تاثیر جنگ غزه بر مذاکرات هسته ای

دیپلماسی ایرانی: در حالی که جنگ غزه وارد دومین ماه خود می شود و اسرائیل بر شدت حمله های خود افزوده است، سئوال این است که تاثیر این جنگ بر مذاکرات هسته ای با ایران که در ماه سپتامبر از سر گرفته می شود، چه خواهد بود؟

تصور اینکه تا ماه سپتامبر- زمانی که مجمع عمومی سازمان ملل برگزار می شود- جنگ ادامه داشته باشد و این موضوع اصلی بحث رهبران جهان در نیویورک باشد، چندان دشوار نیست. باوجود اینکه حسن روحانی، رئیس جمهور ایران رویکردی ملایم نسبت به امور جهانی را ترجیح می دهد اما در صورتی که جنگ تا آن زمان ادامه داشته باشد،او باید سخنرانی مبسوطی در محکوم کردن اقدامات اسرائیل انجام دهد. این در حالی است که روحانی در جریان سخنرانی سال گذشته خود در مجمع عمومی کوشید با زبانی نرم به جامعه بین المللی سخن بگوید تا تفاوت خود را با احمدی نژاد نشان داده و چهره ایران را نیز در جامعه بین المللی ترمیم کند.

اما در حالی که جهان اسلام به شدت در برابر اقدامات اسرائیل در غزه موضع گرفته است، سخنرانی امسال روحانی بار دیگر دیدگاه های ضد صهیونیستی ایران را برای جامعه بین المللی خاطرنشان خواهد کرد. این در شرایطی است که رهبری ایران نیز از زمان شروع جنگ غزه تا کنون دو بار درخواست اتحاد جهان اسلام در حمایت از فلسطین را مطرح کرده اند. در همین حال دفاع غیر منتقدانه دولت آمریکا از اسرائیل نشان می دهد که شکاف ها بین تهران و واشینگتن همچنان عمیق است.

از سوی دیگر قانونگذاران تندروی آمریکایی نیز ادعاهایی را در مورد حمایت ایران از حماس مطرح می کنند و پیش از این نیز مدعی بودند تا زمانی که ایران پشتیبان این گروه هاست نباید توافق نهایی را امضاء کرد. آنها خواستار قطع روابط ایران و حماس هستند تا در مورد لغو تحریم ها تصمیم گیری کنند.

این در شرایطی است که جنگ غزه با بحران اوکراین نیز همزمان شده است. بحرانی که خصومت بیشتری بین آمریکا و روسیه ایجاد کرده است. روسیه یکی از اعضای گروه 1+5 است که مذاکرات هسته ای با ابران را دنبال می کنند و اکنون که مسکو با فشار تحریمی ها مواجه شده است، شاید بخواهد در روند این مذاکرات نیز مانع تراشی کند.

بدون تردید جنگ غزه نیز بر مذاکرات هسته ای با ایران تاثیرگذار خواهد بود اما به جای طرح این پرسش که این پیامدها تا چه اندازه وخیم خواهد بود، باید به دنبال راهی برای کاهش پیامدهای مخرب این جنگ برای مذاکرات هسته ای باشیم. نشانه ها حاکی از آن است که جنگ غزه یک شوک بزرگ برای کشتی مذاکرات هسته ای است که هم اکنون نیز در فضای متشنجی انجام می شد. بنابراین این دیپلمات ها و مذاکره کنندگان هستند که باید با برآورد صحیح موقعیت امکان کاهش تاثیر مسائل حاشیه ای بر مذاکرات و دستیابی به توافق  جامع را ایجاد کنند.

منبع: اوراسیا / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: یکشنبه 12 مرداد 1393 / انتشار مجدد: 18 مرداد 1393