب می‌شود.

- گره کور لبنان 

با توجه به مجموعه تحولات چند روز اخیر و رای گیری پنج شنبه پارلمان لبنان برای تعیین رئیس جمهور این کشور به نظر می رسد که هیچ تغییری در مواضع و رای‌گیری فراکسیون‌های پارلمانی دیده نمی‌شود و چشم انداز حل بحران ریاست‌جمهوری در آینده‌ای قابل پیش‌بینی همچنان بسته است، اما هر لحظه که شرایط مهیا باشد، انتظار راه حل وجود دارد. در سایه عدم وجود هیچ چشم‌اندازی برای انتخاب رئیس جمهور لبنان، هفته گذشته نجیب میقاتی، نخست وزیر موقت لبنان نیز هم مجددا برای برگزاری جلسه شورای وزیران این کشور فراخوان داده بود که این مسئله نیز انجام نشد.

در شرایطی که لبنانی‌ها با پایان سال ۲۰۲۲ و آغاز سال جدید میلادی هنوز هیچ اقدام داخلی برای پیشرفت پرونده ریاست‌جمهوری انجام نداده‌اند و این پرونده در وضعیت عقب‌گرد قرار دارد، سیگنال‌ها و شواهد موجود نشان می‌دهد که بازیگران خارجی که مسئولان لبنانی برای حل بحران سیاسی روی آنها حساب باز کرده بودند نیز توجهی به پرونده این کشور ندارند.
علاوه بر تنش‌های داخلی، بازیگران خارجی که در پرونده ریاست‌جمهوری این کشور مداخله دارند نیز دچار اختلاف شده‌اند و به دلیل عدم تفاهم میان آمریکا و فرانسه با عربستان، امکان رسیدن به راهکار در این زمینه دشوارتر از همیشه شده است. در این میان عربستان به عنوان یکی از بازیگران خارجی اصلی در عرصه لبنان، نه تنها همکاری برای حل بحران سیاسی لبنان را رد می‌کند، بلکه به نقش‌آفرینی دیگر کشورهای عربی همچون قطر در این کشور نیز معترض است. در این زمینه مقامات فرانسوی از مقامات سعودی شنیده اند که عربستان نسبت به نقش قطر در لبنان موضع منفی دارد و صراحتا نارضایتی خود را از اقدامات دوحه در چارچوب استقبال از مقامات لبنانی و تلاش برای انتخاب رئیس جمهور این کشور اعلام کرده‌ است.

بحرانی تر شدن وضعیت لبنان، حزب الله را در روزهای اخیر به تلاش برای رفع گره انتخاب ریاست جمهوری سوق داده، ولی آن جنبش نیز به دلیل عدم همراهی جریان آزاد ملی لبنان به رهبری جبران باسیل (داماد میشل عون) به نتیجه ای تاکنون نرسیده است. سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب الله پنج شنبه گذشته طی سخنانی با بررسی مشکلات موجود در لبنان گفت که باید هم اکنون بر فشارهای اقتصادی و تحریم‌هایی که علیه لبنان اعمال می‌شود تمرکز کرد.