پیام های دیدار بن سلمان - نتانیاهو - پمپئو

دیپلماسی ایرانی: خبر جابه جا شدن زمان جلسه کابینه در روز 22 نوامبر، در آخرین لحظه به دست وزیران اسرائیل رسید. اما چیزی که در این گزارش ذکر نشده بود، اینکه، نخست وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، در راه فرودگاه با رئیس سازمان مخفی موساد، یوسی کوهن، ملاقات داشته و شب هنگام با یک جت شخصی یک دوست میلیونر به سمت عربستان سعودی پرواز می کردند تا پس از توقفی چند ساعته به اسرائیل باز گردند. یوسی کوهن، رابط مخفی اسرائیل با کشورهایی است که نمی خواهند پیمان و روابطشان با اسرائیل علنی بشود.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه امریکا نیز در عربستان و در شهر نئوم برای ملاقات با شاهزاده عربستان، محمد بن سلمان، حضور داشت. نئوم شهری پیشرفته در منطقه شمالی کشور است که شاهزاده در حال ساختن آن است.

ملاقات بنیامین نتانیاهو، محمد بن سلمان و مایک پمپئو هرگز از طرف هیئت نتانیاهو رد نشد و جالب تر از هر چیزی، پرهیز ارتش اسرائیل برای سانسور و سرپوش گذاشتن روی همکاری بین اسرائیل و عربستان است. یکی از حامیان و همراهان نتانیاهو به شکلی کنایه آمیز توییت کرد: "برخلاف آقای نتانیاهو، وزیر دفاع و رقیب ایشان یعنی بنی گانتس، به دنبال سیاست است اما آقای نتانیاهو در حال ساختن صلح است." همچنین، بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، مقامات عربستان نیز دیدار بین نتانیاهو و شاهزاده محمد بن سلمان را تایید کردند.

طرفین درباره روابط دیپلماتیک و در مورد ایران گفت وگو کردند. اما برخلاف امارات متحده و بحرین که همین اواخر به شکل رسمی روابطشان با اسرائیل را عادی کردند، عربستان سعودی برای ایجاد یک سفارت در کشور یهودی آماده نیست. به دلیل پیمان صلح عربی و حمایت شاه سلمان بن عبدالعزیر از سرزمین اشغال شده  فلسطین، هرگونه روابط عادی با اسرائیل در زمان پادشاهی شاه سلمان غیر ممکن است، مگر اینکه اسرائیل از سرزمین های اشغالی خارج شود.

به دلیل تنش های دنباله دار خانواده سلطنتی عربستان بر سر روابط با اسرائیل، وزیر امور خارجه عربستان با تاخیر خبر هر گونه ملاقات بین دو کشور را رد کرد. هیچ کدام از طرفین به شکل رسمی دیدار بین دو کشور را تایید نکردند اما از پخش شدن خبر دیدار نیز ناخشنود نشدند زیرا خبر دیدار سران اسرائیل و عربستان دو پیام اساسی داشت. اول، یک اخطار به ایران: با افزایش فعالیت های هسته ای ایران، پیمان و اتحاد منطقه علیه ایران نیز افزایش می یابد. در اواسط نوامبر، سازمان ببن المللی انرژی هسته ای گفت، ذخایر اورانیوم غنی سازی شده ایران نسبت به سقف تعیین شده در برجام 12 برابر شده است. در گذشته، اسرائیل اعلام کرده بود هر لحظه احساس کند که ایران به ساخت بمب هسته ای نزدیک می شود، سامانه های هسته ای ایران را بمباران می کند. دومین پیام این دیدار مربوط به آمریکا و روی کار آمدن جو بایدن می شود. در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ، اکثر سیاست هایش مربوط به خاورمیانه برخلاف سیاست های رئیس جمهوری قبلی، باراک اوباما بود، زیرا اوباما با سیاست هایش عامل شکل گرفتن برجام و تعهدات هسته ای ایران و قدرت های جهانی شد، اما ترامپ از برجام خارج شد و تمامی تحریم های اقصادی مربوط به برجام را اعمال کرد. 

همچنین رویکرد وی دیدگاه سنتی به آمریکا به عنوان یک میانجی صلح بی طرف بین دو کشور فلسطین و اسرائیل را نقض کرد و به حمایت از اسرائیل و تقلایش برای پیوست کردن  مناطق اشغال شده برخاست. دولت ترامپ، نقض حقوق بشر در عربستان سعودی و قتل روزنامه نگار تبعید شده، جمال خاشقچی را نادیده گرفت و حامی دیدگاه تند عربستان نسبت به ایران بود.

تمامی این موارد با مدیریت بایدن تغییر می کند زیرا وی در اوایل امسال عربستان سعودی را یک حکومت مطرود خواند و به توقف هرگونه معاملات سلاح بین دو کشور تهدید کرد. وی همچنین قول یک بازنشانی سیاسی و گفت وگوی دوباره با ایران و بازگشت به توافق هسته ای را داده است. 

به همین خاطر، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا توجه اسرائیل و عربستان را به خود جلب کرده است زیرا نتایج انتخابات تاثیراتی عظیم روی سیاست های واشنگتن نسبت به خاورمیانه می گذارد.

منبع: اکونومیست / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11